Lãng phí hàng nghìn nhà đất tái định cư do chính sách

Kiểm toán Nhà nước vừa công bố chương trình nhà tái định cư giai đoạn 2016-2020 của TP.HCM cho thấy tổng số quỹ nhà, đất đã hoàn thành phục vụ cho công tác tái định cư tính đến nay đã có gần 40.000 căn hộ và nền đất.

Tuy nhiên, hiện số lượng quỹ nhà, đất còn tồn đọng khoảng 14.300 căn nhà, nền đất. Tình trạng này gây lãng phí ngân sách, không những bỏ hoang không ai ở, các công trình này còn xuống cấp nhanh trong khi ngân sách vẫn phải chi cho việc quản lý, vận hành.

Trước kết quả kiểm toán này, đại diện Sở Xây dựng TP.HCM thừa nhận chính việc thiếu kinh nghiệm trong công tác điều tra xã hội học, nhu cầu của người dân nên mới dẫn đến tình trạng tồn đọng hàng nghìn căn tái định cư của TP.

Khu tái định cư Bình Khánh, Quận 2 là một trong số khu tái định cư được TP.HCM xây dựng nhằm mục đích an cư cho các hộ dân bị nằm trong diện quy hoạch khu đô thị mới Thủ Thiêm. Tuy nhiên, đến nay phần lớn các căn hộ đều bị bỏ hoang. Đây là một sự lãng phí rất lớn của TP. Tuy nhiên, sự lãng phí này lại là do chính sách bởi theo đại diện Sở Xây dựng TP.HCM, theo quy định bấy giờ, Thành phố phải hoàn thiện quỹ nhà đất tái định cư trước khi tiến hành giải tỏa đền bù cho người dân.

Hàng nghìn căn hộ bỏ hoang vì chính sách chưa sát thực tế. Ảnh minh họa.

Luật Đất đai năm 2003 quy định, tất cả quỹ nhà đất tái định cư phải được hoàn thiện trước khi tiến hành thu hồi đất của người dân thuộc các dự án quy hoạch. Sau khi hoàn thiện, TP đưa ra các phương án cho người dân lựa chọn như nhận nhà, nhận đất hay nhận tiền để tự tìm chỗ tái định cư.

Vì không dự báo được đa số người dân lại chọn phương án nhận tiền dẫn đến tình trạng nhiều nhà tái định cư bị lãng phí như hiện nay.

Các chuyên gia nhận định, đây là hệ quả của việc TP không thực hiện đầy đủ các công tác điều tra xã hội học, tìm hiểu nhu cầu, mong muốn của người dân trước khi tiến hành các phương án tái định cư.

Theo Sở Xây dựng, đây cũng là bài học kinh nghiệm cho TP.HCM trong việc triển khai tiếp các chương trình nhà ở xã hội trong giai đoạn tiếp theo. Để khắc phục tình trạng lãng phí, hiện TP.HCM cũng đưa ra 3 hướng giải quyết:

- Để dành hơn 8.000 căn hộ và nền đất phục vụ cho 460 dự án công ích chỉnh trang đô thị ở các quận huyện từ nay đến năm 2020.

- Giữ lại hơn 1.000 căn cho các quận huyện để phục vụ tạm cư cho các trường hợp bất khả kháng xảy ra như cháy nổ, sụp đổ nhà ven kênh rạch.

- TP đã có chủ trương bán đấu giá hơn 5.000 căn hộ và nền đất còn lại để tạo nguồn thu cho ngân sách.