Dân góp tiền, mua đất tự xây chung cư

600 triệu có chung cư gần 50m2

Mấy tháng nay, thay vì về ở nhà thuê ở Lạc Long Quân (Hồ Tây - Hà Nội), chị Nguyễn Thị Lan trở về căn nhà riêng của gia đình trong ngõ Nguyễn Ngọc Vũ, Thanh Xuân. Căn nhà của 2 vợ chồng chị ở trên tầng 4, hơn 40m2 trong ngôi nhà 5 tầng.

Chị Lan kể: "Cách đây hơn 1 năm, vợ chồng tôi và nhóm bạn chơi với nhau từ hồi học đại học tụ họp. Trong nhóm có 4 gia đình đều chưa có nhà ở nên câu chuyện nóng nhất vẫn là làm cách nào để có nhà với mấy trăm triệu tích cóp sau gần 10 năm làm việc ở Hà Nội.

Cả buổi bàn thảo, cuối cùng, một phương án táo bạo được mọi người đồng ý là cùng mua đất, xây nhà dạng chung cư mini rồi chia cho 1 - 2 người 1 tầng để ở được mọi người ủng hộ. Tính ra, chỉ hơn 600 triệu đồng có 1 căn hộ gần 50m2. Với số tiền như thế, khó có thể mua được chỗ nào để thành nhà của mình trên cái đất Hà Nội này.

Anh Nguyễn Trọng Quân, làm nghề xây dựng, được bạn bè giao làm trưởng " ban dự án". Theo anh Quân, để làm được ngôi nhà, có rất nhiều điều phức tạp và cần phải tin tưởng nhau tuyệt đối.

Anh Quân cho biết: "Bọn mình tìm những người có chung lý tưởng. Để đảm bảo tin tưởng, bọn mình lập tài khoản ngân hàng có tất cả chữ ký của tất cả hộ gia đình nên không sợ có người tính xấu ôm tiền chạy mất. Sau đó, bọn mình tìm được vị trí ở Bùi Xương Trạch - Thanh Xuân rộng hơn 60 m2 để mua. Theo đó sẽ xây thành một chung cư cao 7 tầng có một tầng trệt chung, một tum cũng dùng chung. 5 tầng còn lại chia mỗi tầng một căn hộ cho 5 gia đình. Sổ đỏ nhà đất cũng làm dưới danh nghĩa tên 10 người (vợ - chồng) và gửi ở ngân hàng".

Để công bằng, cả nhóm chọn cách bốc thăm chia căn hộ. "Nhà chỉ có 5 tầng để ở nên cũng không chênh lệch nhiều. Việc bốc thăm tính độ may mắn nhưng vui vẻ là chính. Giờ mọi người sống rất thoải mái vì có nhà của riêng mình", anh Quân vui vẻ kể.

Không chỉ có những người quen biết, nhiều người không hề quen biết cũng rủ nhau cùng góp tiền xây dựng nhà chung cư mini. Trên nhiều diễn đàn có tới hàng chục toppic rủ nhau góp tiền xây nhà chung như "Góp tiền mua chung nhà đất - Để giấc mơ có nhà Hà Nội là hiện thực"; "Cùng nhau xây chung cư mini - nhà đẹp, chất lượng tốt, giá rẻ 12 triệu/m2"; "Tập hợp anh chị em, tự xây chung cư mini cho riêng mình"...

Thành viên Zerovn tiết lộ: "Chúng tớ là những người bạn đã rủ nhau để xây chung cư mini. Chúng tớ đã thành công được 1 tòa và đã đang đi vào hoàn thiện rồi. Đây là tòa nhà của chính bọn tớ cùng xây để ở chứ không phải kinh doanh".

Nhóm này hiện đang xây chung cư mini ở đường Vương Thừa Vũ, gần Ngã Tư Sở. Đất đẹp, ô tô đỗ gần sát cửa nhà, gần chợ lớn, gần mặt đường Trường Chinh, Ngã Tư Sở. Đất rộng hơn 60m2, xây 6 tầng, 1 tầng lửng, mỗi sàn 1 căn. Mỗi căn gần 50m2 với giá khoảng 600 triệu đồng. Người tham gia dự án đứng tên sổ đỏ và giữ sổ đỏ, giấy tờ cùng triển khai.

Nhóm anh Vũ Hải Luân (Tân Mai - Hai Bà Trưng - Hà Nội) đang mua đất xây nhà theo hình thức này. Anh Luân cùng 5 người ở các công ty khác nhau nhưng cùng sinh hoạt trên một diễn đàn đã góp tiền mua đất, xây nhà và mỗi người ở một tầng. Họ mua một miếng tại Yên Nghĩa - Hà Đông - Hà Nội với giá 18 triệu đồng/m2. Diện tích ô đất hơn 50m2. Tính ra tiền đất vào khoảng 900 triệu đồng. Tiền xây dựng cho ngôi nhà chung 5 tầng là khoảng 5 triệu đồng/m2 sàn. Tính ra để có 5 căn hộ riêng biệt tổng mức đầu tư của họ hơn 2 tỷ đồng, chia ra mỗi người mất khoảng 400 triệu đồng, mà còn có tầng trệt và tum dùng chung. Rẻ và độc lập hơn nhiều nhà thu nhập thấp.

Những cảnh báo về sở hữu

Về vấn đề góp tiền mua đất, xây chung cư mini, ông Trần Ngọc Hùng, Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam cho rằng, vấn đề quan trọng nhất là khi xây dựng xong, việc làm sổ đỏ như thế nào, đăng ký hộ khẩu ra sao?

Theo ông Hùng, ở Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, khu vực ngoại ô, nhiều gia đình có mảnh đất rất lớn, đất thổ cư khoảng 1.000 - 2.000m2 anh em góp tiền vào, xây thành nhà để ở. Những trường hợp đó không có vấn đề gì. Nhưng những người chỉ quan hệ bạn bè, công tác góp tiền xây nhà thì cần rạch ròi về vấn đề pháp lý từ đầu, về sở hữu chung riêng và chuyện quản lý sử dụng.

Việc góp tiền xây chung cư mini giống như việc hợp tác xã, không đủ tiền thì chung với nhau. "Tôi cho rằng, cách làm này hay, giải quyết được nhu cầu nhà ở cho người dân mà tốn ít chi phí. Tuy nhiên cần phải xác định xem vị trí đó có được xây dựng chung cư mini hay không? Số tầng là bao nhiêu?", ông Hùng nhấn mạnh.

Ông Hùng băn khoăn việc quản lý chung sau khi công trình hoàn thành. "Khi đi vào sử dụng, phải có cơ chế, chính sách như nhà chung cư. Quản lý cầu thang như thế nào, khu sinh hoạt chung ra sao? Vấn đề cứu hỏa, hệ thống thoát nước, thang máy... cũng cần phải có biện pháp xử lý. Vì thế, những người hiểu biết, khi góp vốn xây chung cư mini cần phải hiểu biết pháp luật, thỏa thuận với nhau rõ ràng các vấn đề", ông Hùng khuyến cáo.

Tuy nhiên, theo nhiều luật sư tư vấn về đất đai, khi góp vốn để xây dựng chung cư mini theo luật các hộ đó được đăng ký cấp giấy sử dụng đất là quyền sở hữu chung và đăng ký hộ khẩu chung. Để tránh xảy ra những tranh chấp, bất đồng sau này, các vấn đề liên quan đến giá trị ngôi nhà, phân chia theo tầng, việc chuyển nhượng, phần sở hữu chung, riêng... cần phải có văn bản cụ thể, có sự tham gia bàn bạc, thống nhất của các hộ gia đình. Cụ thể, các hộ gia đình nên nhờ luật sư soạn thảo văn bản để các bên ký kết và có công chứng cụ thể giấy tờ quyền sử dụng đất. Tất cả những việc làm này nhằm đảm bảo tính pháp lý, là cơ sở cho việc giải quyết những tranh chấp, mâu thuẫn sau này.