Gói tín dụng 30.000 tỉ đồng: Không vay được vì thiếu hướng dẫn

Việc thiếu hướng dẫn cụ thể thế nào là đối tượng thu nhập thấp của Bộ Xây dựng đang khiến nhiều ngân hàng (NH) không thể giải ngân.

Người dân đang nóng lòng muốn được tiếp cận gói tín dụng lãi suất ưu đãi 30.000 tỉ đồng mà các ngân hàng đang giới thiệu - Ảnh: Đình Sơn

Quá ít người được vay

Chiều 24.6, chúng tôi đến NH Agribank chi nhánh Sài Gòn để tìm hiểu thủ tục vay mua nhà từ gói 30.000 tỉ đồng lãi suất (LS) 6%/năm. Sau khoảng 5 - 10 phút, một nhân viên ra tiếp chúng tôi và xin số điện thoại với lý do: “Nhân viên phụ trách lĩnh vực này đang họp nên sau khi họp xong sẽ điện lại”. Chúng tôi ra về mà không nhận được bất cứ một thông tin hướng dẫn nào từ nhân viên NH. Qua BIDV chi nhánh TP.HCM, tại đây có thông báo về quy trình tiếp nhận hồ sơ. Sau khi hướng dẫn về thủ tục, nhân viên BIDV còn in cho chúng tôi danh sách một loạt dự án nhà ở thương mại có diện tích 70 m2, giá dưới 15 triệu đồng/m2.

Trong khi đó ông Nguyễn Ngọc Thanh Chung, Phó tổng giám đốc Công ty Khang Gia, cho biết hiện công ty đã gửi hơn 20 bộ hồ sơ khách mua nhà đến NH nhưng vẫn chưa có trường hợp nào được duyệt vay. Trao đổi với Thanh Niên, ông Lương Trí Thìn, Chủ tịch Tập đoàn Đất Xanh, cũng cho biết công ty ông đã gửi 60 hồ sơ vay vốn mua căn hộ của khách hàng đến NH nhưng đến nay vẫn chưa được giải ngân.

Nhiều cán bộ tín dụng của Vietinbank cho biết hiện nay hầu hết khách hàng cá nhân vay vốn vẫn đang trong giai đoạn chuẩn bị hồ sơ, giấy tờ. Hiện NH chỉ mới công bố duy nhất trường hợp của khách hàng Nguyễn Thị Minh Ngọc đang công tác tại Công an H.Gia Lâm (Hà Nội) vay được vốn tại Vietinbank chi nhánh Chương Dương. Chị Ngọc mua được căn hộ tại khu Đặng Xá, Gia Lâm do Viglacera làm chủ đầu tư với LS vay ưu đãi 6%/năm.

Ông Nguyễn Phước Thanh, Tổng giám đốc NH TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) cho biết Vietcombank đã phê duyệt được 10 hồ sơ cho cá nhân vay theo chương trình LS ưu đãi 6%/năm nhưng chưa giải ngân.

Tiếp tục chờ

Số lượng người dân được vay tiền không nhiều bởi hiện tại nhiều khó khăn vướng mắc bắt đầu nảy sinh trong quá trình triển khai. Đặc biệt là thủ tục xác nhận người vay có đủ điều kiện theo quy định của Bộ Xây dựng và Ngân hàng Nhà nước VN (NHNN). Anh Cao Minh S., một lao động tự do, thường trú tại H.Từ Liêm, Hà Nội cho biết anh chờ đợi gói tín dụng này từ khá lâu, nhưng khi đến hỏi vay tại Agribank, thì cán bộ tín dụng nói vẫn đang chờ hướng dẫn về thế nào là thu nhập thấp từ phía Bộ Xây dựng, để xác định xem mức thu nhập hằng tháng của anh 7 - 8 triệu đồng và của vợ là 6 triệu đồng/tháng có được vay hay không. Còn theo chị Hà Thu G. (Cầu Giấy, Hà Nội), thu nhập của gia đình vào khoảng 15 - 18 triệu đồng/tháng, khi chị đến hỏi vay mua nhà tại Vietinbank, nhân viên tín dụng cũng tư vấn cần phải có hợp đồng mua nhà, sau đó mới tính tiếp tới một loạt các loại giấy tờ khác như: xác nhận nhân thân, giấy xác nhận của chính quyền địa phương về trình trạng nhà ở… “Tôi chạy đi chạy lại làm thủ tục xác nhận về nhân thân, thu nhập… đến NH thì họ lại nói phải chờ vì không biết thu nhập của tôi có phải thu nhập cao không, bởi nếu cao lại sợ vi phạm vì cái này chỉ cho vay thu nhập thấp”, chị G. nói.

Trong khi đó, nhiều khách hàng tỏ ra thất vọng vì gói hỗ trợ 30.000 tỉ đồng chỉ cho vay những khách hàng ký hợp đồng trước thời điểm 7.1.2013. “Chúng tôi cũng là những người nghèo, thu nhập thấp, trước ngày này cũng phải vay mượn đủ nơi từ bố mẹ, anh em bạn bè để cố gắng mua nhà. Thế nhưng đi vay người ta nói chỉ hỗ trợ cho người nào ký mua nhà sau ngày 7.1. Tôi không hiểu tại sao lại có quy định như vậy”, anh Ngô Thành P., nhà ở Mỹ Đình, Cầu Giấy, Hà Nội bức xúc nói.

Trao đổi với Thanh Niên, nhiều lãnh đạo NH thương mại vẫn còn tỏ ra dè dặt khi thông tin về dư nợ giải ngân gói tín dụng 30.000 tỉ đồng. Một lãnh đạo của BIDV cho biết, NH vẫn đang tích cực chỉ đạo trên 700 điểm giao dịch để nhanh chóng cho vay. Dù nói lượng khách hàng được giải ngân vốn đã có, nhưng lãnh đạo NH này từ chối trả lời dư nợ thực tế mà hẹn lại đến cuối tháng 6 với lý do “hiện tại đơn vị nghiệp vụ chưa tổng hợp được số liệu”.

Trước bức xúc của khách hàng vì sao hợp đồng mua trước 7.1.2013 không được vay, ông Nguyễn Viết Mạnh, Vụ trưởng Vụ Tín dụng, NHNN giải thích: Thời điểm 7.1.2013 là thời điểm Chính phủ ban hành Nghị quyết về việc hỗ trợ vay vốn mua nhà ở cho người thu nhập thấp. Mặt khác, quan điểm của NHNN là những người mua nhà trước thời điểm này đều là những người đã thu xếp được nguồn tài chính để trả nợ, NHNN chỉ tập trung hỗ trợ người thu nhập thấp, để kích cầu phân khúc này.

Tuy nhiên, chuyên gia kinh tế TS Lê Đăng Doanh cho rằng không nên phân biệt như vậy, bởi trên thực tế đã là nhà thu nhập thấp, nhà giá rẻ thì mọi người mua đều là những người có điều kiện kinh tế cũng rất eo hẹp. Vì vậy, chính sách nào ra cũng phải đảm bảo sự công bằng, bình đẳng. Nên mở cửa cho vay đối với các đối tượng đã ký hợp đồng trước thời điểm này.

Trả lời về quy định thế nào là thu nhập thấp, NHNN cho biết sở dĩ các NH thương mại còn chần chừ do việc hướng dẫn đối tượng thu nhập thấp thuộc trách nhiệm của Bộ Xây dựng. Hiện tại Thông tư số 07 đưa ra quy định người thu nhập thấp bao gồm: người lao động thuộc các đơn vị sự nghiệp ngoài công lập, doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế, hợp tác xã được thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật; người đã được nghỉ lao động theo chế độ quy định; người lao động tự do, kinh doanh cá thể. NHNN sẽ sớm có văn bản đề nghị Bộ Xây dựng giải thích cụ thể về vấn đề này để có cách hiểu thống nhất về đối tượng thu nhập thấp làm cơ sở để NH có thể cho vay.

Coi chừng chệch hướng

Agribank mới đây đã triển khai với 10 doanh nghiệp - 13 dự án (trong đó có 6 dự án đã được Bộ Xây dựng đề xuất danh mục dự án nhà ở xã hội được vay vốn, các dự án khác đang trong giai đoạn hoàn thiện thủ tục), tổng mức đầu tư là 6.644 tỉ đồng (trong đó nhu cầu vay vốn là 3.295 tỉ đồng, tạo ra sản phẩm là 11.292 căn hộ nhà ở xã hội).

Mới đây, Bộ Xây dựng đã công bố danh sách các dự án, chủ đầu tư được vay vốn đợt 1 gồm các dự án nhà ở xã hội Đặng Xá do Viglacera làm chủ đầu tư, dự án nhà ở xã hội 143 Trần Phú, Hà Đông do Công ty đầu tư xây dựng và phát triển đô thị Sông Đà làm chủ đầu tư, dự án nhà ở xã hội Đồng Dâu (Vinh, Nghệ An) của Công ty đầu tư thương mại Đại Huệ… Thời gian tới, Bộ sẽ tiếp tục rà soát, thẩm định, công bố công khai danh sách các dự án nhà ở xã hội để các NH thương mại triển khai cho vay vốn.

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, trong lúc nhà đang tồn đọng rất nhiều chưa thể giải quyết thì không nên tài trợ cho việc xây dựng mới. Cách làm này có thể khiến việc triển khai gói tín dụng chưa đúng mục tiêu Nghị quyết 02 đề ra. “Khởi công mới tôi không phản đối nhưng nó phải nằm trong chiến lược phát triển nhà ở quốc gia, chứ không nên đưa vào gói 30.000 tỉ. Vì gói này là gói chữa cháy, giải quyết hàng tồn kho, nợ xấu”, ông Châu phân tích.

Các chuyên gia cho rằng, gói tín dụng chỉ có 30.000 tỉ đồng không đáng là bao nhiêu, nhưng nếu sử dụng đúng hướng, đúng mục đích, đúng đối tượng sẽ là vốn mồi kéo theo hàng chục ngàn tỉ đồng từ trong dân, DN đổ vào BĐS, từ đó làm ấm lại thị trường. Tuy nhiên, nếu không đúng hướng, sẽ tạo nên các hiệu ứng ngược, không chừng tạo thêm nguồn cung ế ẩm mới trong tương lai và làm mất lòng tin của người dân, DN.