Dự án phá nát núi đồi ở Nha Trang

Ngày 4-11, trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, một lãnh đạo Sở Xây dựng tỉnh Khánh Hòa cho hay kết quả kiểm tra, rà soát mới đây của sở này cho thấy có đến 82 dự án khu đô thị, biệt thự, dịch vụ du lịch được tỉnh cho phép triển khai, cho chủ trương đầu tư, cho nghiên cứu đầu tư trên các đồi núi ở TP Nha Trang. Việc kiểm tra, rà soát này được thực hiện sau khi xảy ra hàng loạt vụ sạt lở núi gây chết người, san bằng nhà cửa ở TP Nha Trang.

Phần lớn dự án trái quy hoạch

Theo Sở Xây dựng tỉnh Khánh Hòa, trong 82 dự án trên đồi núi có 58 dự án đã có chủ trương hoặc thủ tục pháp lý cho phép đầu tư, còn lại đang xin thủ tục đầu tư hoặc đã bị thu hồi. Những khu vực đồi núi có nhiều dự án “bao vây” là núi Cô Tiên 30 dự án, các đồi núi ở xã Phước Đồng 17 dự án, núi Chín Khúc 15 dự án, núi Cù Hin 12 dự án, núi Chụt tám dự án…

Trong 82 dự án chỉ có 13 dự án phù hợp hoàn toàn với quy hoạch chung TP Nha Trang đã được Thủ tướng phê duyệt năm 2012, 13 dự án phù hợp một phần, còn lại đều trái quy hoạch.

Đồ án định hướng một phần khu vực thắng cảnh núi Cô Tiên (khoảng 195 ha) để phát triển đô thị - du lịch, phần còn lại là đất đồi núi. Thế nhưng hiện trên núi này có đến 30 dự án với cả ngàn hecta, chủ yếu là nhà ở, khu đô thị, biệt thự, du lịch… và chỉ có 13 dự án có phạm vi thực hiện phù hợp hoặc chỉ phù hợp một phần so với định hướng quy hoạch.

Tương tự, khu vực núi Chín Khúc có 15 dự án nhưng có đến 13 dự án thực hiện trái quy hoạch trên đất đồi núi, hai dự án còn lại có phạm vi thực hiện chỉ phù hợp một phần. Trong đồ án quy hoạch chung, toàn bộ diện tích núi Chín Khúc được xác định là đất đồi núi. Núi Cù Hin có 12 dự án thì năm dự án thuộc địa bàn TP Nha Trang và đều thực hiện trên đất đồi núi. Trong đó lớn nhất là dự án Làng Hòa Bình - Sáng Tạo Nha Trang. Khu vực các đồi núi ở xã Phước Đồng có 17 dự án nhưng có đến chín dự án thực hiện hoàn toàn trên đất quy hoạch đồi núi; núi Chụt có tám dự án thì có đến năm dự án thực hiện trái quy hoạch.

Nhiều biệt thự của dự án Đường Đệ xây dựng trái phép trên núi Cô Tiên. Ảnh: TẤN LỘC

Kiểu làm “sinh con rồi mới sinh cha”

Theo Sở Xây dựng, hầu hết các khu vực đồi núi ở TP đều đang “nóng” với hàng loạt dự án chen nhau xây dựng. Điều bất cập là phần lớn các khu vực này đều chưa có quy hoạch phân khu (tỉ lệ 1/2000). Trước tình hình các dự án tràn lên hầu khắp thắng cảnh núi Cô Tiên, mãi đến cuối năm 2016, tỉnh mới giao Sở Xây dựng tổ chức lập quy hoạch phân khu (tỉ lệ 1/2000) khu đô thị - dịch vụ du lịch núi Cô Tiên để có cơ sở triển khai lập quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500.

Tại kỳ họp HĐND mới đây, tỉnh thừa nhận đây là kiểu quy trình ngược, bất cập trong công tác quy hoạch. Bởi theo quy định phải có quy hoạch phân khu trước khi cho các dự án lập quy hoạch chi tiết. Ở đây tỉnh cho triển khai xây dựng hàng loạt dự án trước khi có quy hoạch phân khu. Nhiều ý kiến cho rằng mục đích của quy trình ngược trên là để “khớp nối” các dự án riêng lẻ trên thành một tổng thể nhằm hợp thức hóa với quy định.

Theo hồ sơ, khi chưa có quy hoạch phân khu, tháng 7-2011, tỉnh đã phê duyệt quy hoạch chi tiết khu nhà ở cao cấp Hoàng Phú trên núi Cô Tiên do Công ty TNHH Đầu tư - Phát triển Thanh Châu làm chủ đầu tư. Trong quy hoạch chi tiết này có hạng mục hồ bơi vô cực rộng 974 m2 và trong quá trình xây dựng hồ bơi này đã bị vỡ vào tháng 11-2018. Vụ việc làm chết bốn người trong một gia đình, san bằng chín căn nhà cùng nhiều tài sản. Cuối năm 2018, UBND tỉnh mới yêu cầu tất cả dự án tại núi Cô Tiên phải tạm dừng triển khai. Bất chấp lệnh cấm này, một số dự án như khu biệt thự Đường Đệ vẫn tổ chức thi công, đào khoét núi rầm rộ.

Tương tự, khu vực núi Cù Hin cũng chưa có quy hoạch phân khu nhưng tỉnh đã cấp chủ trương đầu tư, hoàn thiện thủ tục pháp lý cho chín dự án. Trong đó, Làng Hòa Bình- Sáng Tạo Nha Trang có phạm vi rất rộng (1.113 ha). Mới đây tỉnh đã yêu cầu tạm dừng triển khai dự án này để chờ lập quy hoạch phân khu.

Vì lợi ích nhà đầu tư mà gây nhiều bất ổn

Theo kiến trúc sư Nguyễn Văn Lộc, cựu giám đốc Sở Xây dựng, hiện là chủ tịch Hội Kiến trúc sư tỉnh Khánh Hòa, không phải ngẫu nhiên mà phần lớn các khu vực bị sạt lở nghiêm trọng những năm gần đây ở TP Nha Trang đều ở gần các dự án nhà ở, đô thị du lịch. Lý do là trước khi cho thực hiện dự án, cơ quan chức năng chưa khảo sát, nghiên cứu địa hình, kết cấu địa chất để lập quy hoạch. Khi có quy hoạch thì mới xác định chỗ nào được tác động vào núi ở mức độ nào, chỗ nào tuyệt đối không.

“Khi xây dựng hạ tầng, phần lớn các dự án đều vì lợi ích nhà đầu tư mà gây ra nhiều bất ổn, bất lợi cho khu vực xung quanh. Hậu quả là xảy ra liên tiếp các vụ sạt lở núi, cướp đi sinh mạng nhiều người, phá hỏng hàng chục căn nhà. Cái giá phải trả cho những bất cập này là rất đắt” - ông Lộc nói.