Đề xuất phân hạng thu nhập để không đánh thuế công nhân như tỷ phú

Phát biểu ý kiến, đại biểu Đỗ Mạnh Hiến (thành phố Hải Phòng) thẳng thắn cho rằng biểu thuế 5 bậc hiện nay là “rất bất hợp lý”.

Đại biểu phân tích, các quy định hiện hành đang gây áp lực lớn lên đối tượng thu nhập cao như bác sĩ, công nhân kỹ thuật cao và mâu thuẫn với chính sách thu hút nhân lực chất lượng cao của Đảng và Nhà nước. Bên cạnh đó, quan niệm thu nhập 1,2 tỷ đồng/năm là “cao” đã không còn chuẩn xác.

Đồng tình với quan điểm này, đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn (thành phố Hải Phòng) chỉ ra mức thuế suất cao nhất 35% của Việt Nam đang thuộc nhóm cao nhất khu vực ASEAN, làm giảm sức hấp dẫn nhân lực.

Ông đề nghị quan điểm của luật cần thay đổi, từ điều tiết thu nhập sang thu công bằng, bền vững và khuyến khích phát triển.

Đưa ra giải pháp cụ thể, đại biểu Phan Đức Hiếu (Hưng Yên) đề nghị học tập kinh nghiệm quốc tế về việc “phân hạng” thu nhập. Thay vì áp một biểu thuế chung cho cả công nhân và tỷ phú, ông đề nghị nghiên cứu phân 4 hạng mức thu nhập.

Theo đó, sẽ có mức thuế 0% cho người thu nhập thấp (ví dụ dưới 120 triệu/năm) và các mức lũy tiến 10%, 20%, 30% cho các hạng cao hơn. Theo ông, việc đánh thuế 5% ngay từ bậc đầu tiên như hiện nay là “không công bằng”.

Đại biểu Phan Đức Hiếu (Hưng Yên) phát biểu ý kiến.

Về mức giảm trừ gia cảnh, đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn cảnh báo việc áp dụng một mức chung cho toàn quốc là bất cập, khi mức sống ở Hà Nội, TP.HCM chênh lệch 1,8 đến 2,5 lần so với nông thôn. Đại biểu đề nghị nghiên cứu áp dụng hệ số chi phí sinh hoạt theo vùng.

Ông cũng lo ngại việc giao Chính phủ quy định mức giảm trừ gia cảnh mà không có nguyên tắc rõ ràng sẽ khiến người dân bị “trượt thuế” (bị coi là giàu hơn thực tế) khi lạm phát tăng.

Một vấn đề lớn khác là các khoản thu nhập chịu thuế. Nhiều đại biểu cho rằng quy định “các khoản lợi ích bằng tiền hoặc không bằng tiền dưới mọi hình thức” là quá chung chung, không rõ ràng, dẫn đến khó áp dụng (ví dụ khám sức khỏe, đào tạo, môi trường làm việc tốt có bị tính thuế?).

Đặc biệt, đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung (Hưng Yên) đề nghị xem xét miễn thuế thu nhập cá nhân cho các khoản tiền thưởng thành tích, thưởng đột xuất, sáng kiến. Đại biểu phân tích thực tế bất hợp lý khi người lao động được thưởng 1 triệu đồng, có thể làm tổng thu nhập vượt ngưỡng, dẫn đến số thuế phải nộp còn cao hơn tiền thưởng.

Ngoài ra, các đại biểu cũng đề nghị mở rộng cơ sở thuế đối với các hình thức thu nhập mới như livestream, thương mại điện tử và khẩn trương đồng bộ hóa cơ sở dữ liệu để tự động hóa việc quyết toán thuế, giảm phiền hà cho người dân.