Đắk Nông dính nhiều sai phạm trong quản lý đất đai

Theo đó, việc quản lý, sử dụng đất rừng sau khi thực hiện sắp xếp, đổi mới theo Nghị định 200/2004 tại các công ty nông, lâm nghiệp, Ban quản lý rừng để xảy ra nhiều sai phạm, nhiều diện tích rừng bị huỷ hoại, đất rừng bị lấn chiếm; một số đơn vị để mất rừng với diện tích lớn.

Cụ thể, từ năm 2004 – 1/2018, diện tích rừng bị giảm hơn 8.500ha; diện tích đất đang bị người dân lấn chiếm là 2.306,5ha. Theo tổng hợp báo cáo, tính đến tháng 5/2018, một số công ty nông, lâm nghiệp, Ban quản lý rừng đang quản lý, sử dụng đã buông lỏng quản lý để diện tích đất, rừng bị xâm chiếm lớn.

Đối với diện tích đất đã thu hồi giao địa phương quản lý, sử dụng sau khi giải thể, sắp xếp lại, Sở Tài nguyên và Môi trường không lập phương án, kế hoạch sử dụng đất, phần lớn diện tích đất này đã bị các hộ gia đình, cá nhân lấn chiếm, sử dụng.

Cũng theo kết luận thanh tra, UBND tỉnh cho 43 công ty, doanh nghiệp thuê đất để thưc hiện 44 dự án đầu tư quản lý, bảo vệ rừng, trồng rừng và sản xuất nông lâm kết hợp, với tổng diện tích gần 40.000ha, trong đó 448ha nằm ngoài quy hoạch ba loại rừng là không đúng với quy định tại Điều 23 Luật Bảo vệ và phát triển rừng năm 2004 và quyết định của tỉnh.

Cụ thể, Công ty NLN Trường Thành 314,2ha; Công ty TNHH TMDV sản xuất kinh doanh Phú Gia Phát 134ha.

Ảnh minh hoạ

Để xảy ra sai phạm này, TTCP cho rằng trách nhiệm thuộc lãnh đạo UBND tỉnh, giám đốc các Sở TN&MT; NN&PTNT và giám đốc các công ty, doanh nghiệp được cho thuê đất để thực hiện dự án.

Việc UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư cho 18 dự án chưa được thẩm định nhu cầu sử dụng đất, điều kiện cho thuê đất là không đúng với quy định. Ngoài ra, cho 2 doanh nghiệp thuê đất (Công ty TNHH TMDVVKS Phú Gia Phát, HTX Nông nghiệ TMDV Hợp Tiến) nhưng chưa thực hiện ký quỹ bảo đảm thực hiện dự án là không đúng với quy định.

Kết luận thanh tra cũng chỉ ra, một số doanh nghiệp sau khi được UBND tỉnh cho thuê đất đã xảy ra vi phạm, để bị lấn chiếm đất rừng, rừng bị phá với tỷ lệ lớn nhưng đến thời điểm thanh tra (tháng 8/2018), các vi phạm này chưa được xử lý theo quy định của pháp luật.

Các công ty này bao gồm Công ty TNHH Duy Hoà phá khoảng 43ha rừng và có dấu hiệu chuyển nhượng đất trái phép; doanh nghiệp tư nhân Phạm Quốc lấn chiếm khoảng 304ha, với diện tích rừng tự nhiên bị phá khoảng 234ha; Công ty CP Mắc Ca Nữ Hoàng chiếm 8,267ha đất rừng tự nhiên.

Một số doanh nghiệp được giao, thuê đất để thực hiện dự án không chấp hành nghĩa vụ tài chính, còn nợ tiền, nhưng chưa có biện pháp kiên quyết thu hồi, chưa xử lý phạt chậm nộp theo quy định, điển hình như Công ty TNHH MTV lâm nghiệp Đức Hoà 37,552 tỉ đồng; Công ty CP Đông Bắc 2,652 tỉ đồng; Công ty TNHH Hào Quang 1,408 tỉ đồng…

Ngoài ra, một số doanh nghiệp có sai phạm sử dụng đất không hiệu quả, UBND tỉnh đã thu hồi, nhưng việc xử lý nghĩa vụ tài chính chưa dứt điểm. Đơn cử như Công ty CP ĐTXD 59 nợ 1,130 tỉ đồng; Công ty TNHH Bảo Lâm 2,792 tỉ đồng. Trácg nhiệm này thuộc Cục Thuế tỉnh và các doanh nghiệp được giao, thêu đất.

Bên cạnh đó, việc UBND tỉnh ban hành quyết định thu hồi 50,2ha đất, phê duyệt phương án bồi thường, xác định giá trị và chỉ đạo ứng ngân sách bồi thường tài sản trên đất cho Công ty CP Daknoruco hơn 4,6 tỉ đồng để mở rộng thị trấn Đắk Buk So, huyện Tuy Đức là không đúng quy định về bồi thường hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất.

Ngoài những sai phạm nêu trên, tình hình khiếu kiện tranh chấp đất giữa người dân với một số doanh nghiệp được giao, thuê đất trên địa bàn trong thời gian qua diễn biến phức tạp, còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ phát sinh hình thành điểm nóng.

Theo kết luận thanh tra, nguyên nhân chính là do khi thu hồi đất của các nông lâm trường cho các công ty, doanh nghiệp thuê đất, các cơ quan chức năng của tỉnh thiếu kiểm tra, rà soát các đối tượng đang sử dụng đất nằm trong diện tích đất thu hồi để có phương án giải quyết hợp lý, việc quản lý của cơ quan nhà nước bị buông lỏng…

Trước những sai phạm trên, Tổng TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông tổ chức thực hiện kết luận thanh tra, chấn chỉnh, khắc phục, xử lý đối với những vi phạm, khuyết điểm. Trong đó, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với cơ quan liên quan tăng cường công tác quản lý, bảo vệ rừng; xử lý nghiêm đối tượng chặt phá, lấn chiếm đất rừng; kiên quyết thu hồi các dự án để xảy ra vi phạm trong việc quản lý, bảo vệ rừng.

Thanh tra cũng kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan chức năng kiểm tra, rà soát, xử lý theo quy định đối với các doanh nghiệp được giao, thuê đất không thực hiện dự án theo quy định pháp luật về đầu tư và đất đai, có dấu hiệu chuyển nhượng đất trái pháp luật.

Đồng thời chỉ đạo Cục thuế tỉnh đôn đốc, xử lý việc các đơn vị còn nợ tiền thuê đất, với tổng số tiền 53,835 tỉ đồng theo đúng quy định của pháp luật.