Thuế khủng "trời ơi" liên quan nhà 13-13 Bis Kỳ Đồng

Tòa nhà 13-13 Bis Kỳ Đồng

Tuy nhiên, do quyền lợi chính đáng của đương sự cần tiếp tục được xem xét giải quyết.

Khoản truy thu “trời ơi”

Năm 2004, bà Nguyễn Thị Ánh Ngọc mua nhà đất tại địa chỉ 13-13 Bis Kỳ Đồng, phường 9 quận 3 TP.HCM. Đây là nhà đất có nguồn gốc là đất ở đô thị, được hợp thửa. Do có một số vướng mắc về thủ tục, đến tháng 10-2011 bà Ngọc mới được sang tên “sổ đỏ”. Thời gian sau đó, do khó khăn về tài chính bà Ngọc nhượng lại nhà đất này cho Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam-chi nhánh Kỳ Đồng với giá là 289 tỷ đồng. Khi làm thủ tục về thuế phí, Chi cục Thuế quận 3 xác định thuế suất là 2% và ra thông báo yêu cầu bà Ngọc nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là 5,78 tỷ đồng. Theo quy định tại Điều 4 Nghị định số 100/2006/NĐ-CP thì cá nhân chuyển nhượng nhà đất sở hữu duy nhất thì sẽ được miễn thuế TNCN. Bà Ngọc đã gửi giấy xác nhận của chính quyền địa phương về việc này tới cơ quan thuế, nhưng Chi cục Thuế quận 3 vẫn kiên quyết thu, bởi “sổ đỏ” nhà đất của bà Ngọc lại ghi mục đích sử dụng đất là: “Đất cơ sở sản xuất, kinh doanh”, nên không thuộc diện được miễn thuế TNCN dù là BĐS duy nhất của bà Ngọc. Bà Ngọc cho biết, việc này là do sơ suất của cơ quan cấp “sổ đỏ” mà phía bà Ngọc chưa kịp làm thủ tục điều chỉnh. Do phải hoàn thành gấp thủ tục để bàn giao nhà đất cho bên mua nên bà Ngọc đã tạm đóng số tiền này, rồi kiến nghị lên Tổng cục Thuế.

Trong thời gian chờ trả lời của Tổng cục Thuế thì bà Ngọc lại nhận được trát của Chi cục Thuế quận 3 yêu cầu nộp bổ sung hơn 60 tỷ đồng thuế TNCN vì cho rằng xác định được giá bà Ngọc mua và giá bán nên áp dụng thuế suất 25%.

“Chi cục Thuế đã sai lại càng sai, bởi họ chỉ đơn giản lấy giá bán của năm 2012 trừ đi giá mua từ năm 2004, mà không xét đến giá trị tại mỗi thời điểm là hoàn toàn khác nhau, rồi toàn bộ những chi phí đầu tư, cải tạo và các thủ tục liên quan đến hình thành nhà đất này chưa được tính toán,…”. Bà Ngọc khởi kiện ra TAND TP HCM.

Theo tiết b và c điểm 3.5.3 Điều 2 Thông tư 113/2011/TT-BTC ngày 4-8-2011 của Bộ Tài chính (về sửa đổi Điều 5 Thông tư số 02/2010/TT-BTC) thì trường hợp không có hóa đơn, chứng từ chứng minh về giá vốn (giá mua và chi phí liên quan) thì phải áp dụng thuế suất 2% theo giá chuyển nhượng thực tế ghi trên hợp đồng chuyển nhượng. Căn cứ quy định này, tại Bản án số 01/2013HCST ngày 11-04-2013 TAND quận 3, TP HCM đã quyết định hủy bỏ Thông báo của Chi cục Thuế quận 3 về việc yêu cầu bà Ngọc nộp bổ sung hơn 60 tỷ đồng…

Cần xem xét bản chất sự việc

Thoát khỏi khoản truy nộp “trời ơi” hơn 60 tỷ đồng, bà Ngọc tiếp tục kiến nghị được hoàn trả khoản thuế TNCN tạm đóng 5,78 tỷ đồng, vì nhà đất bà chuyển nhượng là sở hữu duy nhất tại thời điểm chuyển nhượng. Căn cứ kiến nghị là tất cả giấy tờ trước đây về nguồn gốc nhà đất đều thể hiện đây là “đất ở, nhà ở”, mọi khoản thuế phí phát sinh qua nhiều lần chuyển đổi chủ đều thu dưới dạng “đất ở, nhà ở” chứ không phải là “đất sản xuất, kinh doanh”. Do không để ý nên gia đình bà Ngọc không phát hiện và chưa kịp thời yêu cầu cơ quan cấp “sổ đỏ” điều chỉnh lại cho đúng mục đích sử dụng nhà đất. Tuy nhiên, phía bà Ngọc cũng đã cung cấp cho cơ quan thuế đầy đủ những giấy tờ liên quan chứng minh đây thực chất là đất ở đô thị và là bất động sản duy nhất của bà, nên bà phải được miễn thuế TNCN theo quy định tại Điều 4 Nghị định số 100/2008/NĐ-CP của Chính phủ.

Theo phân tích của luật sư Tô Năng Như, Ủy viên BCH Liên đoàn LS Việt Nam thì: Ở sự việc này, Chi cục Thuế quận 3 chỉ dựa vào mục đích ghi trên “sổ đỏ” rằng đây là “đất cơ sở sản xuất, kinh doanh” mà không xem xét đến nguồn gốc của nhà đất, đã thực hiện nghĩa vụ tài chính là “đất ở, nhà ở” để buộc bà Ngọc đóng thuế TNCN là cứng nhắc. Mặt khác, việc Sở TN&MT TP ghi trên “sổ đỏ” về mục đích sử dụng đất của căn nhà 13-13 bis Kỳ Đồng như trên mà không ghi rõ về nguồn gốc cũng như nhà đất này đã thực hiện nghĩa vụ tài chính theo diện “đất ở, nhà ở” dẫn đến hiểu nhầm. Do vậy, Sở TN&MT cần phải xem xét điều chỉnh ngay, bảo đảm quyền lợi chính đáng của bà Ngọc.

Mong rằng, trong phiên xử phúc thẩm tới đây, kiến nghị chính đáng của bà Ngọc về việc nói trên sẽ được HĐXX phúc thẩm xem xét khách quan, thấu tình đạt lý.