Giật mình với vi phạm pháp luật đất đai

Trong kết quả giám sát tình hình sử dụng đất của các tổ chức được Nhà nước giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án trên địa bàn Hà Nội, hàng trăm dự án đã bị phát hiện sai phạm, chậm triển khai, hàng chục dự án chưa hoàn thành tiền sử dụng đất, trọng tâm là các dự án sử dụng nguồn vốn ngoài ngân sách. Kết luận của Hội đồng Nhân dân Thành phố nêu rõ, tình hình vi phạm pháp luật đất đai liên quan vẫn còn nhiều hình thức, mức độ khác nhau. Tính riêng quận Nam Từ Liêm, 58/100 dự án đang thực hiện có vi phạm.

Tính từ năm 2009 đến 2014, UBND Thành phố đã ban hành 64 Quyết định thu hồi đất, bãi bỏ quyết định giao đất, cho thuê đất của 60 tổ chức vi phạm, tổng diện tích đất thu hồi 1.807ha.

Năm 2014, UBND đã quyết định thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện 265 dự án với tổng diện tích gần 395 ha (trong đó, 68 dự án sử dụng vốn ngoài ngân sách).

Những con số biết nói

Đặc biệt, từ tháng 10/2012 đến đầu 2015, trên cơ sở thanh, kiểm tra 215 dự án theo kiến nghị của đoàn giám sát của HĐND Thành phố, UBND đã ban hành quyết định thu hồi đất 17 dự án, cho phép gia hạn thời gian thực hiện đối với 16 dự án; chỉ đạo xử lý, khắc phục sau thanh tra, kiểm tra 117 dự án; 42 dự án đã có kết luận thanh tra và đang thực hiện kết luận.

Báo cáo cho biết, tình hình vi phạm pháp luật đất đai của các tổ chức được giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án vẫn còn diễn ra dưới nhiều hình thức và mức độ, phổ biến là: chậm đưa đất vào sử dụng trên 12 tháng liên tục kể từ khi được giao đất trên thực địa (209 dự án), chậm tiến độ thực hiện dự án trên 24 tháng (172 dự án), chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính (72 dự án với số tiền 4.715 tỷ đồng – tính đến hết 31/3/2015 (Cục thuế Hà Nội), trong đó 3.152 tỷ đồng đã được gia hạn theo Nghị quyết của Chính phủ nhưng đến hạn không nộp).

Trong đó, có dự án vi phạm nhiều hình thức (chậm triển khai, sử dụng sai mục đích, chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính…). Điển hình như công ty TNHH MTV 19/12 thực hiện dự án xây dựng công trình công cộng dịch vụ thương mại và văn phòng cho thuê tại phường Yên Hòa (quận Cầu Giấy).

Có dự án vi phạm nhiều hình thức chậm triển khai, sử dụng sai mục đích, chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính

Tính riêng quận Nam Từ Liêm, trong tổng số khoảng 100 dự án đang thực hiện trên địa bàn, có tới 58 dự án có vi phạm. Cụ thể, 21 dự án đã GPMB nhưng chủ đầu tư không thực hiện (ví dụ, dự án xây dựng ô đất CXTT và ô đất NT trong KĐT Mễ Trì Hạ do công ty Tu tạo và Phát triển nhà Hà Nội làm chủ đầu tư được giao đất từ năm 2002); 8 dự án chậm tiến độ, 29 dự án chậm GPMB kéo dài, cá biệt có chủ đầu tư được giao đất nhưng không liên hệ với quận để tiến hành thủ tục GPMB.

Ví dụ: Công ty CP Đầu tư & Thương mại Thủ đô (đầu tư xây dựng trung tâm văn hóa Việt Lào tại quận Nam Từ Liêm); công ty Vạn Xuân (xây dựng văn phòng tại phường Xuân Phương); công ty Bắc Hà (đầu tư xây dựng nhà ở chiến sỹ Interpol, Mỹ Đình 2)…

Ôm đất, om đất, kinh doanh trái phép

Theo tài liệu thu thập, địa bàn 4 quận (Hai Bà Trưng, Tây Hồ, Nam Từ Liêm và Cầu Giấy), số lượng dự án chậm triển khai, sử dụng sai mục đích, nợ nghĩa vụ tiền thuê đất lên tới hơn 90 trường hợp.

Đơn cử, trường hợp dự án Nhà máy cơ khí công trình được giao thuê hơn 23.700m2 tại số 199 Minh Khai (quận Hai Bà Trưng) nằm trong danh sách di dời ra khỏi nội thành. Hợp đồng thuê đất hết hiệu lực, công ty nợ tiền thuê đất nhiều năm (từ 1996 đến 1998 và từ 2004 đến nay); một phần diện tích đang cho thuê trái thẩm quyền.

Sở TN&MT Hà Nội đã kiến nghị UBND Tp. Hà Nội ra quyết định thu hồi diện tích 23.742,5m2 đất tại địa chỉ 199 Minh Khai do vi phạm các quy định của Luật Đất đai; giao diện tích đất thu hồi trên cho Trung tâm Giao dịch đất đai và phát triển quỹ đất Hà Nội quản lý và lập phương án sử dụng có hiệu quả, phù hợp với quy hoạch.

Một trường hợp sai phạm khác, là công ty TNHH Thương mại và dịch vụ Tự Lực (ngõ 156 Lạc Trung) với 583m2 đất được giao nhưng chưa ký hợp đồng thuê đất với Nhà nước; không nộp tiền thuê đất; một phần diện tích đất bố trí làm nhà cho nhân viên, sử dụng sai mục đích.

Tại địa bàn quận Tây Hồ, “nổi” lên trường hợp của công ty Phát triển Đô thị tại địa điểm hồ Nghĩa Dũng, phường Yên Phụ. Được giao 60.000m2 đất từ năm 1995 để thực hiện dự án, hiện đơn vị đang bị HĐND Tp kiến nghị thu hồi đất. Trước đó, tháng 1/2011, Tp Hà Nội, quận Tây Hồ và phường Yên Phụ đã kiểm tra công ty, nhưng đến đầu 2015, dự án vẫn chưa được triển khai – gây bức xúc kéo dài.

Cùng chung “lỗi” chậm tiến độ thực hiện quá 24 tháng, quận Nam Từ Liêm ghi nhận hàng loạt dự án – chủ đầu tư (nguồn vốn ngoài ngân sách) chiếm diện tích đất “khủng”. Đơn cử, công ty CP Đầu tư Xây dựng số 4 (nhóm nhà ở Đông Nam đường Lê Văn Lương kéo dài với 82.702m2 tại Trung Văn; Dự án Xây dựng trung tâm đầu tư nguồn nhân lực quản lý (22.200m2 tại Xuân Phương)….