Sửa Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn: Cần kế thừa quy hoạch hiện hữu

Bộ Xây dựng đã đề xuất sửa đổi Luật Xây dựng và sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn vào Chương trình lập pháp năm 2025, dự kiến trình Quốc hội xem xét, thông qua vào Kỳ họp tháng 10/2025.

Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn dự kiến trình Quốc hội xem xét, thông qua vào Kỳ họp tháng 10/2025 - Ảnh minh họa

Theo đó, mục tiêu sửa đổi Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn để phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp (tỉnh và xã); hợp nhất các quy định pháp luật về quy hoạch đô thị và nông thôn; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với kiểm soát quyền lực và nâng cao trách nhiệm giải trình; xử lý vướng mắc giữa các loại quy hoạch, tính tuân thủ quy hoạch trong quản lý dự án đầu tư, chất lượng quy hoạch và quyền tiếp cận thông tin.

Các nội dung chính được cơ quan soạn thảo đề xuất sửa đổi, bổ sung bao gồm: quy định hệ thống quy hoạch đô thị và nông thôn cùng mối quan hệ với hệ thống quy hoạch quốc gia; phân định trách nhiệm, thẩm quyền của từng cấp chính quyền theo mô hình hai cấp; bổ sung vai trò của cơ quan quản lý khu chức năng và trách nhiệm của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an đối với quy hoạch chi tiết các dự án quốc phòng, an ninh có yêu cầu bí mật Nhà nước.

Ngoài ra, Dự thảo Luật cũng bổ sung quy định chuyển tiếp về trách nhiệm, thẩm quyền, bảo đảm triển khai thông suốt và không làm gián đoạn các dự án đầu tư.

Một số ý kiến đề xuất, việc sửa đổi Luật cần kế thừa quy hoạch hiện hữu - Ảnh minh họa

Đặc biệt, để tránh dự án đầu tư phải tuân thủ nhiều quy hoạch, Dự thảo Luật (sửa đổi) hướng tới xử lý hài hòa giữa pháp luật về quy hoạch với đầu tư và quản lý dự án.

Bên cạnh đó, trách nhiệm lập quy hoạch đô thị và nông thôn trước kia chủ yếu thuộc UBND, nay được mở rộng, bổ sung thêm các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền. Đồng thời, quy định rõ những trường hợp nhà đầu tư được phép tổ chức lập quy hoạch.

Đánh giá cao nội dung Dự thảo Luật, tuy nhiên, để đảm bảo tính kế thừa, tránh gây lãng phí, tham gia góp ý xây dựng, hoàn thiện, một số ý kiến cho rằng, việc sửa đổi cần kế thừa quy hoạch hiện hữu.

Theo PGS, TS Lưu Đức Hải - nguyên Cục trưởng Cục Phát triển đô thị, Viện trưởng Viện Nghiên cứu đô thị và Phát triển hạ tầng, việc điều chỉnh Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn là cần thiết.

Trước 01/7, Việt Nam có 902 quy hoạch đô thị được phê duyệt, với hệ thống hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, được đầu tư lớn. Nếu các phường mới bỏ quy hoạch cũ để lập quy hoạch như một đô thị độc lập sẽ gây lãng phí, phá vỡ tính liên tục.

Vị chuyên gia này kiến nghị, quy hoạch hiện hữu cần được kế thừa, điều chỉnh dần điểm chưa phù hợp. Hạ tầng phải tiếp tục phục vụ người dân, không thể dừng lại vì bất kỳ lý do nào.

Liên quan đến vấn đề này, tại cuộc họp trung tuần tháng 9 vừa qua, Phó Thủ tướng Chính phủ - Trần Hồng Hà cũng nêu rõ, Luật sửa đổi phải vừa giữ được những thành quả, di sản đã có, vừa loại bỏ những bất cập cũ, để mở ra một giai đoạn phát triển đô thị - nông thôn hiện đại, bền vững, phù hợp với bối cảnh mới.

Những vấn đề lớn, mang tính nguyên tắc phải được luật hóa, còn các vấn đề kỹ thuật, chi tiết sẽ giao Chính phủ quy định. Bộ tiêu chí phân loại đô thị cần được xây dựng rõ ràng, có thể đưa vào nghị quyết của Quốc hội hoặc của Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua để tạo cơ sở triển khai ngay.

Cùng với vấn đề đã nêu, trước đó, cho ý kiến thẩm định về Dự thảo Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, Bộ Tư pháp cũng đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ mối quan hệ của Dự án Luật với các luật có liên quan như: Luật Xây dựng, Luật Quy hoạch, Luật Tổ chức chính quyền địa phương… bảo đảm thống nhất, đồng bộ hệ thống pháp luật và phù hợp tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp; tiếp tục cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính; hoàn thiện hồ sơ và dự thảo luật bảo đảm đúng quy định luật để trình cấp có thẩm quyền.