Gói 30.000 tỷ đồng: Doanh nghiệp dễ, người dân khó

1.001 chuyện vướng

Ghi nhận trên thị trường 2 tuần qua tại TPHCM, hầu như khách hàng cá nhân tìm đến gói vay ưu đãi này đều tỏ ra thất vọng. Chị Mỹ Hạnh, ngụ quận Bình Tân, cho biết mỗi NH quy định một kiểu và kiểu nào cũng là từ chối cho vay mua NoXH.

Cụ thể chị đến chi nhánh Vietcombank quận 1 hỏi thủ tục vay vốn, nhân viên ở đây nói chị không đủ điều kiện vay do lương 2 vợ chồng đến 11 triệu đồng/tháng, trong khi họ chỉ xét duyệt cho những đối tượng có thu nhập từ 9 triệu đồng trở xuống.

Thế nhưng tại chi nhánh VietinBank quận 3, lại nói mức thu nhập 11 triệu đồng/tháng chỉ đủ đáp ứng quy định về chi phí sinh hoạt hàng tháng của 1 gia đình, tức không có khả năng trả gốc lẫn lãi nên rất khó vay. Anh Phúc An, ngụ quận 7, cho biết đã ký hợp đồng mua nhà với chủ đầu tư từ tháng 4.

Anh mang hồ sơ đến Vietcombank vay tiền, nhân viên NH cho biết thông tư Nhà nước đã ban hành nhưng NH có những quy định riêng nên phải chờ hội sở triển khai mới xem xét.

Không chỉ mua NoXH mới được vay gói ưu đãi lãi suất 6%/năm, mà có thể mua nhà ở thương mại có diện tích nhỏ hơn 70m² (trong đó chia ra 2 loại hình chung cư và nhà thấp tầng) cũng được hưởng ưu đãi. Có nghĩa là mua đất có diện tích nhỏ hơn 70m² cũng được xin vay ưu đãi.

Chính vì vậy anh Nguyễn Thế Hoàng, ở quận Gò Vấp cũng hăm hở đến một chi nhánh BIDV xin vay mua 1 lô đất nhỏ tại quận 12 để xây nhà. Ban đầu anh rất phấn khởi vì quy định về thu nhập thấp không khắt khe, NH đồng ý cho vay trường hợp mua lại đất từ người dân, không buộc phải mua các căn hộ NoXH từ chủ đầu tư như một số NH khác.

Thế nhưng, nhân viên NH này lại yêu cầu anh Hoàng phải có giấy sang tên từ chủ lô đất để làm tài sản thế chấp. Yêu cầu này rất khó bởi chủ lô đất chỉ làm thủ tục sang tên khi nhận đủ tiền.

Trong khi đó, anh Ngọc Thịnh, kế toán một công ty da giày ở quận Tân Bình, cho biết tại BIDV dù không xét thu nhập nhưng có quy định phải ký hợp đồng 3 bên: NH-chủ đầu tư-người vay. Nếu 3 tháng liên tiếp người vay không trả được nợ, chủ đầu tư phải mua lại căn nhà này.

Anh Thịnh trao đổi lại với chủ đầu tư căn hộ đang nhắm đến, lập tức bị từ chối ký hợp đồng 3 bên. Chủ đầu tư này nói: “Trong thời điểm khó khăn, chỉ mong bán được nhà. Do vậy chỉ các dự án có liên kết với NH mới chấp nhận điều kiện này và trong trường hợp đó, chủ đầu tư được vay ưu đãi để mua lại căn hộ của mình”.

Cơ hội cho doanh nghiệp?

Hiện đã có một số NHTM chính thức bơm vốn cho doanh nghiệp có dự án NoXH vay gói tín dụng 30.000 tỷ đồng. Cụ thể, Agribank đã ký hợp đồng cho vay 10 doanh nghiệp có 13 dự án với số vốn vay 3.295 tỷ đồng, tạo ra sản phẩm 11.292 căn hộ NoXH.

BIDV cũng đang thẩm định cho vay 3 dự án NoXH với tổng số 1.068 căn hộ, gồm dự án do Vinaconex Xuân Mai làm chủ đầu tư, dự án khu dân cư Bạch Đằng Đông (Đà Nẵng) và dự án Vicoland tại Thừa thiên - Huế.

Tại TPHCM, BIDV cũng đang thẩm định 4 dự án nhà ở thương mại chuyển sang NoXH với tổng số 3.300 căn hộ, đồng thời cam kết dành 3.000 tỷ đồng cho Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà đô thị (HUD) xây NoXH giai đoạn 2013-2015… Như vậy, có thể thấy doanh nghiệp có dự án NoXH tiếp cận gói tín dụng này nhanh hơn khách hàng cá nhân.

Khách hàng làm thủ tục vay vốn tại NH. Ảnh: LONG THANH

Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia NH, không phải doanh nghiệp nào có dự án NoXH đều có thể vay được gói hỗ trợ tín dụng lãi suất 6%/năm. Chỉ doanh nghiệp đã từng có quan hệ tín dụng với NHTM nhà nước mới có lợi thế được vay.

Trong đó, không loại trừ đây là cơ hội để NHTM nhà nước xử lý được phần nào nợ xấu trong bất động sản. Theo đó các NHTM có thể cơ cấu lại nợ cho doanh nghiệp bất động sản chuyển đổi dự án nhà ở thương mại sang NoXH. Điều này giúp các NHTM nhà nước có thể cân đối, xử lý nhanh nợ xấu, khơi thông dòng vốn tín dụng.

Có thể thấy gói tín dụng nhà ở thu nhập thấp 30.000 tỷ đồng mới triển khai được 2 tuần, trong khi thời gian giải ngân của gói này đến 3 năm, nên thời điểm này còn quá sớm để đánh giá hiệu quả của nó đến tay người vay. Bởi lẽ cũng cần độ trễ nhất định để doanh nghiệp hoàn thành các dự án NoXH, khi đó mới tạo cung nhà ở để khách hàng cá nhân có cơ sở vay vốn mua nhà theo gói tín dụng này.

Thực tế này cho thấy trước mắt đối tượng thu nhập thấp sẽ rất khó tiếp cận gói tín dụng 30.000 tỷ đồng. Về vấn đề này, nhiều ý kiến cho rằng người thu nhập thấp chỉ nên thuê nhà thay vì mua.