Trao đổi với phóng viên VOV, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Đỗ Đức Duy khẳng định, thời gian qua thị trường bất động sản được phục hồi tích cực. Đây là tiền đề quan trọng tạo “lực đẩy” cho thị trường bất động sản trong năm 2016 tiếp tục phát triển và thanh khoản tốt.
Giá nhà ở về sát với giá trị thực
PV: Sau một thời gian đóng băng, thậm chí đổ vỡ, từ năm 2013 đến nay, thị trường bất động sản dần ấm trở lại. Theo ông, đâu là nguyên nhân cốt lõi?
Thứ trưởng Đỗ Đức Duy: Nguyên nhân quan trọng dẫn đến tình trạng “đóng băng” của thị trường bất động sản (TTBĐS) giai đoạn 2011 – 2012 là tình trạng lệch pha “cung – cầu”, thị trường thừa quá nhiều sản phẩm trung và cao cấp, thiếu sản phẩm bình dân, giá rẻ. Chính vì vậy, việc điều chỉnh cơ cấu hàng hóa một cách hợp lý để sản phẩm bất động sản đến được với mọi đối tượng, phù hợp với nhu cầu thực và khả năng thanh toán thực của thị trường là việc hết sức cần thiết.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Đỗ Đức Duy (Ảnh: KT)
Từ thực tế đó, Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã đề xuất một nhóm giải pháp đồng bộ để tháo gỡ khó khăn cho TTBĐS gắn với thực hiện Chiến lược nhà ở quốc gia, đặc biệt là phát triển nhà ở xã hội. Bộ Xây dựng cũng đã chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương rà soát, phân loại các dự án bất động sản, chuyển đổi nhiều dự án nhà ở thương mại sang dự án nhà ở xã hội, điều chỉnh cơ cấu căn hộ các dự án nhà ở cho phù hợp hơn với nhu cầu của thị trường… Chính phủ thì miễn giảm tiền sử dụng đất, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế VAT đối với các doanh nghiệp phát triển nhà ở xã hội; đặc biệt là có gói hỗ trợ tín dụng 30.000 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi dành cho doanh nghiệp phát triển nhà ở xã hội và người dân vay để mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội, nhà ở thương mại giá bán thấp...
Chính nhờ các giải pháp đồng bộ đó, đã giúp cho thị trường BĐS phục hồi tích cực. Lượng giao dịch thành công liên tục tăng, bắt đầu từ phân khúc sản phẩm trung bình và thấp, lan dần sang khu vực sản phẩm trung và cao cấp. Tồn kho bất động sản đến tháng 12/2015 đã giảm 60,41% so với quý I/2013. Giá nhà ở được kéo về sát với giá trị thực và tương đối ổn định.
Đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội
PV: Trên thực tế, nhu cầu về nhà ở giá thấp, nhà xã hội của người dân còn rất lớn, trong khi nguồn cung còn hạn chế. Bộ Xây dựng sẽ làm gì để cân đối cung – cầu nhà ở xã hội?
Thứ trưởng Đỗ Đức Duy: Trên thực tế, sản phẩm nhà ở xã hội vẫn còn thiếu rất nhiều so với nhu cầu, trong khi vẫn còn đó nhiều lực cản như: Một số địa phương chưa thực sự quan tâm đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội; quy định dành 20% quỹ đất trong các dự án nhà ở thương mại để đầu tư phát triển nhà ở xã hội ở một số nơi chưa được thực hiện nghiêm túc; nguồn vốn trung và dài hạn cho phát triển nhà ở xã hội còn thiếu; nhiều doanh nghiệp bất động sản vẫn chưa mặn mà với nhà ở xã hội; mới chỉ có nhà ở xã hội để bán, còn thiếu nhà ở cho thuê... Đây chính là những nhiệm vụ đặt ra với Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương cần quan tâm và nỗ lực giải quyết trong thời gian tới.
Với mục tiêu phấn đấu đến năm 2020 diện tích nhà ở bình quân toàn quốc đạt khoảng 25m2/người, trong đó tại đô thị khoảng 29 m2/người, tại nông thôn khoảng 22 m2/người; giai đoạn 2016 - 2020 đầu tư xây dựng mới khoảng 12,5 triệu m2 nhà ở xã hội khu vực đô thị. Tới đây, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục thực hiện rà soát, sửa đổi, xây dựng các cơ chế chính sách về quản lý nhà ở và thị trường bất động sản phù hợp với tình hình mới;
Đẩy mạnh thực hiện Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030, trong đó tập trung triển khai các chương trình hỗ trợ nhà ở cho các đối tượng chính sách, người nghèo khu vực nông thôn, khu vực thường xuyên chịu ảnh hưởng của bão, lũ, ngập lụt, sạt lở núi, ven sông, ven biển; đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp đô thị, công nhân khu công nghiệp, sinh viên, học sinh các trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp và dạy nghề,...
Chưa có nguy cơ xảy ra “bong bóng” bất động sản
PV: Trước sự “ấm” lên của thị trường bất động sản, cũng có ý kiến lo ngại nguy cơ“bong bóng” có thể bị tái diễn. Còn quan điểm của Thứ trưởng thế nào?
Thứ trưởng Đỗ Đức Duy: Những quan ngại về bong bóng BĐS là vấn đề rất đáng quan tâm của cả các cơ quan quản lý nhà nước, các doanh nghiệp và của toàn xã hội. Hiện nay, thị trường bất động sản đã hồi phục; thanh khoản tăng; giá BĐS tương đối ổn định; một số dự án nằm ở gần trung tâm các đô thị, có hạ tầng tốt, đã hoàn thành việc xây dựng hoặc đang thi công có tiến độ tốt, chủ đầu tư có uy tín được nhiều khách hàng quan tâm thì giá có tăng nhưng không nhiều, không đột biến (chỉ khoảng 2 - 5% so với cuối năm 2013).
Hơn nữa, theo quy luật và kinh nghiệm thực tế ở các nước cũng như ở nước ta trong những năm qua thì bong bóng bất động sản thường chỉ xảy ra khi hội tụ được các yếu tố như: Nền kinh tế không ổn định, phát triển quá nóng; Các thị trường đầu tư khác không ổn định, kém hấp dẫn (thị trường vàng, ngoại tệ, chứng khoán, lãi suất tiền gửi ngân hàng thấp, …); Nguồn cung quá bất cập, quá thiếu so với nhu cầu; Chính sách tài chính, tín dụng bất động sản bị buông lỏng, hạ chuẩn cấp tín dụng một cách quá dễ dãi; Thiếu sự can thiệp kịp thời, hợp lý của Nhà nước vào thị trường;...
Đối chiếu với các yếu tố nêu trên thì có thể khẳng định: chưa có nguy cơ xảy ra “bong bóng” BĐS. Nếu có sự tăng giá và “nóng sốt” thì cũng chỉ xảy ra ở cục bộ một số dự án có vị trí tốt nằm ở trung tâm đô thị, có hạ tầng tốt, đang thi công có tiến độ tốt, chủ đầu tư có uy tín, có nhiều khách hàng quan tâm.
PV: Ông đánh giá thế nào về triển vọng của thị trường bất động sản trong năm 2016 khi Việt Nam ngày càng hội nhập hơn nữa với nền kinh tế thế giới thông qua việc ký kết các Hiệp định thương mại tư do?
Thứ trưởng Đỗ Đức Duy: Các Hiệp định này được ký kết sẽ ngày càng có nhiều các tổ chức, cá nhân nước ngoài vào đầu tư, làm ăn, sinh sống tại Việt Nam, trong đó có đầu tư kinh doanh bất động sản với tiềm lực tài chính mạnh, công nghệ xây dựng tiên tiến. Khi đó, nhu cầu mua và sở hữu nhà ở của người nước ngoài sẽ tăng, đặc biệt đối với phân khúc căn hộ trung, cao cấp tại các đô thị lớn.
Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài có nguồn tài chính mạnh sẽ nhận chuyển nhượng lại các dự án của các doanh nghiệp trong nước mà lâu nay không đủ khả năng để triển khai hoặc triển khai chậm tiến độ, các doanh nghiệp bất động sản trong nước cũng sẽ phải tái cơ cấu đầu tư, nâng cao năng lực và tính chuyên nghiệp để đủ sức cạnh tranh ngay chính trên sân nhà. Ngoài ra, thị trường văn phòng, dịch vụ, thương mại sẽ có xu thế sôi động hơn.
Từ những phân tích trên, dự báo thị trường BĐS trong năm 2016 sẽ tiếp tục phát triển, thanh khoản tốt. Riêng về giá, nếu có thì cũng chỉ tăng nhẹ ở các dự án có vị trí tốt nằm ở trung tâm các đô thị, có hạ tầng tốt, đã hoàn thành việc xây dựng hoặc đang thi công có tiến độ tốt, chủ đầu tư có uy tín.
PV: Trân trọng cảm ơn ông!