Nhiều ý kiến cho rằng quy định phải gửi tiết kiệm khi mua nhà ở xã hội đang làm khó người dân
Lấn cấn quy định phải gửi tiết kiệm
Văn bản hướng dẫn Nghị định 100 về gói vay ưu đãi mua và thuê nhà ở xã hội của Ngân hàng Chính sách xã hội vừa chính thức có hiệu lực. Theo đó, người dân thuộc đối tượng được vay ưu đãi mua và thuê nhà ở xã hội tại Ngân hàng Chính sách xã hội sẽ được hưởng lãi suất vay 4,8%/năm và không phải trả lãi trong một năm đầu. Tuy nhiên, một trong những điều kiện để được vay vốn là người đi vay phải thực hiện gửi tiền tiết kiệm hằng tháng tại chính ngân hàng này với thời gian gửi tối thiểu 12 tháng, kể từ ngày ký hợp đồng tín dụng. Mức gửi hàng tháng tối thiểu bằng mức trả nợ hàng tháng của người vay vốn.
Kể từ khi thông tin về quy định này được công bố, nhiều người tỏ ra lo lắng bởi hầu hết đều cho rằng, trong khi số tiền vay hàng tháng vẫn phải trả đều đặn cho ngân hàng thì còn phải chi thêm khoản tiền gửi tiết kiệm không nhỏ. Mức gửi hàng tháng tối thiểu bằng mức trả nợ hàng tháng là quá cao. Điều này sẽ là gánh nặng khiến người vay khó có thể trả được cả tiền gốc lẫn lãi.
Nhiều ý kiến cũng cho rằng, dù đã công bố mức lãi suất cho vay chỉ 4,8% (thấp hơn cả gói ưu đãi 30.000 tỷ đồng) để giúp người thu nhập thấp, người nghèo có thêm cơ hội mua nhà song trên thực tế đến nay người có nhu cầu vay vốn vẫn chưa thể tiếp cận được nguồn vốn này.
Trong khi nguồn vốn để giải ngân bị ách tắc do chưa biết lấy ở đâu khiến việc vay vốn mua nhà bị chậm trễ thì quy định phải gửi tiết kiệm lại bồi thêm sự khó khăn cho người mua nhà.
Trả lời báo chí về vấn đề này, mới đây, đại diện Ngân hàng Chính sách xã hội khẳng định, người dân đang có sự hiểu lầm. Vị này ví dụ, người dân vay 600 triệu đồng trong 15 năm, với lãi suất 4,8%/năm, mỗi tháng, người dân sẽ phải trả gốc khoảng 3 triệu đồng và lãi 2,4 triệu đồng.
Theo quy định của gói ưu đãi này, mỗi tháng người vay sẽ phải trả 2,4 triệu đồng còn 3 triệu đồng sẽ được chuyển vào một tài khoản tiết kiệm trong vòng 1 năm, lãi tiết kiệm người vay sẽ được hưởng. Hết một năm, số tiền tiết kiệm sẽ được dùng để trả lãi và gốc cho những năm tiếp theo.
Ngân hàng Chính sách xã hội cũng cho biết, yêu cầu gửi tiết kiệm là để tạo thói quen tiết kiệm để trả nợ ngay từ năm đầu tiên cho người đi vay. Ngoài ra, tránh tình trạng đăng ký vay để được ưu đãi rồi bán lại trên thị trường để hưởng chênh lệch.
Tiền gửi và lãi suất nên bao nhiêu là phù hợp?
Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội bất động sản Tp.HCM (HoREA), Ngân hàng Chính sách xã hội quy định khách hàng là hộ gia đình, cá nhân khi vay vốn ưu đãi phải thực hiện gửi tiết kiệm với mức gửi hàng tháng tối thiểu bằng mức trả nợ hàng tháng của người vay vốn. Quy định này sẽ dẫn đến mức gửi tiết kiệm khác nhau do giá mua nhà ở xã hội khác nhau.
Hơn nữa, trường hợp người gửi tiết kiệm chưa đến lượt được mua nhà ở xã hội (do cung không đáp ứng đủ nhu cầu) thì sẽ không xác định được mức trả nợ hàng tháng để gửi tiền tiết kiệm.
Ông Châu cho rằng, cần quy định một mức gửi tiền tiết kiệm nhà ở xã hội hàng tháng mà mọi đối tượng thụ hưởng nhà ở xã hội đều thực hiện như nhau. Ngân hàng Chính sách xã hội nên xem xét ấn định mức gửi tiết kiệm nhà ở xã hội cố định hàng tháng có thể ở mức 500.000 đồng hoặc không quá 1 triệu đồng thì phù hợp hơn với khả năng tài chính của người vay.
Về mức lãi suất gửi tiết kiệm, theo Chủ tịch HoREA, để khuyến khích gửi tiết kiệm và người gửi tiết kiệm không bị thiệt thòi, nên cho người gửi tiết kiệm nhà ở xã hội được hưởng lãi ngay từ thời điểm gửi tiền. Lãi suất tiết kiệm bằng mức lãi suất tiết kiệm bình thường đối với các khoản tiền gửi trên 12 tháng theo quy định của NHNN. Điều này sẽ hợp lý hơn mức lãi suất do Ngân hàng Chính sách xã hội đề nghị, đó là bằng lãi suất cho vay nhà ở xã hội cho từng thời kỳ, tức là 4,8%/năm.
Hiện, ngoài Ngân hàng Chính sách xã hội được giao là đơn vị đầu mối thu xếp cho vay nhà ở xã hội thì 4 nhà băng khác cũng được chỉ định tham gia cấp tín dụng nhà ở xã hội là Vietcombank, Vietinbank, Agribank, BIDV.
Theo một số chuyên gia, NHNN nên đề nghị Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định về lãi suất cho vay ưu đãi nhà ở xã hội là 4,8%/năm (0,4%/tháng), lãi suất nợ quá hạn được tính bằng 130% lãi suất khi cho vay, áp dụng từ ngày 6/6/2016 đến hết năm nay tại các ngân hàng này, tương tự như tại Ngân hàng Chính sách xã hội.
Điều kiện vay vốn mua nhà ở xã hội tại Ngân hàng chính sách xã hội: Thứ nhất, phải thực hiện gửi tiền tiết kiệm hàng tháng tại Ngân hàng Chính sách xã hội với thời gian gửi tối thiểu 12 tháng kể từ ngày ký hợp đồng tín dụng. Mức gửi hàng tháng tối thiểu bằng mức trả nợ hàng tháng của người vay vốn; Thứ hai, có đủ vốn tự có tối thiểu 20% giá trị hợp đồng mua bán/hợp đồng thuê mua nhà ở xã hội đối với vay vốn để mua/thuê mua nhà ở xã hội; tối thiểu 30% giá trị dự toán hoặc phương án tính toán giá thành đối với vay vốn để xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở; Thứ ba, có đủ hồ sơ chứng minh về đối tượng, thực trạng nhà ở, điều kiện cư trú, thu nhập để được hưởng chính sách nhà ở xã hội theo quy định; Thứ tư, có nguồn thu nhập và khả năng trả nợ theo cam kết với Ngân hàng; Thứ năm, có giấy đề nghị vay vốn để mua/thuê mua nhà ở xã hội/xây dựng mới/cải tạo, sửa chữa nhà để ở, trong đó có cam kết của cá nhân và các thành viên trong hộ gia đình chưa được vay vốn hỗ trợ ưu đãi nhà ở xã hội tại Ngân hàng khác hoặc các tổ chức tín dụng khác. |