TPHCM: Đến 6/7/2011, dư nợ cho vay phi sản xuất chiếm 18,28 % tổng dư nợ

Nhiều thông tin cho thấy các NHTM đã thoát được cửa tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc của NHNN khi giảm nhanh được dư nợ phi sản xuất xuống dưới 22% đến ngày 30-6.

Tuy nhiên, không ít NHTM vẫn chưa thể giảm lãi suất cho vay do đang gặp khó trong huy động vốn.

Dấu hỏi phi sản xuất

Số liệu từ NHNN chi nhánh TPHCM cho biết tại TPHCM không có NHTM nào vi phạm tỷ lệ kéo giảm dư nợ phi sản xuất xuống dưới 22%.

Cụ thể, tính đến ngày 6-7 tổng dư nợ cho vay phi sản xuất của 16 NHTM có hội sở chính trên địa bàn TP đạt 88.641 tỷ đồng, chiếm 18,28% tổng dư nợ tín dụng.

Trong đó, tỷ trọng dư nợ cho vay phi sản xuất cao nhất là NamABank 21,9%, OCB 21,6%, ABBank 21,53%, VietABank 21,37%.

Trước sự lao dốc dư nợ phi sản xuất một cách nhanh chóng, nhiều ý kiến nghi ngờ các NHTM đã “phù phép” bằng nhiều cách khác nhau để tránh bị NHNN áp dụng tăng tỷ lệ dự trữ bắt buộc. Bởi thực tế chỉ trong 10-15 ngày các NHTM khó có thể thu hồi nợ và kéo giảm nhanh tỷ lệ dư nợ cho vay bất động sản với thời hạn bình quân 5-7 năm.

Ông Hồ Hữu Hạnh, Giám đốc NHNN chi nhánh TPHCM, cho rằng các NHTM bằng mọi cách kéo giảm tỷ lệ này xuống không chỉ để tránh bị áp tỷ lệ dự trữ bắt buộc, mà còn vì nhiều lý do khác. Nếu vi phạm tỷ lệ này các NHTM sẽ gặp khó trong việc xin phép NHNN mở rộng mạng lưới hoạt động, thành lập công ty cũng như uy tín, thương hiệu của NH cũng bị suy giảm.

Tuy nhiên, nếu các NHTM tìm cách “giật gấu vá vai” để kéo giảm tỷ lệ này, điều đáng lo là nguy cơ nợ xấu ở các NHTM sẽ gia tăng, ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng NH. Theo nhận định của một chuyên gia NH, nếu ngày 30-6 các NHTM đã kéo giảm xuống 22%, khả năng từ nay đến cuối năm giảm tỷ lệ dư nợ phi sản xuất xuống 16% là điều không khó.

Bởi những tháng cuối năm nhu cầu vay vốn của khách hàng doanh nghiệp gia tăng, là điều kiện cho các NHTM có thể tăng dư nợ sản xuất và kéo giảm dư nợ phi sản xuất. Vấn đề dư luận đang quan tâm là thực chất các NHTM có thể kéo giảm như số liệu công bố hay chỉ là những chiêu “đảo nợ” để tránh bị phạt.

Huy động tiếp tục âm

Mặc dù việc dịch chuyển từ tiền gửi USD sang VNĐ trong dân cư ngày càng nhiều hơn khi trần lãi suất huy động USD giảm từ 3% xuống 2%/năm. Tuy nhiên, số liệu từ NHNN chi nhánh TPHCM cho thấy huy động vốn VNĐ của các NHTM vẫn tăng trưởng âm so với cuối năm 2010. Theo đó, 6 tháng đầu năm 2011 huy động vốn của 16 NHTM trên địa bàn TPHCM tăng 1,58%, trong đó VNĐ âm 0,73%, USD tăng 7,5%.

Theo ông Hồ Hữu Hạnh, sở dĩ huy động tiền đồng vẫn tăng trưởng âm do tiền gửi của tổ chức kinh tế tiếp tục sụt giảm, dù tiền gửi của dân cư tăng (12,9%). Doanh nghiệp vẫn ngại vay vốn lãi suất cao nên tận dụng tối đa nguồn vốn lưu động để kinh doanh thay vì vay vốn NH. Số liệu từ NHNN chi nhánh TPHCM cũng cho thấy dư nợ cho vay bằng VNĐ tiếp tục tăng chậm hơn cho vay USD. 6 tháng đầu năm 2011 dư nợ cho vay VNĐ chỉ tăng 2,14% trong khi cho vay USD tăng 18,77%. Điều này cho thấy doanh nghiệp vẫn chuộng vay USD vì lãi suất cho vay USD vẫn mềm hơn so với vay tiền đồng.

Theo một lãnh đạo NH cổ phần, huy động vốn tăng chậm là một trong những rào cản gây khó cho NHTM trong việc giảm lãi suất cho vay. Huy động vốn không được cũng khiến các NHTM còn “room” tăng trưởng tín dụng nên ngại cho vay. Ghi nhận thực tế đến đầu tuần này ở một số NHTM vẫn còn áp dụng nhiều chiêu thức để cạnh tranh huy động vốn, trong đó có không ít sản phẩm tiền gửi lách luật vượt trần lãi suất.

Đơn cử, ở sản phẩm tiền gửi bảo an bằng VNĐ của NH Việt Nam Tín Nghĩa, lãi suất gốc của chương trình là 14%/năm, nhưng nếu có biến động lãi suất, khách hàng gửi có kỳ hạn sẽ được hưởng lãi suất cao hơn lãi suất gốc. Tại SeABank khách hàng cá nhân gửi tiết kiệm tại NH khi giới thiệu thêm người gửi sẽ được tặng hoa hồng bằng tiền mặt tính trên giá trị tiền gửi tiết kiệm huy động được. Trị giá hoa hồng phí dành cho người giới thiệu phụ thuộc vào kỳ hạn và số tiền gửi của khách hàng được giới thiệu, số tiền gửi càng nhiều và kỳ hạn gửi càng lâu hoa hồng phí càng cao…

Theo một chuyên gia NH, khi huy động vốn vẫn còn tình trạng thỏa thuận “ngầm” lãi suất, doanh nghiệp vẫn chưa thể kỳ vọng lãi suất cho vay sẽ giảm ngay như mong muốn.