Ông Trần Bắc Hà không có cơ hội ra tòa để tự bào chữa

Ông Hà tử vong tại trại quân đội Sóc Sơn, khi đang bị tạm giam để điều tra về những sai phạm trong hoạt động ngân hàng tại BIDV.

Ông Trần Bắc Hà (SN 1956), quê quán tỉnh Bình Định. Ông từng giữ chức vụ Chủ tịch HĐQT BIDV giai đoạn 2008 - 2016 và Tổng Giám đốc BIDV giai đoạn 2003 - 2007. Ông có 35 năm làm việc tại BIDV và được coi là "linh hồn" của ngân hàng BIDV trong suốt thời gian dài. Ông đã ghi dấu ấn là người khởi tạo Sở Giao dịch 3, Công ty Chứng khoán, Công ty Quản lý nợ khai thác tài sản BIDV…

Vào thời điểm đó, BIDV là ngân hàng duy nhất được chỉ định mở tài khoản thanh toán cổ phiếu trên thị trường chứng khoán. Ông Trần Bắc Hà là người chỉ đạo thành lập các hiện diện thương mại tại Lào, Campuchia, Myanmar, Cộng hòa Czech và chỉ đạo Văn phòng đại diện tại Lào, Campuchia, Myanmar.

Nhìn lại quá trình phát triển của BIDV, không thể phủ nhận ông Hà đã thúc đẩy sự phát triển vượt bậc của ngân hàng này. BIDV đã vươn lên trở thành một trong 4 ngân hàng mạnh của hệ thống và cũng là ngân hàng tiên phong cho vay BOT rầm rộ.

Tuy nhiên, thời kỳ chèo lái con thuyền BIDV của ông Hà cũng gây ra nhiều tai tiếng. Ngoài nổi tiếng là người nóng tính, điều hành ngân hàng theo phong cách “chuyên quyền, độc đoán”, cựu lãnh đạo này cũng góp phần trong điều hành đẩy nợ xấu BIDV tăng vọt.

Về nợ xấu, BIDV là ngân hàng có tổng số nợ xấu cao nhất, lên tới 13.183 tỷ đồng, tăng 35,95% so với cuối năm 2015. Theo báo cáo quý 1/2018, lợi nhuận sau thuế của BIDV chỉ tăng 8,5% và chi phí dự phòng đã ăn mòn phần lớn 70% lợi nhuận trước trích lập cho các khoản nợ xấu còn treo đó.

Ngày 8/1/2018, TAND TP HCM mở phiên xét xử vụ án tiêu cực xảy ra tại Ngân hàng Xây dựng đối với ông Trầm Bê (SN 1959, nguyên Phó chủ tịch thường trực HĐQT Sacombank), Phạm Công Danh (SN 1965, nguyên Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Xây dựng, Tổng Giám đốc Tập đoàn Thiên Thanh) và 20 đồng phạm khác về tội "Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng".

Liên quan đến vụ án này, tòa đã triệu tập ông Trần Bắc Hà, cựu Chủ tịch HĐQT cùng nhiều cá nhân khác tại BIDV với tư cách là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan và là người làm chứng.

Tháng 6/2018, ông Trần Bắc Hà bị kỷ luật, khai trừ khỏi Đảng do có nhiều vi phạm. Những vi phạm của ông Trần Bắc Hà, được Ủy ban Kiểm tra trung ương nhấn mạnh là rất nghiêm trọng, làm ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức Đảng và Ngân hàng BIDV, gây bức xúc trong xã hội đến mức phải xem xét, xử lý kỷ luật. Trong đó nổi bật nhất có việc phê duyệt chủ trương cho vay 4.700 tỉ liên quan vụ án tại Ngân hàng Xây dựng (VNCB).

Ngày 29/11/2018, ông Trần Bắc Hà bị khởi tố bị can, khám xét, bắt tạm giam về tội vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng, theo điều 206 Bộ luật Hình sự 2015.

Ngày 10/1/2019, Bộ Công an cho biết, căn cứ kết quả điều tra mở rộng vụ án, vào ngày 8/1, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) đã ra quyết định bổ sung quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” xảy ra tại Ngân hàng BIDV Chi nhánh Hà Thành, Công ty TNHH Thương mại và du lịch Trung Dũng.

Cơ quan điều tra bổ sung quyết định khởi tố bị can đối với ông Trần Bắc Hà, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị BIDV về tội “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” quy định tại Điều 206, Bộ luật Hình sự năm 2015.

Sáng 29/3/2019, cơ quan CSĐT khởi tố bị can, bắt tạm giam và khám xét đối với con trai ông Trần Bắc Hà là Trần Duy Tùng (SN 1985), Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn An Phú (có trụ sở tại TP Quy Nhơn) nhằm điều tra về hành vi "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản".

Sáng 18/7, ông Trần Bắc Hà được cho là đã tử vong khi đang bị tạm giam. Tin từ Tuoitre online cho biết: "Nguồn tin xác nhận ông Bắc Hà được đưa vào Viện 105 sáng nay và được xác định "tử vong ngoại viện"(mất trước khi đưa vào bệnh viện).

Câu hỏi đặt ra là việc ông Hà chết có ảnh hưởng đến quá trình điều tra các vụ án liên quan đến ông hay không?