ETF vàng bùng nổ tại Trung Quốc giữa lo ngại địa chính trị

Trong bối cảnh địa chính trị thế giới ngày càng phức tạp và đồng Nhân dân tệ chịu áp lực mất giá, các nhà đầu tư Trung Quốc, từ tổ chức đến cá nhân đều đang thể hiện một chiến lược phòng vệ tài chính rõ rệt: đổ mạnh dòng tiền vào các quỹ ETF vàng và mua vàng vật chất như một “hầm trú ẩn” an toàn.

Trong quý I/2025, nhà đầu tư Trung Quốc đã rót tổng cộng 16,7 tỷ Nhân dân tệ (tương đương khoảng 2,3 tỷ USD) vào các quỹ ETF vàng

Theo báo cáo mới nhất từ Hội đồng Vàng Thế giới (World Gold Council – WGC), trong quý I/2025, nhà đầu tư Trung Quốc đã rót tổng cộng 16,7 tỷ Nhân dân tệ (tương đương khoảng 2,3 tỷ USD) vào các quỹ ETF vàng. Động thái này giúp tăng thêm 23 tấn vàng vào tổng lượng nắm giữ đánh dấu dòng vốn ròng cao nhất theo quý từng được ghi nhận kể từ khi các ETF vàng được niêm yết tại Trung Quốc.

“Sự gia tăng này đã đẩy tổng tài sản được quản lý (AUM) của các quỹ ETF vàng Trung Quốc lên mức kỷ lục 101 tỷ Nhân dân tệ, với tổng lượng vàng đạt 138 tấn”, WGC cho biết.

Điều này không chỉ là biểu hiện của một chiến lược đầu tư, mà còn là chỉ dấu của những lo ngại sâu sắc về môi trường tài chính và địa chính trị quốc tế hiện nay. Theo bà Louise Street, chuyên gia phân tích thị trường cấp cao tại Hội đồng Vàng Thế giới, đây là một khởi đầu đầy gập ghềnh cho thị trường toàn cầu trong năm nay khi tình hình bất ổn thương mại, các thông báo chính sách khó lường của Hoa Kỳ, căng thẳng địa chính trị kéo dài và nỗi lo suy thoái kinh tế quay trở lại đã tạo ra một môi trường cực kỳ bất ổn cho các nhà đầu tư.

Tổng nhu cầu vàng toàn cầu trong quý I đạt 1.238 tấn, trong đó đầu tư vàng, bao gồm vàng thỏi, tiền xu và ETF chiếm 552 tấn. Trung Quốc tiếp tục dẫn đầu thế giới về nhu cầu vàng vật chất với 124 tấn vàng thỏi và tiền xu, chiếm tới 38% tổng cầu toàn cầu. Với riêng ETF, các nhà đầu tư Trung Quốc chiếm khoảng 10% tổng nhu cầu toàn cầu, tương đương khoảng 22,6 tấn trong số 226 tấn mà các nhà đầu tư toàn cầu đổ vào ETF vàng.

Xu hướng này không mới, nhưng đang tăng tốc đáng kể. Trong 10 tháng qua, các nhà đầu tư đã quay trở lại với ETF vàng, đặc biệt tại châu Á, dòng vốn tiếp tục đổ mạnh vào tháng 4/2025, vượt qua tổng lượng đầu tư cả quý I, cho thấy sự dịch chuyển tâm lý đầu tư sang các tài sản trú ẩn tiếp tục tăng mạnh. Tuy nhiên, theo WGC, lượng nắm giữ ETF vàng toàn cầu vẫn thấp hơn 10% so với đỉnh năm 2020, thời kỳ đỉnh điểm của đại dịch COVID-19.

Vàng trở thành lựa chọn ưu tiên không chỉ cho cá nhân mà còn cả ở cấp độ quốc gia

Bên cạnh đó, một yếu tố không thể bỏ qua là động thái tích trữ vàng của chính phủ Trung Quốc. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) đã nâng lượng vàng nắm giữ lên 2.292 tấn tính đến cuối tháng 3/2025, chiếm 6,5% tổng dự trữ ngoại hối. Đây là mức cao kỷ lục trong lịch sử, đồng thời cho thấy bước đi nhất quán của Bắc Kinh trong việc giảm dần phụ thuộc vào đồng USD và trái phiếu chính phủ Mỹ.

Chia sẻ với truyền thông quốc tế, ông Jasper Lo, nhà phân tích vàng độc lập tại Hồng Kông cho biết đây là hành động phản ánh mối lo ngại rõ ràng rằng đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc sẽ mất giá. Kể từ đầu tháng 4/2025, sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố tăng thuế nhập khẩu hàng hóa Trung Quốc lên hơn 100%, đồng Nhân dân tệ giao dịch ở nước ngoài đã giảm xuống mức thấp nhất mọi thời đại 7,4290 CNY/USD - phản ánh mức độ căng thẳng gia tăng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Trong bối cảnh đó, nhiều chuyên gia nhận định vàng trở thành lựa chọn ưu tiên không chỉ cho cá nhân mà còn cả ở cấp độ quốc gia. Ông Anderson Cheung, giám đốc bộ phận hàng hóa toàn cầu tại Best Profit Capital phân tích: “Khi thị trường tài chính toàn cầu phải đối mặt với những bất ổn, đặc biệt là trong các cuộc xung đột giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, thì Trung Quốc - quốc gia nắm giữ dự trữ ngoại hối chủ yếu bằng đô la Mỹ và trái phiếu kho bạc, có khả năng sẽ giảm lượng trái phiếu kho bạc Mỹ nắm giữ để chuyển sang vàng, giải pháp thay thế đáng tin cậy nhất”.

Một dấu hiệu nữa cho thấy Trung Quốc đang tiếp tục “vàng hóa” dự trữ quốc gia là việc mở rộng hoạt động của Sàn giao dịch vàng Thượng Hải ra nước ngoài. Đây là một phần trong chiến lược rộng lớn hơn nhằm thúc đẩy thanh toán bằng đồng Nhân dân tệ trong thương mại quốc tế, đồng thời giảm sự phụ thuộc vào hệ thống tài chính phương Tây và đồng USD.

Điều đáng chú ý là trong khi phần lớn các quốc gia đang vật lộn với lạm phát, thâm hụt ngân sách và tăng trưởng chậm, thì Trung Quốc vẫn tiếp tục tăng mua vàng – bất chấp giá vàng đã tăng kỷ lục 20 lần chỉ trong quý I/2025.

Có thể thấy sự đồng thuận trong giới đầu tư Trung Quốc là vàng hiện đang là tài sản có khả năng bảo vệ giá trị tốt nhất trong môi trường hiện nay. Ngoài yếu tố địa chính trị, việc đồng Nhân dân tệ liên tục chịu áp lực giảm giá và thị trường chứng khoán nội địa thiếu sức bật cũng khiến các nhà đầu tư cá nhân đẩy mạnh chuyển hướng sang kim loại quý này.

Sự đổ xô vào vàng, cả dưới hình thức ETF và vàng vật chất là minh chứng rõ nét cho sự thay đổi chiến lược trong tâm lý đầu tư tại Trung Quốc. Đây không còn đơn thuần là xu hướng tài chính, mà phản ánh một sự dịch chuyển cấu trúc trong cách quốc gia này bảo vệ tài sản và củng cố vị thế tiền tệ trong môi trường toàn cầu bất ổn.