Mô hình "định giá đất hàng loạt" và triển vọng áp dụng tại Việt Nam

Dữ liệu về giá đất hiện chưa được các địa phương tổ chức xây dựng, quản lý, cập nhật cho tương xứng với giá trị và tầm quan trọng của nó.

Dự án Tăng cường năng lực định giá đất và hệ thống thông tin giá đất dựa trên VietLIS được triển khai dựa trên bản thỏa thuận hợp tác giữa lãnh đạo hai nước Hàn Quốc và Việt Nam đã ký từ tháng 9/2013.

Cơ quan KOICA và Tổng cục Quản lý đất đai (Bộ Tài nguyên và Môi trường) đã cùng thực hiện xây dựng hệ thống quản lý tổng hợp thông tin đất đai của Việt Nam từ năm 2012 đến năm 2015. Nối tiếp dự án này, nguồn tài trợ đã được sử dụng để xây dựng Hệ thống quản lý tổng hợp thông tin đất đa mục tiêu, bao gồm tối ưu hóa việc tính toán giá đất và đăng ký đất đai của Việt Nam dựa trên VietLIS.

Dự án do Hàn Quốc tài trợ thông qua nguồn hỗ trợ của Cơ quan Hợp tác quốc tế Hàn Quốc (KOICA) với tổng số vốn 9,9 triệu USD, trong đó KOICA viện trợ ODA 9 triệu USD. Dự án được triển khai tại Tổng cục Quản lý đất đai, Sở Tài nguyên & Môi trường Đà Nẵng và Quận Hải Châu, Sở Tài nguyên & Môi trường Bắc Ninh và Thị xã Từ Sơn, Sở Tài nguyên & Môi trường Vĩnh Phúc và huyện Bình Xuyên, Sở TN&MT Cần Thơ và huyện Ô Môn.

Hướng tới hệ thống quản lý đất đai hiện đại

Tại hội nghị tổng kết dự án diễn ra vào chiều ngày 12/1, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên & Môi trường Lê Minh Ngân thừa nhận, hiện nay các dữ liệu về giá đất chưa được các địa phương tổ chức xây dựng, quản lý, cập nhật cho tương xứng với giá trị và tầm quan trọng của nó. Dữ liệu giá đất chưa được cập nhật để phục vụ các mục đích sử dụng, tạo nguồn thông tin tin cậy cho hoạt động quản lý và ra quyết định của các cấp quản lý; cũng như đáp ứng nhu cầu của tổ chức, người dân.

Đáng chú ý, hiện nay công tác quản lý các kết quả, sản phẩm điều tra khảo sát, nghiên cứu về giá đất còn hạn chế, nên việc khai thác sử dụng các tư liệu này rất khó khăn. Do đó, nhu cầu đổi mới công tác định giá đất và quản lý giá đất là nội dung, yếu tố quan trọng cần được nghiên cứu xem xét, điều chỉnh.

Nhằm hiện đại hóa ngành quản lý đất đai, hướng tới xây dựng hệ thống quản lý đất đai hiện đại, minh bạch, hiệu quả, trong những năm qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo thực hiện nhiều nhiệm vụ, giải pháp để xây dựng hệ thống thông tin đất đai, cơ sở dữ liệu đất đai thống nhất trên phạm vi cả nước, phục vụ đa mục tiêu. Cùng với đó đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong việc thực hiện các thủ tục hành chính về đất đai, từng bước triển khai thực hiện giao dịch điện tử trong lĩnh vực đất đai để nâng cao chất lượng giải quyết thủ tục hành chính phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Mục tiêu đặt ra là đến tháng 7/2021, đưa Hệ thống cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia vào quản lý vận hành thống nhất từ Trung ương đến địa phương, trên nền tảng công nghệ tiên tiến, phù hợp với các tiêu chuẩn kỹ thuật hiện hành, được cập nhật thường xuyên, đáp ứng các yêu cầu nâng cao hiệu quả, hiệu lực của công tác quản lý nhà nước ở Trung ương và địa phương về đất đai, đáp ứng nhu cầu khai thác thông tin đất đai của các cơ quan nhà nước, các tổ chức, cá nhân phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng.

Với sự hỗ trợ tích cực từ các bộ, ngành Trung ương, 4 tỉnh, thành phố tham gia dự án và các chuyên gia Hàn Quốc, Bộ Tài nguyên & Môi trường, Tổng cục Quản lý đất đai đã tập trung chỉ đạo đưa ra nhiều giải pháp đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án. Chia sẻ kết quả dự án, Bộ Tài nguyên & Môi trường cho biết, đến nay đã xây dựng phương pháp, mô hình định giá đất và quy trình định giá đất hàng loạt phù hợp với Việt Nam. Bên cạnh đó, đã xây dựng dự thảo Chiến lược và lộ trình phát triển định giá đất ở Việt Nam; thiết kế và xây dựng hệ thống thông tin giá đất trên cơ sở VietLIS và tích hợp tại địa bàn triển khai dự án; tăng năng lực về định giá đất, hệ thống thông tin giá đất.

Giá trị mang lại cho các ngành, địa phương

Ông Cho Han-Deog, Giám đốc Quốc gia KOICA tại Việt Nam cho biết, dự án Tăng cường năng lực định giá đất và hệ thống thông tin giá đất dựa trên VietLIS đã áp dụng phương pháp tính toán giá đất và hệ thống tính toán dựa trên mô hình định giá đất đai của Hàn Quốc. Nếu Việt Nam ứng dụng VietLIS và mô hình tính toán giá đất theo dự án, sẽ giúp xác lập nên hệ thống quản lý hành chính đất đai mới, thúc đẩy cải tiến và tiến tới đóng góp cho quá trình phát triển kinh tế, bảo đảm an ninh quốc gia.

Chia sẻ về những hiệu quả mang lại của dự án, đại diện Tổng cục Quản lý đất đai cho rằng, dự án đã mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội cho các ngành và các địa phương trực tiếp tham gia dự án. Do định giá đất và xây dựng cơ sở dữ liệu giá đất ở Việt Nam còn hạn chế nên sự hỗ trợ của dự án trong việc tăng cường năng lực định giá đất và hệ thống thông tin giá đất dựa trên VietLIS đã từng bước nâng cao năng lực định giá đất của các cơ quan quản lý về giá đất. Dự án đã góp phần xây dựng mô hình định giá đất hiện đại và hệ thống thông tin giá đất đáp ứng yêu cầu quản lý về đất đai. Đồng thời góp phần công khai minh bạch thị trường bất động sản, phát huy nguồn lực từ đất đai và đáp ứng nhu cầu của người dân.

Đặc biệt, dự án đã chuyển giao cho Việt Nam phương pháp, mô hình, quy trình định giá đất mới, đó là phương pháp định giá đất hàng loạt cùng với chiến lược phát triển định giá đất Việt Nam để xem xét, làm căn cứ xây dựng, hoàn thiện các văn bản pháp luật (như sửa đổi Luật Đất đai 2013 và các văn bản dưới luật) trong thời gian tới. Hướng dẫn địa phương xây dựng bảng giá đất theo mô hình mới (vùng giá trị, giá đất chuẩn và định giá đất hàng loạt).

Các tài liệu thiết kế hệ thống và phần mềm VietLIS sẽ giúp Việt Nam hoàn thiện thiết kế hệ thống và phần mềm phục vụ xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia. Theo các chuyên gia, cơ sở dữ liệu đất đai trong phát triển kinh tế - xã hội là rất quan trọng, được xác định là một trong 5 bộ cơ sở dữ liệu quốc gia.

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên & Môi trường Lê Minh Ngân hy vọng, với phương pháp, mô hình định giá đất và quy trình định giá đất hàng loạt phù hợp với điều kiện Việt Nam, hệ thống này với nền tảng công nghệ tiên tiến, bảo đảm các tiêu chuẩn kỹ thuật hiện hành, mô hình định giá đất hàng loạt được áp dụng cho Việt Nam trong thời gian tới cùng với phần mềm hệ thống thông tin giá đất sẽ quản lý, cập nhật và cung cấp thông tin đất đai, đáp ứng tốt yêu cầu quản lý về đất đai và nhu cầu của người dân, doanh nghiệp.