Nghệ An: Hàng chục hộ dân “treo” cùng dự án

Có mặt tại khu vực thi công dở của đường N5 thuộc xóm 5, xã Nghi Xá, chúng tôi thấy mặt bằng thi công đường N5 đoạn qua cánh đồng xóm 5 còn rất ngổn ngang, bề bộn. Trên đoạn đường đất nối 2 chiếc cầu đã xây xong với khu dân cư, hình thành nhiều lối đi ngoằn ngoèo do người dân tự “thiết kế” để đi làm đồng. Tại khu dân cư xóm 4, nơi đường N5 đi qua, có một vài hộ dân đã xây nhà kiên cố trên phạm vi thi công đường.

Anh Nguyễn Văn Lợi ở xóm 4, xã Nghi Xá than thở, đã 11 năm rồi, những hộ dân trong phạm vi quy hoạch đường không dám làm gì, kể cả trồng cây. Cuối năm ngoái, trong xóm có nhà ông Thọ là nhà cấp 4 đã xây dựng hơn 30 năm nay, xuống cấp sắp sập, nhưng ông không dám làm nhà vì sợ vi phạm quy hoạch. Không có nhà để ở, con trai ông hối thúc ông Thọ liều làm khiến cho 2 cha con mâu thuẫn mất mấy tháng. Trước nguy cơ sập nhà, quá bí bức, con ông Thọ đã ghi lại hình ảnh nhà bị sập sệ và làm đơn lên chính quyền để xây nhà mới.

“Họ xây nhà là để ở chứ không phải xây nhà để lấy tiền đền bù của nhà nước. Nhà nước cần đền bù sớm cho bà con đi đến ở khu tái định cư. Còn mặt bằng đất đai sẵn sàng giao lại cho dự án” - ông Lợi nói.

Ông Nguyễn Kế Minh, nguyên Xóm trưởng xóm 4 cho biết, hiện nay, trong xóm có những gia đình 4 thế hệ ở chung trong 1 nhà rất chật chội. Nhà ông cũng có 3 con trai đã lập gia đình nhưng không thể tách thửa đất vườn cho các con vì vướng quy hoạch. Nhiều hộ gia đình có đất vườn rộng nhưng không thể làm nhà vì không tách thửa được mà mua đất nơi khác để ở thì không có tiền.

Đường N5 triển khai hàng chục năm chưa xong

Ông Minh còn liệt kê ra các hộ có 2 đến 3 thế hệ ở chung nhà gồm các ông: Lương Đình Bình, Nguyễn Kế Thọ, Nguyễn Kế Lợi, Nguyễn Kế Phương, Nguyễn Kế Tuấn, Trần Văn Biên, Nguyễn Văn Hà, Nguyễn Hữu Tuất, Nguyễn Kế Liên và bà Nguyễn Thị Tuyến. Tất cả các hộ này đều có nhu cầu tách thửa đất để làm nhà nhưng đành…bó tay.

Ông Lê Văn Hòa - Phó Chủ tịch UBND xã Nghi Xá cho biết, đường chạy qua xã khoảng 3km, hiện nay đất nông nghiệp, đất mặt nước đã đền bù cho dân. Khi mới làm đường N5, dân phải gặt lúa non, phá cả lạc để làm nhưng dự án thi công dở dang khiến cho việc đi lại khó khăn.

Hiện, 14 hộ dân không được di dời nhưng cấm xây dựng nhà mới, không tách thửa đất vườn, trong khi đó, ở khu vực này, nhiều nhà cấp 4 đã xuống cấp. Những nhà con đông muốn ở riêng trong vườn nhưng không dám làm nhà. Nhiều người lên đề nghị UBND xã giải quyết để xây nhà cho con nhưng lãnh đạo xã không biết xử lý thế nào, nếu cho dân xây dựng thì sai quy định, không cho làm thì dân không có nhà ở.

Cũng theo ông Hòa, có nhiều trường hợp xã không cho nhưng dân vẫn làm vì không còn cách nào khác. Còn việc một số hộ xây dựng nhà kiên cố 2 tầng, xã đang cho kiểm tra xem có vi phạm giới hạn đường N5 hay không. Trong số 11 hộ của xóm 4 và 3 hộ xóm 5 chưa được đền bù để di dời thì hơn một nửa có nhu cầu làm nhà, tách thửa.

Ông Nguyễn Đức Thọ - Phó Chủ tịch UBND huyện Nghi Lộc nói, việc thi công dở dang đường N5, huyện đã có nhiều văn bản gửi Khu kinh tế Đông Nam và UBND tỉnh. UBND huyện mong muốn làm đường N5 càng sớm càng tốt để tạo điều kiện cho dân có chỗ ở ổn định.

Được biết, dự án đầu tư xây dựng đường N5 do Ban Quản lý KKT Đông Nam làm chủ đầu tư, được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt tại Quyết định số 582 ngày 23/12/2008. Công trình quy mô dài gần 7km, rộng 56m. Tuyến đường thiết kế đi qua các xã: Nghi Thuận, Nghi Long, Nghi Xá và Nghi Hợp của huyện Nghi Lộc. Điểm đầu tại Km0 + 00 giao với đường liên xã Nghi Thuận; điểm cuối là Km6 + 937 thuộc nút giao đường Quốc lộ 46 và đường 536 (tại xã Nghi Hợp). Hiện nay, đã hoàn thành giải phóng mặt bằng và thi công xong 4,3km từ điểm đầu đến nghĩa trang Đồng Vông (xã Nghi Xá) và đã đưa vào sử dụng 2km.

Cũng liên quan đến sự chậm trễ của dự án này, ông Phan Xuân Hóa - Phó Trưởng Ban Quản lý KKT Đông Nam cho biết: Công trình đường N5 sau khi công bố xong quy hoạch thì giao cho chính quyền quản lý. Dự án thi công chậm khiến người dân tách hộ, xây dựng nhà cửa gặp nhiều khó khăn, đây cũng là thực trạng chung nhiều dự án trên địa bàn cả nước. Đường N5 đoạn qua xã Nghi Xá chưa có kinh phí để thi công, hiện nay, chủ đầu tư đang đề xuất với UBND tỉnh bố trí kinh phí để làm tiếp.

Nhà cửa xuống cấp, hư hỏng nên một số hộ gia đình "đánh liều" làm nhà trên đất quy hoạch dự án

Một cán bộ của Ban Quản lý KKT Đông Nam cho biết thêm, mặt bằng tái định cư cho các hộ bị ảnh hưởng ở xóm 4 và xóm 5 xã Nghi Xá xây dựng xong và đã phân lô nhưng chưa chia cho hộ dân vì chưa có tiền đền bù nhà và đất vườn để di dời dân. Vừa qua, Ban Quản lý KKT Đông Nam đã có công văn gửi UBND xã Nghi Xá để trả lời kiến nghị các hộ dân. Do chưa bố trí nguồn vốn cho dự án nên công tác giải phóng mặt bằng và thi công xây dựng đoạn từ Km 4 + 300 đến Km 6 + 937 qua các xã Nghi Xá và Nghi Hợp đang tạm dừng đến hết năm 2020.

Hiện nay, Ban Quản lý KKT Đông Nam đã xây dựng kế hoạch bố trí vốn trung hạn cho dự án là 430 tỷ đồng để thực hiện giai đoạn 2021 - 2026 và đang trình cấp có thẩm quyền xem xét. Việc các hộ dân kiến nghị được xây dựng nhà mới trong phạm vi dự án sẽ gây ảnh hưởng đến công tác bồi thường giải phóng mặt bằng và kinh phí đầu tư xây dựng dự án cũng như tài sản của người dân.

Ban Quản lý KKT Đông Nam đề nghị UBND xã Nghi Xá tuyên truyền, vận động các hộ dân được biết và có phương án khắc phục phù hợp. Đối với các công trình nhà ở đã xuống cấp, hư hỏng trong phạm vi dự án, đề nghị xã Nghi Xá cho phép các hộ dân được cải tạo, sửa chữa, nâng cấp để đảm bảo đời sống, an sinh, an toàn cho người dân.