Kể từ ngày 1/5, dừng huy động và cho vay vàng

Theo một lãnh đạo của Ngân hàng Nhà nước, ở Việt Nam , người dân có thói quen mua vàng để cất trữ, định giá và thanh toán. Thời gian gần đây, giá vàng biến động lớn, tách rời giá trị, đầu cơ gia tăng. Việc lưu thông, huy động và cho vay bằng vàng của các tổ chức tín dụng, do đó, cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Bên cạnh đó, việc huy động và cho vay bằng vàng được mở rộng cũng làm tăng tình trạng đô la hóa trong nền kinh tế, tăng hiện tượng đầu cơ, thị trường “ngầm” về vàng diễn biến phức tạp, nhập lậu vàng tăng, tác động tiêu cực đến thị trường tiền tệ, ngoại hối và tỷ giá. Thực tế thời gian qua, việc cho vay vốn bằng vàng của tổ chức tín dụng cũng tập trung chủ yếu ở lĩnh vực phi sản xuất, là lĩnh vực Nhà nước không khuyến khích.

Đồng tình với quan điểm trên, chuyên gia tài chính ngân hàng Cao Sỹ Kiêm cho rằng, giá trị bằng vàng thay đổi rất nhanh, khả năng chụp giật tạo ra một rủi ro lớn vì bản thân vàng chỉ là vật trung gian thôi chứ không phải là sản xuất kinh doanh. Việc cho vay vàng cũng biến động rất khôn lường, nay ở người này, mai ở người khác. Đây là vật dễ bị găm giữ, dễ bị đầu cơ, làm công cụ cho lừa lọc, khả năng nợ quá hạn là nhiều, thậm chí khả năng không thu hồi được nợ là rất lớn.

Theo chủ tịch Tập đoàn Vàng bạc đá quý DOJI Đỗ Minh Phú, để thị trường hoạt động một cách có tổ chức là rất nên, nhưng quản lý thế nào, tổ chức thế nào thì cần cân nhắc vì còn ảnh hưởng nhiều tới thói quen tiêu dùng, đầu tư. Lộ trình dừng huy động và cho vay vàng sắp tới phải đảm bảo làm sao để thị trường vàng vận hành đúng theo cơ chế thị trường, thu hút được lượng vàng lớn đang tồn tại trong dân.

Ước tính của Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam , lượng vàng trong dân hiện vào khoảng 300-400 tấn, tương đương 16-20 tỷ USD.

Trong năm 2010, Ngân hàng Nhà nước cũng đã lần lượt đóng cửa các sàn giao dịch vàng và kinh doanh vàng qua tài khoản ở nước ngoài, ngân hàng trở nên chật vật với lượng vàng huy động vào mà không thể cho vay. Nhiều ngân hàng chỉ có thể cho vay 20-30% lượng vàng đã huy động vào, trong khi không còn công cụ bảo hiểm rủi ro vì phải dừng giao dịch tài khoản ở nước ngoài.

Cuối năm 2010, Ngân hàng Nhà nước cũng ban hành thông tư thu hẹp hoạt động huy động và cho vay bằng vàng của các tổ chức tín dụng.

Chính vì vậy, từ tháng 10/2010 đến nay, các ngân hàng thương mại đã từng bước giảm lãi suất huy động vàng, cũng như cơ cấu theo hướng rút dần các kỳ hạn huy động. Hiện lãi suất huy động vàng tại các ngân hàng đều ở mức rất thấp, phổ biến dưới 0,3%/năm; cá biệt trên 0,5%/năm ở một số kỳ hạn.