Quảng Nam: Giá đất đền bù bất ngờ giảm mạnh

Nhiều dự án tại Quảng Nam ít gặp phải vướng mắc trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng được đẩy nhanh tiến độ Ảnh: Lê Phước Bình

Chênh lệch lớn giữa giá cũ và giá mới

Ngay sau khi Quyết định số 42/2021/QĐ-UBND được ban hành liên quan đến việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên địa bàn tỉnh Quảng Nam và chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2022, UBND thành phố Tam Kỳ và nhiều địa phương khác trong tỉnh đã có văn bản kiến nghị tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc liên quan đến trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng.

UBND thành phố Tam Kỳ cho biết đã gặp phải vướng mắc về xác định đơn giá bồi thường khi thu hồi đất trồng cây lâu năm (có nguồn gốc từ vườn, ao không được công nhận là đất ở).

Đơn cử, tại dự án khu dân cư, tái định cư khối 4, phường An Sơn có 46/65 hộ thuộc diện giải tỏa trắng đều bị thu hồi đất có vườn, ao. Tuy nhiên, đơn giá bồi thường đất vườn, ao giữa chính sách cũ và mới có sự chênh lệch rất lớn.

Có trường hợp, nếu áp dụng theo quy định mới (Quyết định số 42/2021/QĐ-UBND) thì đền bù với mức giá 116.000 đồng/m2, trong khi theo quy định cũ thì mức giá đền bù là 2.729.000 đồng/m2.

Tương tự, tại một dự án khác trên địa bàn thành phố Tam Kỳ, có trường hợp mức giá đền bù theo quy định mới là 116.000 đồng/m2, nhưng mức giá đền bù theo quy định cũ là 17.905.000 đồng/m2. Trường hợp này, chênh lệch giữa giá đất đền bù theo mức cũ và mức mới là 17.789.000 đồng/m2.

Một số người dân Quảng Nam hiện đang nằm trong vùng dự án hiện đang chờ đền bù giải tỏa cho biết họ rất bất ngờ với thông tin này.

Họ cho rằng theo thời gian, giá trị sử dụng đất tăng thì bảng giá nhà nước cũng được điều chỉnh tăng. Đồng thời giá đất thị trường cũng tăng theo thời gian thì không có lý gì mức giá đền bù về đất lại giảm, mà còn giảm mạnh như vậy. Nếu không có sự điều chỉnh hợp lý thì chắc chắn việc giải tỏa đền bù, hỗ trợ cho người dân trong thời gian tới sẽ gặp phải khó khăn.

Trong khi đó, nhiều dự án khác bị chậm tiến độ bởi nhiều nguyên nhân, trong đó có vướng mắc liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng Ảnh: Lê Phước Bình

Nguyên nhân do đâu?

Ngày 18/4/2022, UBND tỉnh Quảng Nam phát đi Báo cáo số 73/BC-UBND về một số nội dung hỗ trợ khác khi Nhà nước thu hồi đất vườn, ao trong cùng thửa đất có nhà ở nhưng không được công nhận là đất ở.

UBND tỉnh Quảng Nam cho biết theo quy định trước đây (hiện đã hết hiệu lực thi hành), tỉnh áp dụng quy định định bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất vườn, ao khác với bây giờ (Quyết định số 42/2021/QĐ-UBND).

Cụ thể, trước đây, giá đất vườn, ao = giá đất ở cụ thể - 50% (giá đất ở cụ thể - giá đất nông nghiệp cụ thể).

Tuy nhiên, Cục Kiểm tra Văn bản Quy phạm pháp luật - Bộ Tư pháp cho rằng việc UBND tỉnh Quảng Nam quy định công thức tính giá đất vườn, ao trong cùng thửa đất có nhà ở nhưng không được công nhận là đất ở theo quy định tại Khoản 6 Điều 103 Luật Đất đai là không phù hợp với quy định của pháp luật.

Viện dẫn những quy định có liên quan, Cục Kiểm tra Văn bản Quy phạm pháp luật - Bộ Tư pháp cho rằng, theo quy định của pháp luật đất đai thì đất vườn, ao trong cùng thửa đất có nhà ở nhưng không được công nhận là đất ở theo quy định tại Khoản 6 Điều 103 Luật Đất đai thuộc nhóm đất nông nghiệp.

Vì vậy, khi Nhà nước thu hồi đất thì phải thực hiện bồi thường theo giá đất nông nghiệp.

Tiếp thu ý kiến của Cục Kiểm tra Văn bản Quy phạm pháp luật - Bộ Tư pháp, UBND tỉnh đã điều chỉnh nội dung quy định này tại Quyết định số 42/2021/QĐ-UBND ngày 21/12/2021 quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Quảng Nam (có hiệu lực thi hành kể từ 01/01/2022).

Cụ thể là bãi bỏ quy định về việc bồi thường đất vườn, ao theo công thức tính: Giá đất vườn, ao = Giá đất ở cụ thể - 50% (Giá đất ở cụ thể - Giá đất nông nghiệp cụ thể).

Theo đó, việc Nhà nước thu hồi đất vườn, ao được bồi thường theo giá đất cụ thể đối với loại đất nông nghiệp.

Quảng Nam bổ sung mức hỗ trợ khác khi thu hồi đất vườn, ao. Tuy nhiên giá đất đền bù đối với loại đất này vẫn áp dụng theo quy định mới. Ảnh: Lê Phước Bình

Bổ sung mức hỗ trợ khi thu hồi đất vườn, ao

Thực tiễn nêu trên đã dẫn đến nhiều khó khăn trong quá trình tổ chức thực hiện buộc UBND thành phố Tam Kỳ, UBND huyện Duy Xuyên UBND thị xã Điện Bàn UBND thành phố Hội An, UBND huyện Núi Thành đồng loạt có phản ánh, kiến nghị.

Các địa phương cho rằng việc bãi bỏ quy định bồi thường đối với đất vườn, ao theo công thức được quy định trước đây đã dẫn đến chênh lệch lớn về giá trị đơn giá bồi thường đất vườn, ao giữa chính sách cũ và chính sách mới.

Tiếp nhận ý kiến từ các địa phương, UBND tỉnh Quảng Nam đã tổ chức cuộc họp bàn phương án tháo gỡ khó khăn, vướng mắc nêu trên. Đồng thời, UBND tỉnh cũng có Báo cáo số 73/BC-UBND gửi HĐND tỉnh xem xét, quyết định để tỉnh thực hiện các bước tiếp theo đúng quy định.

Sau khi xem xét Báo cáo số 73/BC-UBND của UBND tỉnh Quảng Nam, ngày 21/4/2022, tại kỳ họp HĐND tỉnh khóa X, HĐND tỉnh Quảng Nam đã thống nhất việc thực hiện chủ trương hỗ trợ khác đối với đất vườn, ao không được công nhận đất ở khi Nhà nước thu hồi đất theo báo cáo nêu trên. Đồng thời giao UBND tỉnh chỉ đạo tổ chức thực hiện theo đúng quy định pháp luật.

Theo đó, UBND tỉnh Quảng Nam sẽ bổ sung mức “hỗ trợ khác khi Nhà nước thu hồi đất vườn, ao trong cùng thửa đất có nhà ở nhưng không được công nhận đất ở".

Cụ thể, khi Nhà nước thu hồi đất vườn, ao trong cùng thửa đất có nhà ở nhưng không được công nhận là đất ở thì ngoài việc được bồi thường theo giá đất nông nghiệp cụ thể (trồng cây lâu năm, trồng cây hàng năm,…) còn được hỗ trợ bằng 50% giá đất ở của thửa đất đó (đơn giá đất ở trong phạm vi chiều sâu dưới 25m) tính theo Bảng giá đất do Ủy ban nhân dân tỉnh quy định

Diện tích được hỗ trợ theo diện tích đất thực tế bị thu hồi, nhưng không vượt quá 05 (năm) lần hạn mức giao đất ở theo quy định của UBND tỉnh.

Trường hợp nếu mức hỗ trợ nêu trên thấp hơn mức hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm quy định tại Điều 33 Quyết định số 42/2021/QĐ-UBND ngày 21/12/2021 của UBND tỉnh thì cho phép được lựa chọn giá trị hỗ trợ cao hơn.