Nhiều cuộc khủng hoảng tài chính xuất phát từ tín dụng BĐS

Trong bối cảnh hiện nay, có rất nhiều ý kiến phải “giải cứu” thị trường BĐS ngay. Quan điểm của ông thế nào?

Thị trường BĐS xưa nay vốn phụ thuộc rất lớn vào thu nhập của người dân cũng như kỳ vọng về lợi nhuận của doanh nghiệp. Thực tế thì có muốn cứu cũng không cứu được, bởi nó phụ thuộc vào việc kinh tế phục hồi tới đâu. Ở Việt Nam, việc “giải cứu” BĐS trong bối cảnh hiện nay còn phụ thuộc vào kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô đến đâu.

Việc phục hồi thị trường BĐS phải có cơ hội và phải có thời gian. Nếu Nghị quyết 11 của Chính phủ được thực hiện nghiêm túc thì lạm phát bắt đầu giảm mạnh vào đầu năm 2012, lãi suất bắt đầu giảm, Ngân hàng Nhà nước cũng bắt đầu nới lỏng tín dụng đối với các dự án có hiệu quả thì khi đó may ra thị trường BĐS mới phục hồi được.

Theo ông, việc đưa BĐS vào lĩnh vực phi sản xuất có hợp lý?

Tôi hoàn toàn phản đối khái niệm tín dụng sản xuất và tín dụng phi sản xuất. Đã nói đến tín dụng thì kiểu gì nó cũng là tín dụng. Còn sản xuất hay phi sản xuất thì phải hiểu một cách tổng quát, tức là khi chúng ta sống trong thời đại sản xuất dư thừa, nếu không có tiêu dùng thì không thể sản xuất được.

Nếu cơ quan quản lý nhìn thấy tín dụng BĐS ảnh hưởng đến chất lượng tài sản của các ngân hàng thương mại thì cần phải khống chế và phải kiểm soát tín dụng BĐS. Không nên đưa ra những khái niệm chung chung.

Còn BĐS có thuộc về phi sản xuất hay không thì chúng ta cũng không nên mất thì giờ để phân tích xem nó thuộc về lĩnh vực nào, vì nhà ở là một nhu cầu rất lớn và tất yếu của xã hội.

Trong quản lý tín dụng, đặc biệt là chính sách tiền tệ cần phải nhìn vào những khái niệm có tính đặc trưng hơn, có ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng tài sản hơn là những khái niệm mơ hồ như sản xuất hay phi sản xuất.

Có những BĐS lúc đầu được xác định là phi sản xuất, sau đó lại được xác định là sản xuất bởi một cán bộ ngân hàng thẩm định một dự án thì họ cũng phân vân nó là sản xuất hay không sản xuất và trong đó lại có hạng mục nào là sản xuất có hạng mục phi sản xuất trong khi họ không có nghiệp vụ để phân loại.

Nếu đưa ra vấn đề như vậy sẽ gây ra phức tạp, thậm chí tranh cãi trong công tác quản lý nợ cho các ngân hàng thương mại.Thủ tướng cũng đã cảnh báo, nguy cơ lớn nhất đối với chất lượng tài sản của các ngân hàng thương mại chính là tín dụng BĐS, mà không phải là tất cả các ngân hàng mà chủ yếu là ở các ngân hàng thương mại nhỏ, có tỷ lệ cho vay BĐS lớn và đặc biệt là cho vay đối với các đại gia BĐS, đồng thời là cổ đông lớn của ngân hàng.

Tôi hy vọng, từ nay trở đi sẽ không ai nhắc đến khái niệm cho vay sản xuất hay phi sản xuất làm gì.

Ông có những khuyến nghị gì khi cả BĐS và tài chính đều đang lâm vào cảnh khó khăn như hiện nay?

Tôi cho rằng, Ngân hàng Nhà nước trong thời gian tới cần thiết lập lại trật tự thị trường trên lĩnh vực tiền tệ. Xóa bỏ các công cụ hành chính không hiệu quả, hình thành hệ thống lãi suất chuẩn để điều hành thị trường hiệu quả hơn.

Nguyên nhân là do tài chính, tức là do vốn giá rẻ khiến cho nhiều người đầu tư một cách không cân nhắc, thậm chí những dự án đầu tư dưới chuẩn vẫn quyết định đầu tư dẫn đến làm cho giá cả tăng lên. Và giá tăng lại càng khuyến khích đầu tư vì thấy lợi nhuận lớn. Song, đùng một cái thị trường sụt giảm thì nó lại tác động ngược trở lại làm cho hệ thống tài chính khủng hoảng.

Trong số 158 cuộc khủng hoảng tài chính, ngân hàng từ năm 1970 đến nay, thì có hơn một nửa xuất phát từ tín dụng BĐS, nhưng nguyên nhân sâu sa là do nới lỏng tiền tệ.