Người giàu gom mua chung cư của người nghèo

Vài năm trước, tình trạng mua bán trái phép chung cư do nhà nước quản lý trên địa bàn thành phố chỉ diễn ra giữa những hộ nghèo với nhau. Nhiều hộ dân - đa phần thuộc diện giải tỏa - được bố trí thuê chung cư chuyển nhượng chung cư vì không mặn mà cuộc sống chung đụng dễ nảy sinh các va chạm và nhiều vấn đề phức tạp. Chung cư chỉ là sự lựa chọn của những người ít tiền, chưa đủ điều kiện để tạo dựng nhà cửa riêng. Nhưng thời gian gần đây, cả chung cư của nhà nước cho thuê và chung cư do các doanh nghiệp xây dựng theo cơ chế ưu đãi để bán cho người có thu nhập thấp đã được những người lắm tiền tranh mua…

Từ mua để… dành

Theo chân một người bạn đang có nhu cầu về chỗ ở, chúng tôi đến khu chung cư do nhà nước quản lý tại khu vực phường Mân Thái, quận Sơn Trà. Nghe chúng tôi cần thuê hoặc mua lại căn hộ, một nhân viên bảo vệ sốt sắng cho biết tại dãy nhà anh phụ trách có một căn muốn bán, một căn muốn cho thuê.

"Căn hộ cho thuê ở tầng trệt, diện tích hơn 50m², giá mỗi tháng 2 triệu đồng. Căn ở tầng 2 cũng rộng như vậy, họ ra giá 340 triệu đồng. Mấy em thích thì liên hệ sớm với chủ". Anh bảo vệ cho biết thêm, chủ của 2 căn hộ này đều là người Hà Nội. Năm 2010 vào Đà Nẵng chơi, thấy chung cư được "sang tay" quá rẻ - chưa tới 250 triệu đồng nên họ mua và khóa cửa để vậy. Gần đây, hai người này mới gửi bảo vệ bán lại hay cho thuê.

Bắt chuyện với một phụ nữ khá trẻ ở khu nhà chung cư kế cận, chị không ngần ngại cho biết đã mua căn hộ này 2 năm trước với giá chưa đầy 200 triệu đồng, sau đó sửa lại phòng ốc, trang trí, lắp đặt các tiện nghi khác tốn gần 100 triệu đồng nữa. "Trước đây em buôn bán từ Sài Gòn ra Đà Nẵng thường xuyên nên sang căn hộ này. Mấy anh xem, phòng ở khách sạn chắc gì sang hơn chung cư của em"…

Đà Nẵng cấm việc mua bán các chung cư do nhà nước cho thuê, nhưng tình trạng mua đi bán lại căn hộ là một thực tế khó ngăn cản. 3-4 năm về trước, hầu như chỉ có những người thật sự nghèo, những người làm công ăn lương khó khăn về kinh tế mới sang nhượng liều các căn hộ này để ở. Theo thói quen và tập quán của người dân địa phương trước đây, vào ở chung cư gần như là việc bất đắc dĩ. Những chung cư ven biển và cách trung tâm thành phố 5-7km như Hòa Minh, đầu tuyến Sơn Trà - Điện Ngọc đều bị…chê là xa và đi lại khó khăn trong mùa mưa bão, nhiều người được nhà nước bố trí thuê đã "sang tay" lại với giá mỗi căn chỉ vài chục triệu đồng.

Đến "đẩy giá" lên cao

Khoảng một năm trở lại đây, khi nhà đất đồng loạt lên cơn sốt giá, các căn hộ đó trở nên quá rẻ để hấp dẫn những người có nhiều tiền. Các căn hộ giá rẻ nhanh chóng bị thu gom. Những người nghèo giờ muốn mua chung cư phải chấp nhận "giành giật" với người giàu. Nhìn chung, giá các căn hộ chung cư dành cho người nghèo từ đầu năm đến nay đã tăng 30-50% nhưng khách vẫn lùng mua. Một bộ phận khách mua chung cư, đầu tư sửa sang lại để làm nơi nghỉ chân cho cá nhân hoặc gia đình trong các chuyến công tác, du lịch đến Đà Nẵng vì rẻ và tiện dụng hơn nhiều so với thuê khách sạn. Một số khác thì mua để đấy, được giá cao thì bán, không thì cho thuê lại.

Chung cư do Công ty CP Đầu tư tài chính và bất động sản Vincon xây dựng tại số 1 Nguyễn Tri Phương được rao bán với giá gấp đôi giá gốc.

Tình trạng những người giàu có thấy chung cư giá rẻ nên mua để đó, một năm đến ở dăm ba ngày hoặc mua rồi găm hàng, chờ bán lại với giá cao như trên không phải là cá biệt. Bởi thế, khi đi qua khu chung cư tại khu dân cư số 4 Nguyễn Tri Phương, khu chung cư Vũng Thùng và nhiều khu chung cư khác dành cho người nghèo, rất dễ bắt gặp trong khuôn viên những chiếc ôtô đắt tiền. Rõ ràng, nhiều căn hộ chung cư nhà nước xây để cho người nghèo thuê đã lọt vào tay người giàu.

Bên cạnh đầu tư hàng loạt dự án chung cư cho thuê, thành phố Đà Nẵng cũng có cơ chế ưu đãi riêng để thu hút các doanh nghiệp đầu tư xây dựng chung cư để bán cho người thu nhập thấp. Hiện nay, các doanh nghiệp như Tổng Công ty Xây dựng Vinaconex, Liên danh Công ty CP Đầu tư xây dựng 579 - Đức Mạnh đang triển khai xây dựng và hoàn thiện hơn 1.500 căn hộ cho người thu nhập thấp với giá khoảng từ 5-5,66 triệu đồng/m² tuỳ theo vị trí tầng. Với số tiền từ 250-hơn 300 triệu đồng, những người có thu nhập thấp được xét duyệt hồ sơ có thể mua được căn hộ 40-60m² và có thể trả góp thông qua ngân hàng.

Theo quy định, các căn hộ này được cấp giấy chứng nhận sở hữu, nhưng bị hạn chế chuyển nhượng trong thời hạn 10 năm. Nhưng thực tế tại thời điểm này, ngay khi chưa có chung cư nào được bàn giao thì tình trạng gom hàng đã diễn ra khá phổ biến. Các chung cư này bị sang tay với giá chênh lệch ban đầu chỉ vài chục triệu đồng, đến nay đã lên đến cả trăm triệu đồng.

Với mức giá tăng vọt như vậy, người nghèo muốn mua lại căn hộ cũng khó vì không đủ tiền. Nhưng với người giàu, mức giá trên vẫn dễ chấp nhận vì giá nhà đất tại Đà Nẵng đang đứng ở mức rất cao. Bởi vậy, chung cư cho người thu nhập thấp khi được chuyển nhượng (trái quy định) lại rất dễ vào tay những người lắm tiền, trở thành một nghịch lý cần được xử lý thấu đáo