Đề xuất quy định mới về chế độ kế toán đối với hộ, cá nhân kinh doanh sau khi bỏ thuế khoán

Dự thảo Thông tư cũng hướng dẫn về công tác kế toán cho hộ kinh doanh theo hướng người đại diện hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có thể tự ghi chép sổ sách kế toán;

Hoặc bố trí người làm kế toán, thuê dịch vụ làm kế toán cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh; hoặc bố trí cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, vợ, chồng, con đẻ, con nuôi, anh, chị, em ruột của mình làm kế toán cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh; hoặc bố trí người làm quản lý, điều hành, thủ kho, thủ quỹ, người được giao nhiệm vụ thường xuyên mua, bán tài sản kiêm nhiệm làm kế toán cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh...

Sau khi pháp luật thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được ban hành, Cục Quản lý, giám sát kế toán, kiểm toán (Bộ Tài chính) sẽ cập nhật kịp thời vào Thông tư này.

Với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu năm từ 200 triệu đồng trở xuống

Theo dự thảo Thông tư hướng dẫn kế toán cho các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh (thay thế Thông tư số 88/2021/TT-BTC) đang được Bộ Tài chính lấy ý kiến, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu năm từ 200 triệu đồng trở xuống sử dụng sổ chi tiết doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ (mẫu S1a-HKD) để ghi chép doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ.

Với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu hàng năm trên 200 triệu đồng đến 3 tỷ đồng, căn cứ vào phương pháp nộp thuế GTGT, thuế TNCN để thực hiện kế toán theo 2 trường hợp.

Trường hợp 1: Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế GTGT và thuế TNCN theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu, thì chứng từ kế toán sử dụng là hóa đơn bán hàng; sổ kế toán.

Trường hợp 2: Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ và thuế TNCN theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu, thì chứng từ kế toán sử dụng là hóa đơn GTGT, hóa đơn bán hàng; sổ kế toán.

>>Hộ kinh doanh cần lưu ý gì khi bỏ thuế khoán từ 2026?

Với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu hàng năm trên 3 tỷ đồng, căn cứ vào phương pháp nộp thuế GTGT, thuế TNCN để thực hiện kế toán theo 2 trường hợp.

Trường hợp 1: Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế GTGT theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu và thuế TNCN trên thu nhập tính thuế, thì chứng từ kế toán là hóa đơn GTGT; hóa đơn bán hàng; bảng kê mua hàng hóa, dịch vụ đối với trường hợp bán hàng không có hóa đơn GTGT hoặc hóa đơn bán hàng; sổ kế toán.

Trường hợp 2: Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ và thuế TNCN trên thu nhập tính thuế thì chứng từ kế toán là hóa đơn GTGT; hóa đơn bán hàng; bảng kê mua hàng hóa, dịch vụ - đối với trường hợp bán hàng không có hóa đơn GTGT hoặc hóa đơn bán hàng; sổ kế toán.

Dự thảo thông tư nêu rõ trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có hoạt động cho thuê tài sản, hoạt động thương mại điện tử nộp thuế GTGT theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu và số thuế TNCN phải nộp được xác định bằng thuế suất nhân doanh thu, thì sử dụng sổ kế toán mẫu số S2a-HKD để làm căn cứ xác định nghĩa vụ thuế GTGT, TNCN với ngân sách nhà nước.

Trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh hoạt động thuộc diện chịu các loại thuế đặc thù khác, thì sử dụng thêm sổ theo dõi nghĩa vụ thuế đặc thù khác với ngân sách nhà nước ở mẫu số S5a-HKD.

Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được lựa chọn lưu trữ các tài liệu kế toán trên phương tiện điện tử. Thời hạn lưu trữ tài liệu kế toán của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh tối thiểu là 5 năm.

Thông tư mới dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.

Được biết, thống kê đến tháng 10/2025, cả nước có khoảng 3,83 triệu hộ kinh doanh. Trong đó, 1,7 triệu hộ kinh doanh (chiếm 44,4%) có doanh thu dưới 200 triệu đồng tiếp tục được miễn thuế; 883.000 hộ kinh doanh (chiếm 23%) có doanh thu từ trên 200 triệu đồng đến 3 tỷ đồng là nhóm chịu tác động chính khi xóa thuế khoán và 39.000 hộ kinh doanh (1%) có doanh thu trên 3 tỷ đồng.