Quy hoạch nghĩa trang Hà Nội: 'Đã chậm lại còn không chắc'

Một góc công viên nghĩa trang Lạc Hồng Viên.

Cũ quá tải, mới chưa xây

Hà Nội hiện có 7 nghĩa trang quy mô cấp thành phố với tổng diện tích khoảng 70ha là: Mai Dịch, Văn Điển, Thanh Tước, Yên Kỳ (cũ), Sài Đồng, Ngọc Hồi và Nhổn và trên 2.300 nghĩa trang cấp xã hình thành tự phát. Đại đa số các nghĩa trang của Hà Nội hiện đều đã quá tải, trong đó nghĩa trang Văn Điển đã phải dừng chôn cất địa táng từ tháng 7/2010 vì không còn diện tích đất trống và vì mục đích bảo vệ môi trường.

Quy hoạch nghĩa trang Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2050 do Viện Quy hoạch Xây dựng Hà Nội đã được thông qua. Theo đó, thành phố sẽ từng bước đóng cửa tạm thời 6 nghĩa trang hiện có (Yên Kỳ 1, Sài Đồng, Mai Dịch 1, Hà Đông, Xuân Đỉnh, Văn Điển) và cải tạo thành các công viên nghĩa trang trước năm 2015. Theo quy hoạch, sau 8 năm nữa, Hà Nội sẽ 9 nghĩa trang tập trung cấp thành phố.Tuy nhiên cho đến nay, trên địa bàn thành phố mới có nghĩa trang Vĩnh Hằng 14ha nằm trên khu đồi tại xã Vật Lại, huyện Ba Vì đi vào hoạt động, hầu hết các dự án khác vẫn đang trong quá trình triển khai.

Mô hình công viên nghĩa trang hiện đại như Lạc Hồng Viên chưa nhiều. Nguyên nhân là quy hoạch nghĩa trang còn quá chung chung. 9 nghĩa trang mới quy hoạch diện tích trên 320ha chưa phân khu chi tiết, khiến chính quyền các huyện e ngại, không muốn đưa nghĩa trang về địa phương mình.

Để Hà Nội có nhiều nghĩa trang hiện đại, đáp ứng nhu cầu mai táng thì cần có thêm những đánh giá toàn diện và khách quan hơn nữa. Bên cạnh đó, thành phố cần khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này; đồng thời tuyên truyền mạnh mẽ để thay đổi nhận thức, quan niệm của người dân; từng bước hạn chế, tiến tới xóa bỏ việc hung táng, chuyển sang hỏa táng, điện táng…

Chủ trương xã hội hóa

Xã hội hóa công viên nghĩa trang là một chủ trương được UBND thành phố khuyến khích và đẩy mạnh.KTS. Trần Việt Thắng, Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội nhấn mạnh: Thành phố luôn chú trọng đến vấn đề quản lý quy hoạch kiến trúc, bố trí các quy hoạch nghĩa trang trên địa bàn thành phố, cho đến nay các quy hoạch nghĩa trang đã đi được những bước khá dài.

Quy hoạch bao gồm những khu nghĩa trang tập trung như khu Yên Kỳ phục vụ cho trung tâm thành phố, còn các khu đô thị bên ngoài thì dựa trên cơ sở tổ chức các nghĩa trang vệ tinh phục vụ cho các vùng. Các nghĩa trang vệ tinh sẽ có tác dụng kết nối với các khu vực bên ngoài tạo thành khu vực riêng. Các nghĩa trang sẽ áp dụng hình thức hỏa táng nên khi quy hoạch phải có khu vực nhà thiêu. Còn một số nghĩa trang có điều kiện về đất thì vẫn có thể bố trí một phần đất phục vụ cho việc hung táng, nhưng cũng chỉ nằm trong một giới hạn đất nhất định. Hiện thành phố đang xem xét về phí dịch vụ nghĩa trang công viên.

Ông Nguyễn Văn Sáng, Trưởng ban Phục vụ tang lễ Hà Nội nhận định: Mô hình xã hội hóa nghĩa trang đã phát huy tác dụng khá tốt, từng bước giải quyết bức xúc về nhu cầu nghĩa trang cho Thủ đô. Tiêu biểu như dự án công viên nghĩa trang Vĩnh Hằng của chủ đầu tư là Công ty CP Ao Vua.

Mô hình công viên nghĩa trang hiện cũng được nhiều người dân đồng tình. Bà Lê Thị Ninh, ngõ 182, Lương Thế Vinh (Thanh Xuân, Hà Nội) cho biết: Sau khi nghe giới thiệu về nghĩa trang Lạc Hồng Viên, tôi thấy đây là địa điểm thích hợp để đưa cụ nhà tôi về đây an nghỉ. Công viên nghĩa trang này mang lại cảm giác như là một công viên gần gũi và thân thiện. Chi phí cho 1 mộ đơn ở Lạc Hồng Viên khoảng 15 triệu đồng, khá phù hợp với điều kiện của gia đình thu nhập bình dân như gia đình tôi.”

Và đầu tháng 3 vừa qua, Công viên tưởng niệm Thiên đường Thanh Tước tại xã Thanh Lâm, huyện Mê Linh công bố quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500. Nghĩa trang có ranh giới phía Đông giáp nghĩa trang Thanh Tước cũ, rộng 6,4ha. Hình thức an táng được thực hiện dưới hai dạng là lưu tro trong nhà và ngoài trời. Tổng số hộc lưu tro dự kiến khoảng 17.300 hộc. Việc xây dựng công viên nghĩa trang Thiên đường Thanh Tước là một trong những bước đi thể hiện sự quyết tâm của thành phố trong chủ trương thực hiện xã hội hóa công viên nghĩa trang.