Lý giải nguyên nhân căn hộ tái định cư vắng bóng người ở

Hiện nay, trên địa bàn TP.HCM có nhiều dự án tái định cư (TĐC) nhằm giúp những hộ dân nằm trong các khu vực giải toả có chốn an cư vẫn luôn trong tình trạng thưa thớt, vắng bóng người ở.

Cụ thể, trên địa bàn huyện Bình Chánh có dự án chung cư tái định cư Vĩnh Lộc B với diện tích hơn 30ha. Nơi đây được hy vọng là nơi ở của hàng nghìn hộ dân nằm trong diện giải tỏa khu vực kênh Tham Lương và một số chương trình chỉnh trang đô thị của TP.HCM. Tuy vậy, khu tái định cư này hiện còn trống nhiều căn hộ vắng bóng người ở, có dấu hiệu xuống cấp khi xuất hiện những sụt lún, vết nứt vách.

Được biết, khu tái định cư Vĩnh Lộc B có vốn đầu tư 1.062 tỷ đồng, chính thức đưa vào sử dụng từ năm 2011. Dự án gồm 45 lô chung cư với gần 2.000 căn hộ và 559 nền đất. Tuy vậy, đã nhiều năm trôi qua, toàn khu chỉ có vài trăm hộ dọn về ở, số còn lại vẫn nằm chờ. Nguyên nhân chính được lý giải là do, khu chung cư này nằm khá xa trung tâm, đường đi lại bất tiện khiến nhiều người không mặn mà.

Chung cư Vĩnh Lộc B là khu tái định cư của hàng nghìn hộ dân nằm trong diện giải tỏa khu vực kênh Tham Lương và một số chương trình chỉnh trang đô thị của TP.HCM.

Không chỉ khu tái định cư Vĩnh Lộc B vắng bóng người ở vì quá xa trung tâm, khu tái định cư Bình Khánh (toạ lạc phường Bình Khánh, quận 2) nằm sát quận 1 với diện tích 38,4ha, thuộc chương trình 12.500 căn hộ phục vụ tái định cư Khu đô thị mới Thủ Thiêm (Dự án có ba khu, gồm khu 30,2 ha Bình Khánh có 4.216 căn hộ, khu 38,4 ha Bình Khánh có 6.220 căn hộ, khu 17,3 ha An Phú - Bình Khánh có 1.844 căn) cũng rơi vào cảnh đìu hiu.

Chung cư tái định cư Bình Khánh được hoàn thiện và đưa người dân vào ở vào năm 2015. Tuy vậy, có rất ít người dân được bố trí tái định cư ở trong các căn hộ này. Mà thay vào đó là các căn hộ bị mua đi bán lại hoặc cho thuê mà chủ sở hữu là các nhà đầu tư chứ không phải người dân nằm trong diện tái định cư.

Theo báo cáo của Sở Xây dựng TP.HCM, hiện nay thành phố còn dư gần 14.000 căn hộ tái định cư, tập trung chủ yếu ở 2 khu vực Vĩnh Lộc B và Thủ Thiêm. Điểm chung của các dự án này đó là đều vắng bóng người ở và xuống cấp nghiêm trọng. Thời gian tới, thành phố sẽ hạn chế tối đa xây mới dự án nhà tái định cư.

Hiện nay, thành phố cần bán hơn 7.000 căn hộ tái định cư chưa sử dụng, bởi nếu để lâu sẽ xuống cấp.

Nhiều chuyên gia bất động sản cho rằng, nhiều khu tái định hiện nay có chất lượng không tốt, một số nơi đưa vào sử dụng chưa lâu đã có dấu hiệu xuống cấp như thấm dột, nứt tường…Bên cạnh đó, vị trí của một số khu tái định cư lại nằm quá xa khu vực trung tâm, cơ sở hạ tầng và các dịch vụ tiện ích quá thiếu thốn.

Việc bố trí nhà tái định cư không phù hợp với điều kiện sinh hoạt của các hộ thuộc diện di dân là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng nhiều khu nhà bị bỏ hoang như hiện nay.

Theo Tiến sĩ Đinh Thế Hiển, chuyên gia kinh tế phân tích rằng, tình trạng nhà tái định cư bị “ế” xuất phát từ sự thiếu thực tế của cơ quan quản lý, ít quan tâm đến tâm lý, hoàn cảnh của người dân.

“Trước đây, người ta cho rằng, đã áp đền bù là người dân phải chịu, không có chuyện thương lượng. Người dân thuộc diện tái định cư chủ yếu là người nghèo, quen sống trong những căn nhà cấp 4. Trong khi đó, nhà tái định cư là chung cư, người dân sống không quen.

Hơn nữa, khâu quản lý chung cư tái định cư không tốt, tiện ích không có, chất lượng xây dựng thấp,… nên người dân không mặn mà. Họ thà nhận tiền, hoặc ở trong căn nhà cấp 4, không chịu vào ở trong khu chung cư tái định cư”, TS. Đinh Thế Hiển phân tích.

TS. Đinh Thế Hiển còn cho biết thêm, bất động sản nhà ở kinh doanh phải thỏa thuận với người dân theo giá thị trường, không nên thực hiện theo kiểu áp giá đền bù thấp và bố trí nhà tái định không phù hợp.

Thay vì xây nhà tái định rồi “đắp chiếu”, khi giải tỏa, Nhà nước nên đưa cho người dân một khoản tiền phù hợp với giá của thị trường để họ tự lựa chọn nơi sinh sống cho gia đình mình, sau đó, thu hồi đất, bán cho doanh nghiệp thông qua đấu thầu để họ sử dụng khu đất đó theo chỉ tiêu quy hoạch kiến trúc thành phố đã định ra.

Ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) nêu ý kiến, nhà ở tái định cư có mục đích đưa người dân tại các khu giải tỏa về sinh sống.

Tuy nhiên, khi về những khu chung cư cao tầng, người dân không biết làm gì để mưu sinh, trong khi các khoản chi phí tại chung cư rất cao so với thu nhập của người dân sống tại khu tái định cư.

Việc mưu sinh gặp khó, vì vậy, người dân nhận nhà tái định chỉ sinh sống thời gian ngắn rồi rao bán nhà, thậm chí, bán không được cũng bỏ nhà đó mà đi nơi khác sống. Đây là câu chuyện đáng buồn của các khu nhà tái định cư của TP.HCM hiện nay.