Lợi dụng hiến đất làm đường rồi phân lô tách thửa tại Lâm Đồng: Vi phạm pháp luật và gây thất thoát ngân sách

Sở Xây dựng tỉnh Lâm Đồng vừa có Công văn số 392/SXD-KTVLXD QLN&TTBĐS gửi Bộ Xây dựng về việc đề xuất các trường hợp phải lập dự án đầu tư kinh doanh bất động sản.

Sở Xây dựng tỉnh Lâm Đồng cho biết, thời gian vừa qua, trên địa bàn tỉnh có nhiều trường hợp hộ gia đình, cá nhân thu gom đất, hiến đất làm đường để đầu tư xây dựng hạ tầng, phân lô bán nền, kết hợp môi giới quảng cáo thông tin là dự án bất động sản gây nhiễu loạn thị trường, làm ảnh hưởng sự phát triển lành mạnh của thị trường bất động sản tại khu vực và tỉnh.

Tỉnh uỷ, UBND tỉnh đã chỉ đạo các ngành quản lý đất đai, xây dựng, giao thông và UBND huyện, thành phố kiểm tra, tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo, xử lý. Tuy nhiên, trong quá trình xem xét hồ sơ pháp lý của các trường hợp nêu trên còn thấy một số nội dung vướng mắc đặc biệt là quy định về kinh doanh bất động sản.

Theo Sở Xây dựng tỉnh Lâm Đồng, Nghị định số 02/2022/NĐ-CP (trước đây là Nghị định số 76/2015/ND-CP) chưa quy định rõ bất động sản quy mô nhỏ, hoạt động không thường xuyên phải lập dự án đầu tư kinh doanh bất động sản (mức diện tích đất tối thiểu khi đầu tư xây dựng nhà ở, công trình xây dựng để kinh doanh; mức diện tích đất ở, diện tích đất khác để kinh doanh).

Vì vậy, một số cá nhân đã thu gom đất nông nghiệp, chuyển đổi mục đích sang đất ở hoặc phân lô đất ở để chuyển nhượng (bán) cho các hộ gia đình, cá nhân đầu tư xây dựng nhà ở riêng lẻ, tạo nên các khu dân cư mới không đảm bảo về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội theo quy định.

Sở Xây dựng tỉnh Lâm Đồng cho biết, thực hiện ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh về kiểm tra tình hình phân lô bán nền diễn ra tại thành phố Bảo Lộc và huyện Bảo Lâm, Sở Xây dựng đã tham mưu UBND tỉnh thành lập Tổ công tác kiểm tra, rà soát toàn bộ các khu vực hiến đất hình thành đường giao thông mới để tách thửa trên địa bàn thành phố Bảo Lộc và huyện Bảo Lâm (tại Quyết định số 80/QĐ-UBND ngày 13/01/2022).

Qua kiểm tra tại địa phương, Sở Xây dựng đã phát hiện nhiều nhiều trường hợp phân lô tách thửa có dấu hiệu vi phạm pháp luật về kinh doanh bất động sản, gây thất thoát nguồn thu ngân sách.

Trong quá trình kiểm tra, xử lý các khu vực có dấu hiệu vi phạm, UBND tỉnh Lâm Đồng đã ban hành Văn bản số 473/UBND-ĐC ngày 20/01/2022 tạm dừng việc tiếp nhận, xem xét, giải quyết các thủ tục liên quan đến việc phân lô, tách thửa đất, xây dựng nhà ở riêng lẻ tại nông thôn trên địa bàn tỉnh nhằm hạn chế tình trạng người dân, doanh nghiệp thu gom đất, hiến đất làm đường để đầu tư hạ tầng, thực hiện phân lô bán nền, núp bóng danh nghĩa các dự án kinh doanh bất động sản.

Việc này phần nào đã làm ảnh hưởng đến quyền lợi của một số cá nhân, hộ gia đình phân lô tách thửa với mục đích chính đáng.

Thực tế, ngoài các trường hợp tách thửa với mục đích kinh doanh bất động sản, còn có các trường hợp cá nhân, hộ gia đình tách thửa với mục đích thừa kế, cho tặng người thân trong gia đình (vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội; ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh, chị, em ruột với nhau); việc tách thửa với mục đích cho tặng, thừa kế là nhu cầu cần thiết và rất chính đáng của người dân.

Trường hợp nào phải lập dự án bất động sản?

Từ thực tiễn nêu trên, Sở Xây dựng tỉnh Lâm Đồng kiến nghị Bộ Xây dựng xem xét có văn bản hướng dẫn bất động sản quy mô nhỏ, kinh doanh bất động sản không thường xuyên, các trường hợp phải lập dự án đầu tư kinh doanh bất động sản để địa phương có đầy đủ cơ sở pháp lý trong quản lý thị trường bất động sản trên địa bàn.

Qua đó nhằm kiểm soát tình trạng một số hộ gia đình, cá nhân thu gom đất, hiến đất làm đường để đầu tư hạ tầng, thực hiện phân lô, bán nền, mạo danh dự án kinh doanh bất động sản chào bán trên mạng xã hội.

Cụ thể, Sở Xây dựng Lâm Đồng cho rằng, đối với việc tách thửa đất theo quy định pháp luật với mục đích thừa kế hoặc cho tặng người thân mà thuộc trường hợp được miễn lệ phí trước bạ thì không phải lập dự án đầu tư kinh doanh bất động sản.

Trong đó lưu ý, với mỗi hồ sơ đề nghị tách thửa thì mỗi hộ gia đình, cá nhân chỉ được nhận tối đa 01 quyền sử dụng đất thông qua thừa kế, cho tặng quyền sử dụng đất.

Bên cạnh đó, đối với các trường hợp tách thửa đất mà số lượng thửa đất sau khi tách vượt quá số lượng các thành viên trong gia đình nêu trên được xem là có dấu hiệu tách thửa đất với mục đích kinh doanh thì bắt buộc phải lập dự án đầu tư kinh doanh bất động sản để tổ chức theo dõi quản lý theo quy định.

Hoặc quy định cụ thể quy mô, diện tích đất tại khu vực đô thị, nông thôn khi thực hiện tách thửa đất phải lập dự án đầu tư kinh doanh bất động sản.