Không chỉ vàng, bạc cũng lên "cơn sốt" giá ở nhiều quốc gia

Giá bạc đã tăng mạnh từ tháng 8 tới nay (Ảnh: TradingView)

Từ Ấn Độ tới Anh quốc - Cơn sốt bạc bắt đầu

Vipin Raina, Giám đốc giao dịch của MMTC-Pamp – nhà tinh luyện kim loại quý lớn nhất Ấn Độ – chưa từng chứng kiến cảnh thị trường “điên loạn” như tuần qua. Ngay trước lễ hội Diwali, lượng bạc trong kho của công ty lần đầu tiên cạn sạch trong lịch sử hoạt động.

“Các nhà buôn bạc, từ trang sức đến đồng xu, đều hết hàng. Trong 27 năm làm nghề, tôi chưa thấy khách mua với mức giá như thế này,” Raina nói.

Thông thường, người Ấn Độ mua vàng trong các dịp lễ tôn vinh nữ thần tài lộc Lakshmi. Nhưng năm nay, họ chuyển sang bạc – được xem là “kẻ kế vị” sau khi vàng liên tục phá kỷ lục. Trào lưu này bùng nổ từ tháng 4 khi một KOL tài chính kêu gọi 3 triệu người theo dõi mua bạc vì tỷ lệ giá vàng/bạc 100:1 “quá hấp dẫn”.

Chỉ trong vài tuần, nhu cầu tăng mạnh đến mức giá bạc tại Ấn Độ cao hơn giá thế giới hơn 1 USD/ounce, thậm chí vọt lên 5 USD ở một số nơi – gấp hàng chục lần mức chênh lệch thông thường.

Khi nguồn cung từ Trung Quốc tạm ngưng vì nghỉ lễ, các nhà buôn Ấn Độ tìm đến London – trung tâm thiết lập giá bạc toàn cầu. Nhưng câu trả lời vẫn là hết hàng.

Các kho bạc tại London chứa hơn 36 tỷ USD kim loại, song phần lớn thuộc về các quỹ ETF – những nhà đầu tư đang gom bạc như hàng rào chống lại nguy cơ đồng USD suy yếu. Từ đầu năm nay, các quỹ ETF đã hút hơn 100 triệu ounce bạc, khiến lượng bạc “tự do” trên thị trường chỉ còn chưa đến 150 triệu ounce, theo Metals Focus.

JPMorgan Chase – nhà cung cấp lớn cho thị trường Ấn Độ – thậm chí phải thông báo ngừng giao hàng trong tháng 10. Tình trạng khan hiếm lan rộng đến mức nhiều quỹ ETF nội địa tại Ấn Độ như Kotak, UTI và State Bank of India buộc phải tạm dừng nhận đăng ký mới vì không còn bạc vật chất để bảo chứng.

Đến đầu tháng 10, cơn khủng hoảng lan sang London. Chi phí vay bạc qua đêm tăng vọt, tương đương lãi suất thường niên 200%. Nhiều ngân hàng lớn rút khỏi thị trường, khiến biên độ giá mua – bán nới rộng đến mức không thể giao dịch được.

Một chuyên viên ngân hàng nói với Bloomberg: “Khách hàng gọi liên tục, la hét qua điện thoại vì không thể gia hạn hợp đồng vay bạc. Thị trường gần như tê liệt.” Một số trader thậm chí tận dụng tình thế hỗn loạn để mua ở ngân hàng này và bán lại cho ngân hàng khác, hưởng lợi ngay tức thì – điều hiếm thấy ở thị trường quy mô hàng trăm tỷ USD.

Robin Kolvenbach, đồng CEO hãng tinh luyện Argor-Heraeus (Thuỵ Sĩ), nói thẳng: “Hiện gần như không còn thanh khoản thực sự tại London. Chúng tôi đã ngừng nhận bạc mới nếu không có hợp đồng ràng buộc.

Ở những trung tâm hàng đầu như Sàn Giao dịch Kim loại London, bạc cũng trở thành một đề tài sôi nổi (Ảnh: Bloomberg)

Căng thẳng địa chính trị và nhu cầu sản xuất

Khác với các đợt bong bóng giá trước đây, lần này thị trường bạc được cho sẽ không sụp đổ vì thiếu cung thật sự.

Trong 5 năm qua, nhu cầu bạc toàn cầu vượt nguồn cung khai thác và tái chế, chủ yếu do ngành năng lượng mặt trời – nơi bạc là vật liệu thiết yếu trong tế bào quang điện. Theo Silver Institute, từ 2021 đến nay, thế giới đã tiêu thụ vượt quá 678 triệu ounce so với lượng sản xuất.

Thêm vào đó, lo ngại Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế quan đối ứng khiến nhiều nhà buôn vội vã chuyển hơn 200 triệu ounce bạc sang New York từ đầu năm nay, làm cạn thêm kho dự trữ ở London.

Khi giá vàng vượt ngưỡng 4.000 USD/ounce, dòng tiền đầu tư phòng ngừa rủi ro đã đổ vào bạc càng mạnh, kéo giá bạc toàn cầu lên đỉnh mới 54 USD/ounce – trước khi giảm sốc 6,7% cuối tuần qua.

Năm 1998, khi Warren Buffett mua lượng bạc tương đương 25% sản lượng toàn cầu, London cũng từng phải nới thời hạn giao hàng từ 5 lên 15 ngày để hạ nhiệt thị trường.

Lần này, Hiệp hội Thị trường Kim loại Quý London (LBMA) chưa thấy cần can thiệp, vì cho rằng đây là sự thiếu hụt vật chất thực tế, không phải do đầu cơ. Tuy vậy, tình hình vẫn căng thẳng: mỗi ngày khoảng 250 triệu ounce bạc được giao dịch tại London, nhưng lượng bạc có thể lưu thông chỉ còn khoảng 150 triệu ounce – mức nguy hiểm.

Các nhà phân tích dự báo tình trạng khan hiếm có thể kéo dài đến cuối tháng 11, khi nguồn bạc từ Mỹ và Trung Quốc dần được vận chuyển về London. Trong hai tuần qua, kho bạc Comex tại New York đã giảm hơn 20 triệu ounce – mức rút mạnh nhất trong 25 năm – do giới giao dịch vội vàng “chữa cháy” cho thị trường London.

Kịch bản sắp tới

Theo chuyên gia Daniel Ghali của TD Securities (Canada), thị trường bạc đã “tự đẩy mình vào khủng hoảng” do thiếu nguồn hàng dự phòng và tâm lý đám đông. Ông từng dự báo giá sẽ hạ nhiệt, nhưng làn sóng mua lẻ trên toàn cầu khiến mọi mô hình dự báo trở nên vô nghĩa.

“Chúng tôi không lường trước quy mô bùng nổ của cơn sốt mua lẻ trên toàn cầu, trong khi thị trường London bị siết chặt,” Ghali nói.

Giới đầu tư hiện chia rẽ: một số tin giá bạc sẽ tiếp tục tăng khi các yếu tố như năng lượng tái tạo, căng thẳng thương mại và USD yếu vẫn còn; trong khi số khác cho rằng cơn sốt này sẽ kết thúc khi hàng triệu ounce bạc mới được bơm vào hệ thống.

Giống như vàng, bạc là nơi trú ẩn truyền thống mỗi khi niềm tin vào tiền tệ lung lay. Nhưng khác với vàng, bạc còn là vật liệu công nghiệp quan trọng trong các lĩnh vực pin mặt trời, điện tử và xe điện – khiến cung cầu thị trường nhạy cảm hơn bao giờ hết.