Tăng cung - điểm trúng yếu huyệt
Người dân không còn nháo nhác, chen lấn xếp hàng mua vàng trong thời gian qua, dù vàng đã về mức giá dễ thở ở ngưỡng 40 triệu/lượng. Hiện tượng này đã phản ánh tình hình phần nào NHNN đã đạt được mục tiêu bình ổn thị trường vàng.
Đối với vàng Việt Nam, yếu tố cốt tử tác động rất mạnh đến thị trường là cung và cầu chứ không phải mức độ chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế. Chính cung – cầu mới là ngòi nổ cho tình trạng bán tháo hay rồng rắn lũ lượt mua vàng như một vài năm gần đây. Yếu tố giá đã bị quan hệ cung – cầu làm cho lu mờ và không ảnh hưởng nhiều đến diễn biến thị trường vàng.
Nhìn lại các thời điểm sốt vàng tháng 11.2009, 2.2010 và tháng 4.2011, thị trường thường rơi vào vòng xoáy phức tạp và hỗn độn, giá giật lên vài triệu rồi rơi xuống vài triệu chỉ trong một ngày, biến động hàng giờ, thậm chí có cảnh ngừng mua bán. Lý do cơ bản khi đó là thị trường không có một nguồn cung đủ lớn, chính thống và ngay lập tức để giải tỏa áp lực cầu. Thường thì sau khi giá bị giật lên rất cao, NHNN mới cấp quota nhập khẩu, và số vàng nhập đó cũng không thể về thị trường ngay lập tức. Trong thời gian chờ nguồn cung mới, thị trường tiếp tục mua bán lòng vòng với số vàng cũ và đấy là miếng mồi ngon cho đầu cơ, làm giá.
Nguồn: giacavattu.com.vn
Ông Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế cho rằng, hiện, các ngân hàng thương mại đều tất toán xong trạng thái vàng, chỉ còn vài ngân hàng thương mại chưa tất toán với số lượng ít. “Mức giá NHNN đưa ra đấu thầu các phiên gần đây không thực sự hấp dẫn các đơn vị mua vàng nếu không quá cần thiết trong việc tất toán trạng thái vào ngày 30.6 này. Việc ế vàng là vui vì cơn khát vàng của ngân hàng thương mại đã giảm xuống. Sau ngày 30.6, khi các ngân hàng thương mại không mặn mà với vàng nữa mà NHNN vẫn duy trì đấu thầu thì phải xem xét hạ giá vàng xuống. Lúc đó khoảng cách giữa giá vàng thế giới và trong nước mới có cơ hội thu hẹp lại”, ông Hiếu nói.
Khi nào sát giá thế giới?
Thị trường và đông đảo quan sát viên thị trường vàng đều chờ đợi giá vàng trong nước sát với giá vàng thế giới, đặc biệt từ khi NHNN trực tiếp tham gia thị trường với vai trò tạo lập thị trường, như người bán đầu tiên và người mua cuối cùng. Với sự vào cuộc quyết liệt và hợp lý của NHNN, chỉ trong vài tháng gần đây, giá vàng trong nước từ ngưỡng 47 - 48 triệu đồng/lượng nay đã giảm mạnh xuống còn quanh mức 40 triệu đồng/lượng.
Kéo sát giá trong nước về với giá thế giới là nhiệm vụ Quốc hội và Chính phủ đã đặt trên vai NHNN. Tuy nhiên là nhân tố trực tiếp tham gia thị trường, NHNN buộc phải tuân theo quy luật thị trường, không thể dùng quá nhiều gia giảm mang tên biện pháp hành chính để giật giá vàng xuống ngay lập tức, không phải muốn kéo xuống là kéo được ngay, nhất là khi thị trường vàng thế giới biến động mạnh theo xu hướng giảm giá như trong thời gian vừa qua.
Trong thời gian tới, lực cầu vàng trong nước chắc chắn sẽ giảm, sau khi cắt được nhu cầu mua tất toán của các ngân hàng thương mại. Hàng chục tấn này được họ trả lại cho dân, đồng nghĩa với trực tiếp và gián tiếp giúp tăng cung ra thị trường. Sau ngày 30.6, các ngân hàng có muốn đầu cơ cũng không được vì bị giám sát chặt về trạng thái vàng (không được để âm và cũng không dương quá 2% so với vốn tự có). Bài học thua lỗ hàng nghìn tỷ đồng vì đầu tư kinh doanh vàng vẫn còn đó, các ngân hàng cũng không dễ và không muốn làm liều.
Nhu cầu ở thị trường trong nước có thể còn giảm sâu hơn so với dự báo của Hội đồng Vàng thế giới. 60 tấn vàng đã được các ngân hàng thương mại mua năm 2012 để tất toán trạng thái, năm 2013 còn cần khoảng 20 tấn nữa. Nếu so với giai đoạn sốt vàng từ năm 2011 trở về trước, nhu cầu vàng vật chất của năm 2013 dự tính chỉ bằng một nửa. Theo đó, nhu cầu vàng trong nước sẽ không có đột biến và chỉ còn không quá 50%, hoàn toàn nằm trong khả năng đáp ứng của NHNN.
Thời kỳ 12 năm tăng giá vàng liên tục trên thế giới dường như đã chấm dứt. Đợt giá vàng quốc tế giảm sâu vừa qua càng khiến người ta không còn kỳ vọng quá nhiều vào vàng. Nếu giá tiếp tục giảm, chắc chắn sức hấp dẫn giá vàng sẽ không còn lớn.
Cung cầu vàng trên thị trường trong nước đang tiến dần tới điểm cân bằng, NHNN đang hội tụ điều kiện cần và đủ để dần dần quyết định giá cho thị trường, từng bước kéo giá vàng xuống vì lợi ích của nền kinh tế và của toàn xã hội. Câu hỏi lớn còn lại là khi nào? Câu trả lời đang rõ dần. Trong 20 phiên đấu giá vừa qua, NHNN đã lấy giá thị trường để tham chiếu cho giá đấu thầu, qua đó đem về cho ngân sách hàng nghìn tỷ đồng chênh lệch giá. Sau hai tháng, NHNN đang dần dần lật bài, vàng bắt đầu bị ế, sắp đến lúc giá đấu thầu sẽ đảo ngược tình thế, sẽ là giá tham chiếu cho thị trường chứ không phải ngược lại. Khi đó chắc chắn giá vàng và biến động giá vàng trên thị trường trong nước sẽ sát hơn với thị trường quốc tế như chúng ta mong muốn.