"Lốc xoáy" ở thị trường bất động sản

Kết luận thanh tra số 1312/TB-TTCP của Thanh tra Chính phủ mới đây đã chỉ rõ hàng loạt sai phạm trong quản lý, sử dụng vốn, tài sản của Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị (HUD).

Trước hết, HUD thiếu trách nhiệm trong quyết định đầu tư, kinh doanh dự án đô thị. Từ trước năm 2011, HUD đã quyết định các dự án đầu tư vượt năng lực tài chính và quản trị - dẫn đến chậm và trì trệ trong triển khai các dự án.

Hệ quả là hàng tồn kho lớn, chậm luân chuyển, đẩy HUD và một số đơn vị thành viên vào thảm cảnh "nợ như chúa Chổm" như hiện tại. Nợ lớn phải trả, cân đối khả năng thanh toán khó khăn, nợ phải thu chậm thu hồi, phát sinh quá hạn; doanh thu, thu nhập giảm mạnh, kinh doanh kém hiệu quả.

Bi đát "anh cả" HUD

Thực tế bi đát của HUD thể hiện ngay từ 2 năm trước. Tháng 1/2014, UBND tỉnh Hà Tĩnh gửi công văn hỏa tốc tới HUD để…đòi nợ (khoảng 78 tỷ đồng tiền sử dụng đất và 4,5 tỷ đồng tiền nợ phạt chậm nộp tại Dự án KĐT Bắc TP Hà Tĩnh).

Tiền sử dụng đất của HUD tại dự án này bị Cục Thuế tỉnh Hà Tĩnh yêu cầu nộp trước 31/12/2013, nhưng HUD xin "khất" đến tháng 11/2014 do chủ đầu tư không thể cân đối được nguồn thu để hoàn thành nghĩa vụ tài chính cho địa phương.

Trong năm 2013, tại dự án NƠXH Tây Nam Linh Đàm (Hoàng Mai, Hà Nội), HUD cũng "va chạm" với chính đối tác của mình (Công ty CP BIC Việt Nam). Cụ thể, dù hai bên đã đạt được thỏa thuận về kế hoạch đầu tư xây dựng và động thổ dự án (ngày 28/5), nhưng sau đó, HUD không bàn giao mặt bằng cho BIC Việt Nam thi công.

Xa hơn, năm 2009, dự án KĐTM Phú Mỹ đã được chính quyền tỉnh Quảng Ngãi ra quyết định thu hồi đất giao cho HUD. Tuy nhiên, bất chấp bị thúc giục nhiều lần, đầu năm 2014, dự án vẫn ở giai đoạn san lấp mặt bằng…

Ba tháng tới, NƠXH tại Hà Nội sẽ đón bão pháp lý?

Sức khỏe của HUD cũng từng bị dư luận "soi" khi giữa năm 2013, Bộ Xây dựng phải đề nghị Bộ Tài chính ứng vốn từ Quỹ Tích lũy trả nợ nước ngoài của Chính phủ để trả nợ thay cho HUD (tiền gốc và lãi khoảng 5,4 triệu USD).

Từng là "anh cả" của giới tạo lập địa ốc, HUD bị cơ quan chức năng chỉ ra vô khối sai phạm, khuyết điểm trong hoạt động đầu tư, khai thác kinh doanh BĐS (ở hàng loạt dự án đình đám như Việt Hưng, Văn Quán…) lẫn yếu kém trong quản lý đầu tư ngoài DN (đầu tư vào Công ty CP Xi măng Sông Thao, góp vốn vào Công ty CP Thép Sông Hồng).

Vệt đen nhà ở xã hội

Ở mảng NƠXH, sản phẩm mang tính nhân văn (đáp ứng nhu cầu an cư của đại bộ phận người thu nhập thấp) cũng chứng kiến một dự án vướng lình xình. Chi tiết, cuối tháng 5, Công ty CP Đầu tư và Thương mại Thủ Đô (chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội ECOHOME2 tại KĐT Bắc Cổ Nhuế Chèm) phát hiện 8 trường hợp nộp hồ sơ đăng ký mua nhà không đúng quy định.

8 cặp vợ chồng đều được các cơ quan quản lý xác nhận về đối tượng và thực trạng nhà ở để hoàn thiện hồ sơ đăng ký mua NƠXH. Lỗi vi phạm chính là mỗi hộ gia đình chỉ được một người đăng ký mua NƠXH và chỉ được mua duy nhất một căn hộ.
Sở Xây dựng Hà Nội đề nghị chủ đầu tư đình chỉ quyền mua căn hộ của 8 trường hợp trên, trả lại hồ sơ cho chủ đầu tư. Như vậy, chỉ hai tháng sau khi Sở Xây dựng thông báo nhận hồ sơ đăng ký mua – thuê mua (tháng 3), dự án với tổng số 980 căn (117 căn bán theo dạng NƠTM) do Công ty Thủ đô làm chủ đầu tư đã sớm hé lộ sai phạm.

Ở góc độ nhà quản lý, cuối tháng 4 – đầu tháng 5, theo nguồn tin từ Sở Xây dựng Hà Nội, Thành phố đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra, rà soát toàn bộ các dự án NƠXH được thành phố chấp thuận đầu tư.

Nội dung chủ yếu xoay quanh: tiến độ, thủ tục đầu tư xây dựng và chất lượng công trình; kiểm tra đối tượng và việc xét duyệt đối tượng mua, thuê, thuê mua nhà; kiểm tra thủ tục mua, thuê, thuê mua nhà; kiểm tra tình hình sử dụng nhà của các đối tượng được mua, thuê; công tác quản lý vận hành nhà ở xã hội; kiểm tra giá bán, giá thuê nhà.

Cơ quan chức năng nêu rõ, "Trong quá trình kiểm tra, nếu phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật, đoàn sẽ kịp thời báo cáo để xử lý. Kết quả kiểm tra sẽ báo cáo UBND thành phố trong quý III/2015".

Hiện trên địa bàn Hà Nội, 9 dự án NƠXH đã được hoàn thành, đưa vào sử dụng; 9 dự án khác đang triển khai. Trong số dự án đang cấp tập hoàn công về đích, dự án 143 Trần Phú gặp đủ điều tiếng vì mất an toàn thi công. Còn dự án tại 30 Phạm Văn Đồng, đó là vấn nạn công khai …giao dịch ngầm.