Giá thuê 1ha đất suốt năm bằng... mua 1 ký thịt bò!

Khu công nghiệp Mỹ Phước 1

Chủ đầu tư "trúng" lớn

Tọa lạc ở phía bắc tỉnh BD, nằm trên tuyến giao thông chính là Quốc lộ 13 thuộc huyện Bến Cát (nay là thị xã Bến Cát và huyện Bàu Bàng), KCN Mỹ Phước có quy mô 6.200ha, bao gồm Mỹ Phước 1, Mỹ Phước 2, Mỹ Phước 3, Mỹ Phước 4 (Thới Hòa) và Mỹ Phước 5 (Bàu Bàng). Sau hơn 10 năm triển khai, nơi này thu hút hàng trăm dự án (DA) nước ngoài với tổng vốn đầu tư nhiều tỷ USD, tập trung vào các lĩnh vực công nghiệp điện, điện tử, cơ khí chế tạo, chế biến thực phẩm, công nghiệp gỗ và trang trí nội thất, may mặc...

Ngày 14-6-2002, Thủ tướng Chính phủ (TTCP) ban hành Quyết định (QĐ) 452/TTg thành lập và phê duyệt DA đầu tư xây dựng - kinh doanh hạ tầng kỹ thuật KCN Mỹ Phước 1. Ngày 17-7-2002, Bộ Xây dựng ban hành QĐ phê duyệt quy hoạch chi tiết KCN. Đến ngày 17-8-2007, UBND tỉnh BD ra QĐ "điều chỉnh quy hoạch chi tiết" KCN Mỹ Phước 1. Ngày 14-1-2005, TTCP ký QĐ 59/TTg-CN cho phép thành lập KCN Mỹ Phước 2. Ngày 4-3-2005, Bộ Xây dựng ban hành QĐ phê duyệt quy hoạch chi tiết. Đến ngày 25-3-2008, UBND tỉnh BD ra QĐ phê duyệt "điều chỉnh quy hoạch chi tiết" KCN Mỹ Phước 2.

Khu công nghiệp Mỹ Phước 1 gồm 377ha (đất công nghiệp cho thuê hơn 276ha) với tổng vốn đầu tư trên 200 tỷ đồng, hoạt động từ năm 2003. KCN Mỹ Phước 2 hơn 477ha (đất công nghiệp cho thuê 332ha), tổng vốn đầu tư hơn 440 tỷ đồng, hoạt động từ năm 2006. Đến nay, toàn bộ đất công nghiệp của cả hai khu đã cho thuê đạt tỷ lệ 100%. Tuy nhiên, việc bố trí khu dân cư nằm xen giữa KCN là vi phạm quy định của Chính phủ, tiềm ẩn nhiều nguy cơ, nhất là nạn ô nhiễm môi trường; nếu không được kiểm soát, bảo vệ sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dân.

Cho thuê kiểu "tình thương mến thương"?

Trước năm 2006, dự án KCN Mỹ Phước 1 và 2 được lãnh đạo Sở TN - MT tỉnh BD ký các HĐ cho thuê đất thời hạn 50 năm, trả tiền hàng năm, đơn giá được duyệt cụ thể như sau: đối với KCN Mỹ Phước 1, giá cho thuê 30 đồng/m2/năm; còn KCN Mỹ Phước II thì 153 đồng/m2/năm. Điều lạ là tất cả HĐ đều không thấy nội dung điều chỉnh đơn giá thuê đất, đồng nghĩa với việc Becamex được trả tiền thuê "ổn định" suốt nửa thế kỷ và công ty này đã nộp tiền thuê đất đến hết năm 2011.

Một cán bộ hưu trí sống tại KCN Mỹ Phước 2 lên tiếng, với giá 30 đồng/m2 thì 1ha đất mỗi năm Sở TN-MT thu về cho ngân sách tỉnh 300.000 đồng, chỉ đủ mua 1kg thịt bò loại ngon! Cộng chung diện tích của hai KCN là 8,54 triệu m2 (854ha), số tiền thu được hàng năm từ việc cho thuê chỉ hơn 250 triệu đồng! Trên thực tế đất tại hai KCN đã biến thành "vàng" từ lâu, muốn có căn nhà đẹp ở đây phải móc hầu bao tiền tỷ! Nhà đầu tư bồi thường đất cho dân theo NĐ 98 với giá "bèo", rồi được Sở TN-MT ký HĐ cho thuê "tượng trưng" trong khi đất đem cho doanh nghiệp thuê lại làm xưởng thì cao ngất ngưởng, thu lợi không biết bao nhiêu mà kể. Vị này bức xúc: "Tham nhũng, tiêu cực dễ phát sinh từ đây. Nếu không làm rõ, xử lý nghiêm thì người dân sẽ mất niềm tin vào chính quyền".

Ngày 24-12-2012, UBND tỉnh BD có Văn bản 3772/UBND-KTN cho phép Becamex áp dụng đơn giá thuê đất theo các HĐ đã ký trước đây để quyết toán tiền thuê. Một lần nữa công ty này được đảm bảo giá thuê "trước sau như một"! Chiếu theo các nghị định (NĐ) 142/2005/NĐ-CP và 121/2010/NĐ-CP của Chính phủ, Thông tư 120/2005/TT-BTC và 94/2011/TT-BTC của Bộ Tài chính thì hai DA trên thuộc diện phải điều chỉnh đơn giá thuê đất.

Liên quan đến hai DA này, CĐT đã bồi thường giải phóng mặt bằng hơn 189,5 tỷ đồng (theo NĐ 22/1998/NĐ-CP năm 1998 của Chính phủ). Ngày 27-2-2012, UBND tỉnh BD có công văn cho phép cơ quan thuế khấu trừ khoản bồi thường và hỗ trợ về đất của hai DA vào tiền thuê đất phải nộp hàng năm. Căn cứ để UBND tỉnh áp dụng là NĐ121/2010/NĐ-CP của Chính phủ, cụ thể tại điểm a khoản 2 điều 3. Theo Thanh tra Chính phủ (TTrCP), việc cho phép khấu trừ này không đúng quy định. Điểm a khoản 2 điều 3 NĐ 121 chỉ được áp dụng đối với trường hợp đã bồi thường giải phóng mặt bằng theo NĐ197/2004/NĐ-CP, không áp dụng cho trường hợp đã thực hiện theo NĐ22/1998/NĐ-CP.

Được biết Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế đã có văn bản trả lời UBND tỉnh BD và Cục Thuế tỉnh, xác định hai dự án KCN Mỹ Phước 1, 2 thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo NĐ22 nên không được khấu trừ tiền bồi thường vào khoản thuê đất phải nộp. Sau khi làm rõ những vấn đề trên, Tổng TTrCP kiến nghị, được TTCP chỉ đạo: UBND tỉnh BD phối hợp xin ý kiến Bộ Tài chính xác định lại việc khấu trừ tiền bồi thường giải phóng mặt bằng của KCN Mỹ Phước 1 và 2, đồng thời điều chỉnh đơn giá thuê đất đối với hai DA này. UBND tỉnh rà soát các trường hợp giao đất thu tiền sử dụng, cho thuê đất trả tiền một lần và việc khấu trừ chi phí đền bù, hỗ trợ về đất vào tiền sử dụng phải nộp đối với các tổ chức được nhà nước giao đất từ năm 2006 đến nay, trên cơ sở đó có biện pháp điều chỉnh nếu phát hiện sai phạm, tránh thất thoát ngân sách. Ngoài ra, Chủ tịch UBND tỉnh BD khẩn trương điều chỉnh đơn giá cho thuê đất đối với 117 trường hợp đã báo cáo và các trường hợp tương tự (nếu có) thuộc đối tượng phải điều chỉnh theo các NĐ 142 và 121 của Chính phủ.