Giải ngân nguồn vốn vay nước ngoài đạt chưa tới 2% dự toán

Theo đó, tổng kế hoạch vốn đầu tư công nguồn ODA, vay ưu đãi nước ngoài được giao đầu năm 2021 của các địa phương là 63.709 tỉ đồng, trong đó vốn bổ sung có mục tiêu của NSTW là 34.913 tỉ đồng và vốn cho các địa phương vay lại là 28.796 tỉ đồng.

Tính đến ngày 31/5/2021, kế hoạch vốn năm 2021 nhập Hệ thống Thông tin Quản lý Ngân sách và Kho bạc (TABMIS) là bằng 75,54% kế hoạch vốn được giao đầu năm, trong đó vốn bổ sung có mục tiêu của NSTW nhập TABMIS bằng 86% kế hoạch và vốn cho các địa phương vay lại bằng 63%.

Tuy nhiên, 5 tháng đầu năm 2021 tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công bằng vốn nước ngoài thuộc khối địa phương mới bằng 1,73% dự toán, trong đó vốn bổ sung có mục tiêu của NSTW giải ngân bằng 1,77% kế hoạch vốn được giao và vốn cho các địa phương vay lại giải ngân bằng 1,68% kế hoạch vốn được giao đầu năm. Đáng chú ý, trong 63 tỉnh, thành phố thì có đến 37 tỉnh, thành phố chưa giải ngân vốn.

Về tỉ lệ giải ngân, nếu tính riêng kế hoạch vốn được giao năm 2021 thì tỉ lệ giải ngân nêu trên là rất thấp, thấp hơn hẳn tỉ lệ giải ngân cùng kỳ năm trước (vốn NSTW bổ sung có mục tiêu cho NSĐP là 7,19%). Nếu tính đến số vốn được giải ngân theo kế hoạch vốn 2020 được kéo dài, chuyển nguồn trong 05 tháng đầu năm 2021 thì tỉ lệ giải ngân này cũng vẫn thấp so với cùng kỳ năm 2020.

Về nguyên nhân chậm giải ngân, đại diện các tỉnh thành cho biết, tác động của đại dịch Covid-19 đối với các dự án sử dụng vốn nước ngoài đã làm chậm tiến độ giải ngân của các địa phương bởi nhiều hoạt động sử dụng vốn vay ODA và vay ưu đãi đều gắn với yếu tố nước ngoài từ khâu nhập máy móc, thiết bị cho đến huy động chuyên gia, nhân công, nhà thầu, tư vấn giám sát…

Bên cạnh đó, các địa phương vẫn còn gặp các vướng mắc về công tác giải phóng mặt bằng; chậm phê duyệt chủ tương đầu tư; các khó khăn trong việc xử lý quy định nhà tài trợ do những khác biệt với quy định của Chính phủ; thủ tục điều chỉnh dự án ODA thường kéo dài tới hàng năm nên ảnh hưởng không nhỏ tới tiến độ giải ngân; ban quản lý dự án còn yếu kém, chưa nhiều kinh nghiệm…

Ghi nhận những nguyên nhân khách quan trên, đại diện Bộ Tài chính cho biết nếu các bộ, ngành và địa phương không đẩy nhanh trình tự thủ tục triển khai các dự án, đặc biệt không nâng cao năng lực, tính tự chủ và gắn trách nhiệm của các Ban Quản lý dự án với tiến độ giải ngân thì việc giải ngân ODA năm nay khó đạt được kế hoạch như đã đặt ra.

Do vậy, đề nghị các ban ngành liên quan cần chỉ đạo quyết liệt để Ban quản lý dự án đẩy nhanh tiến độ, đồng thời, các ngành liên quan cần tích cực phối hợp để tháo gỡ vướng mắc, thúc đẩy tiến độ giải ngân vốn từ nay đến cuối năm. Trong thời gian tới, cần ưu tiên cho những dự án có khả năng giải ngân và hoàn thành trong năm 2021 để đẩy nhanh tiến độ, có khối lượng hoàn thành.

Các địa phương cần chủ động điều chỉnh phẩn bổ cho các dự án, trong phạm vi của địa phương. Nếu có nhu cầu điều chỉnh tăng hoặc giảm vốn ODA trong năm thì các địa phương cần đánh giá kỹ và sớm báo cáo, đề xuất với Bộ KH&ĐT tổng hợp báo cáo Thủ tướng chính phủ để điều chỉnh cho phù hợp trong 6 tháng cuối năm 2021.