Triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam từ ngày 9/9

Thời gian thí điểm kéo dài 5 năm kể từ ngày 9/9/2025 - Ảnh minh họa

Theo nội dung Nghị quyết, việc triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa được thực hiện trên nguyên tắc thận trọng, có kiểm soát, phù hợp với thực tiễn, đảm bảo an toàn, minh bạch, hiệu quả, đồng thời bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân tham gia. Đây là bước đi nhằm đặt nền tảng pháp lý ban đầu cho lĩnh vực còn mới mẻ tại Việt Nam nhưng đang phát triển nhanh trên thế giới.

Nghị quyết quy định rõ phạm vi và đối tượng áp dụng gồm doanh nghiệp phát hành tài sản mã hóa, các tổ chức cung cấp dịch vụ liên quan như giao dịch, lưu ký, tự doanh, phát hành, cũng như các tổ chức và cá nhân trong nước, nước ngoài tham gia đầu tư và hoạt động trong phạm vi thị trường này. Theo định nghĩa, tài sản số là tài sản được quy định trong Bộ luật Dân sự, tồn tại dưới dạng dữ liệu số, được tạo lập, phát hành, lưu trữ, chuyển giao và xác thực bởi công nghệ số trên môi trường điện tử. Trong đó, tài sản mã hóa là một dạng tài sản số sử dụng công nghệ mã hóa để xác thực trong quá trình tạo lập, phát hành, lưu trữ, chuyển giao, nhưng không bao gồm chứng khoán, tiền pháp định dưới dạng số và các tài sản tài chính khác.

Về phát hành, doanh nghiệp muốn chào bán tài sản mã hóa phải là doanh nghiệp Việt Nam, được thành lập dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc công ty cổ phần theo quy định của Luật Doanh nghiệp. Tài sản mã hóa phải được bảo đảm bằng tài sản cơ sở là tài sản thực, không bao gồm chứng khoán hay tiền pháp định.

Đặc biệt, Nghị quyết quy định tài sản mã hóa chỉ được chào bán và phát hành cho nhà đầu tư nước ngoài, đồng thời chỉ được giao dịch giữa các nhà đầu tư nước ngoài thông qua các tổ chức cung cấp dịch vụ được Bộ Tài chính cấp phép. Tối thiểu 15 ngày trước khi thực hiện chào bán, phát hành, doanh nghiệp phải công bố thông tin về bản cáo bạch và các tài liệu liên quan trên trang thông tin điện tử của mình và trên website của tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa.

Đối với nhà đầu tư trong nước, Nghị quyết cho phép những cá nhân, tổ chức đang sở hữu tài sản mã hóa được mở tài khoản tại các tổ chức cung cấp dịch vụ đã được Bộ Tài chính cấp phép để lưu ký, mua bán.

Tuy nhiên, sau thời hạn 6 tháng kể từ khi có tổ chức cung cấp dịch vụ đầu tiên được cấp phép, nếu nhà đầu tư trong nước vẫn thực hiện giao dịch bên ngoài hệ thống chính thức thì tùy theo mức độ vi phạm sẽ bị xử lý hành chính hoặc thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự. Đây là biện pháp nhằm đảm bảo các giao dịch diễn ra minh bạch, có sự quản lý của cơ quan chức năng, tránh rủi ro phát sinh từ thị trường tự do.

Để được cấp phép hoạt động, tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa phải đáp ứng hàng loạt điều kiện khắt khe. Doanh nghiệp phải có vốn điều lệ tối thiểu 10.000 tỷ đồng, trong đó tối thiểu 65% vốn điều lệ do các tổ chức góp vốn, và trên 35% vốn điều lệ do ít nhất hai tổ chức thuộc nhóm ngân hàng thương mại, công ty chứng khoán, công ty bảo hiểm, công ty quản lý quỹ hoặc doanh nghiệp công nghệ.

Cổ đông góp vốn phải có tư cách pháp nhân, kinh doanh có lãi trong hai năm liên tiếp trước năm xin cấp phép, báo cáo tài chính được kiểm toán với ý kiến chấp thuận toàn phần. Nhà đầu tư nước ngoài được phép góp vốn nhưng không quá 49% vốn điều lệ.

Ngoài điều kiện về vốn, các tổ chức này còn phải có trụ sở làm việc, hệ thống công nghệ thông tin đạt tiêu chuẩn cấp độ 4 về an toàn thông tin trước khi vận hành.

Yêu cầu về nhân sự cũng rất cao: Tổng giám đốc phải có ít nhất hai năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính, chứng khoán, ngân hàng, bảo hiểm hoặc quản lý quỹ; giám đốc công nghệ phải có tối thiểu năm năm kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ thông tin của các ngành này; đồng thời doanh nghiệp phải có ít nhất 10 nhân sự chuyên trách an toàn thông tin mạng và 10 nhân sự có chứng chỉ hành nghề chứng khoán.

Bên cạnh đó, tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa phải xây dựng đầy đủ quy trình nghiệp vụ về quản trị rủi ro, bảo mật thông tin, lưu ký và quản lý tài sản của khách hàng, giao dịch và thanh toán, phòng chống rửa tiền, công bố thông tin, kiểm soát nội bộ, giám sát giao dịch, xử lý xung đột lợi ích và giải quyết khiếu nại, bồi thường cho khách hàng khi xảy ra sự cố.

Nghị quyết cũng quy định rõ rằng mọi giao dịch, thanh toán tài sản mã hóa phải được thực hiện bằng Đồng Việt Nam. Các tổ chức, cá nhân tham gia phải đảm bảo thông tin công bố chính xác, đầy đủ, không gây hiểu lầm và tuân thủ các quy định về chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố, bảo mật dữ liệu, an ninh mạng cũng như các quy định pháp luật chuyên ngành khác.

Trong thời gian thí điểm, chính sách thuế đối với giao dịch, chuyển nhượng, kinh doanh tài sản mã hóa sẽ được áp dụng tương tự như chứng khoán cho đến khi có quy định riêng.

Thời gian thí điểm kéo dài 5 năm kể từ ngày 9/9/2025. Sau khi kết thúc giai đoạn này, thị trường tài sản mã hóa sẽ tiếp tục vận hành theo Nghị quyết cho đến khi có văn bản pháp luật mới thay thế hoặc sửa đổi, bổ sung. Với việc ban hành Nghị quyết 5/2025/NQ-CP, Chính phủ kỳ vọng vừa đặt nền móng pháp lý cho thị trường tài sản mã hóa, vừa kiểm soát được rủi ro, đảm bảo an toàn hệ thống tài chính quốc gia, đồng thời mở ra cơ hội phát triển lĩnh vực công nghệ tài chính tại Việt Nam.