Luật Xây dựng bộc lộ nhiều hạn chế sau 5 năm thực hiện

HoREA đề xuất tích hợp quy trình cấp giấy phép xây dựng với quy trình thẩm định thiết kế cơ sở và quy trình thẩm định thiết kế kỹ thuật thành một quy trình cấp giấy phép xây dựng. Ảnh: Hoàng Sang

Cụ thể, HoREA chỉ ra 5 hạn chế của Luật Xây dựng là chưa đảm bảo tính hệ thống, đồng bộ; phương thức xây dựng luật theo kiểu luật khung, luật ống khó đấu tranh nhằm hạn chế lợi ích cục bộ của các bộ, ngành. Khâu yếu nhất là thực thi pháp luật và quy định các điều kiện của các văn bản dưới luật; thủ tục hành chính còn rườm rà, bất cập. Trách nhiệm và năng lực thi hành công vụ của một số cán bộ, công chức, viên chức nhà nước còn hạn chế.

Chẳng hạn như trong quy trình cấp giấy phép xây dựng lẽ ra phải bao gồm trong đó cả quy trình thẩm định thiết kế cơ sở, thẩm định thiết kế kỹ thuật. Nhưng, theo pháp luật xây dựng hiện nay thì lại tách thành 03 quy trình: Quy trình thẩm định thiết kế cơ sở; quy trình thẩm định thiết kế kỹ thuật và quy trình cấp giấy phép xây dựng.

“Cục Quản lý hoạt động xây dựng thuộc Bộ Xây dựng, có thẩm quyền rất rộng trong lĩnh vực hoạt động đầu tư xây dựng, thẩm định thiết kế xây dựng, cấp giấy phép xây dựng, quản lý năng lực hoạt động xây dựng, an toàn... Trong đó, có công tác thẩm định thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật công trình xây dựng” HoREA nêu và dẫn ví dụ căn cứ các quy định pháp luật hiện hành thì tất cả các công trình từ 25 tầng hoặc trên 75m trong toàn quốc đều phải được Cục Quản lý hoạt động xây dựng thẩm định thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật.

Thế nhưng sau khi đã được Cục Quản lý hoạt động xây dựng thẩm định thiết kế cơ sở, thẩm định thiết kế kỹ thuật, chủ đầu tư vẫn phải nộp hồ sơ về Sở Xây dựng để xin cấp giấy phép xây dựng, không được miễn giấy phép xây dựng.

Trên thực tế, chủ đầu tư dự án nhà ở còn phải trực tiếp thực hiện thẩm duyệt phòng cháy chữa cháy tại Cục Cảnh sát phòng cháy chữa cháy - Bộ Công an và thẩm duyệt cao độ tĩnh không tại Cục Tác chiến - Bộ Quốc phòng. Trong khi Luật Xây dựng quy định trách nhiệm của cơ quan thẩm định thiết kế xây dựng phải chủ động trao đổi thông tin với các cơ quan nhà nước có liên quan.

“Đây là bất hợp lý cần được xem xét giải quyết triệt để khi sửa đổi, bổ sung Luật Xây dựng”, HoREA nêu.

Từ những bất cập nói trên, cơ quan này đề xuất Bộ Xây dựng nên tập trung vào việc ban hành quy chuẩn quy hoạch xây dựng; xây dựng hệ thống định mức, đơn giá, suất đầu tư xây dựng; quy chuẩn kỹ thuật xây dựng,…thực hiện phương thức hậu kiểm là chủ đạo thay vì tiền kiểm.

Hiện nay, Sở Xây dựng TP.HCM đã tích hợp các quy trình thẩm định thiết kế xây dựng vào quy trình cấp giấy phép xây dựng. Nhờ đó, đã rút ngắn thời gian cấp giấy phép xây dựng từ 122 ngày xuống chỉ còn 42 ngày.

Vì thế, HoREA đề xuất tích hợp quy trình cấp giấy phép xây dựng với quy trình thẩm định thiết kế cơ sở và quy trình thẩm định thiết kế kỹ thuật thành một quy trình cấp giấy phép xây dựng.

Bên cạnh đó cần phân cấp và giao quyền cho ủy ban nhân dân cấp tỉnh thẩm định, phê duyệt thiết kế xây dựng công trình (thiết kế cơ sở, thiết kế kỹ thuật) và cấp giấy phép xây dựng các công trình xây dựng trên địa bàn, trừ công trình cấp đặc biệt.