Đại gia "điếu cày" Lê Thanh Thản: Chúng tôi chọn những việc không ai muốn làm

Những thông tin về ông, về dự án của ông nhan nhản khắp các báo, ông mặc kệ tất cả, bảo có nói thêm cũng vậy. Chỉ đến khi nghe khơi lại câu chuyện phía sau những thông tin đó, ông mới trầm ngâm, cầm chiếc điếu cày, rít một hơi thật dài. Trong làn khói trắng mỏng tang của thuốc lào phủ khắp góc phòng làm việc, người đàn ông 70 tuổi này - lứa tuổi lẽ ra đã được an nhàn sống bình yên bên con cháu - mới bắt đầu tâm sự.

Lựa chọn công việc phù hợp

CafeLand: Ông rẽ sang làm kinh doanh khi đang là cán bộ Nhà nước. Đây là một cơ duyên, một cơ hội hay đó là ước mơ, dự định được nuôi dưỡng từ thuở nhỏ?

Ông Lê Thanh Thản: Những ngày đầu làm kinh tế, với vai trò là Phó chánh văn phòng huyện ủy, tôi lập ra đội sản xuất, quy tụ những người lao động khỏe mạnh để đảm nhận việc xây dựng các công trình cho địa phương. Bất kỳ cơ hội nào, công việc gì có thể kiếm ra tiền tôi đều làm. Từ việc đúc gạch ngói, buôn bán nông lâm sản cho đến việc nhận thầu xây dựng, làm đường...

Những năm đó, nhờ có sẵn mối quan hệ với tỉnh bạn của Lào, tôi đã sang bên đó làm vài năm, đến 1998 mới về nước. Những dự án làm ở Lào chủ yếu là con đường từ cửa khẩu biên giới Lào - Việt đến tỉnh lỵ Phongsaly và trụ sở chính quyền tỉnh Phongsaly. Các bạn Lào rất chân tình và ưu ái với Việt Nam, nên khi có dự án họ tạo điều kiện để doanh nghiệp của tôi làm.

Năm 1998, tôi quay về Điện Biên làm “túc tắc”, đến năm 1999 thì bắt đầu xuống Hà Nội, nghiên cứu thị trường bất động sản. Tôi gặp anh Nguyễn Hiệp, Tổng giám đốc Tổng côngty HUD.Ông ấy bảo có một dự án ở Định Công, nếu muốn tham gia thì làm. Thế là tôi bắt tay vào làm và đã thành công. Sau đó, dự án hoàn chỉnh đầu tiên mà tôi thực hiện ở Hà Nội phải kể đến là khu đô thị Xa La.

Xa La lúc đó thuộc Hà Tây, các anh lãnh đạo Hà Tây lúc đó “trải thảm” mời gọi đầu tư, kêu gọi các công ty tư nhân vào thực hiện dự án. Nhưng không phải ai cũng thành công. Làm khu đô thị Xa La xong, tôi còn làm con đường vào khu đô thị với số vốn đầu tư 30 tỉ đồng mà đến nay đã gần 20 năm trôi qua tôi vẫn chưa được thanh toán tiền đầu tư vào con đường này.

Nếu nói về cơ duyên trong kinh doanh thì cũng không hoàn toàn đúng, vì để xây dựng được một doanh nghiệp mạnh và bền vững đòi hỏi nhiều yếu tố khác, trong đó có niềm đam mê cộng thêm chút may mắn và sự quyết tâm cao độ mới mang lại thành công cho doanh nghiệp của mình.

Tại sao ông lại lựa chọn bất động sản làm lĩnh vực để phát triển sự nghiệp? Ông thấy bất động sản có tiềm năng ra sao, trước đây, hiện tại và sau này?

Tôi khởi nghiệp từ công việc xây dựng các công trình. Đây là nền tảng để giúp doanh nghiệp phát triển theo hướng đi như bây giờ. Khi đầu tư kinh doanh bất động sản, tôi không nghĩ là vì tiềm năng hay lợi nhuận cao, đơn giản là công việc phù hợp với tình hình thực tế lúc đó của doanh nghiệp.

Làm kinh doanh nếu cứ nghĩ đó là lĩnh vực tiềm năng rồi mới buộc mình phải theo đuổi thì chưa chắc đã thành công. Kinh doanh cũng có nguyên tắc, ngành nào cũng có thời kỳ của nó. Có thời điểm bất động sản cũng rất khó khăn, trong khi ngành khác lại trỗi dậy; hoặc ngược lại, thời điểm này có thể thế này, thời điểm khác lại khác, nói chung không thể nói trước.

Tôi quan niệm cái nhất quán trong kinh doanh phát triển doanh nghiệp là ý chí và tự tin vào năng lực của bản thân để giúp doanh nghiệp vượt qua những thời điểm khó khăn và thách thức.

Để đi đến thành công như ngày hôm nay, chắc hẳn con đường mà ông và Mường Thanh đi qua phải rất nhiều chông gai. Ông đã lèo lái để đưa tập đoàn vượt qua những khó khăn đó như thế nào?

Không có cái gì là dễ dàng và bằng phẳng. Mọi con đường đi đến thành công đều chông gai và khó khăn. Điều quan trọng là sự quyết tâm, ý chí cũng như làm thế nào để các cán bộ nhân viên đồng lòng giúp sức cùng chèo để con thuyền về đích mà không bị lệch hướng.

Đây cũng là chiến lược của người đứng đầu một tổ chức trong hoạt động và định hướng doanh nghiệp. Mường Thanh cũng không ngoại lệ, bởi để xây dựng được một hệ thống như hiện nay, không phải là điều dễ dàng. Cái quan trọng nhất là ý chí và nghị lực của con người, tôi cũng đã phải trải qua những năm tháng khó khăn để có được một hệ thống mà doanh nghiệp đang vận hành như hiện tại.

Sau nhiều năm gây dựng, phát triển tập đoàn từ hai bàn tay trắng, đến bây giờ chắc hẳn ông rất tự hào.Vậy, điều mà ông cho là quý giá nhất sau bao nhiêu năm lăn lộn thương trường là gì?

Trong quá khứ, tôi đã lao động một cách nghiêm túc, bằng chính sức lực, trí tuệ và không ngừng học hỏi tìm tòi để gây dựng sự nghiệp. Nếu nói có tự hào về những gì mình đã làm được hay không, thì tôi nghĩ rằng hiện nay phần nào đó đã làm được nhiều việc có ý nghĩa đối với xã hội, với cuộc sống của cá nhân và gia đình.

Trong quá trình xây dựng tập đoàn Mường Thanh, tôi luôn dành một phần công sức để đầu tư phát triển kinh tế cho quê hương nơi tôi sinh ra (huyện Diễn Châu - Nghệ An). Đây có thể nói là một trong những việc làm giá trị nhất, mà tôi có thể góp một phần công sức xây dựng quê hương, giúp người dân ở quê tôi tiếp cận với kinh tế, xã hội và sự tiến bộ, phát triển của nền kinh tế đất nước cũng như trên thế giới. Tôi cho đó là việc làm ý nghĩa.

Chọn những việc “không ai muốn làm”

Tại sao ông lại lựa chọn nhà giá rẻ, một phân khúc mà đa số doanh nghiệp không mặn mà vì lợi nhuận không đáng kể?

Làm doanh nghiệp tôi chọn hướng đi riêng của mình. Năm 1999 tôi xuống Hà Nội nghiên cứu thị trường để mở rộng hoạt động kinh doanh, tôi thấy những cán bộ, công chức và người dân nếu muốn sở hữu được một căn hộ so với mức thu nhập của mình thì rất khó khăn. Từ đó tôi muốn làm nhà ở giá rẻ để phần nào đó giúp người dân có được nơi ở với giá hợp lý. Thế nên, việc tôi lựa chọn phân khúc nhà ở giá rẻ cũng là điều dễ hiểu. Chúng tôi chọn những việc không ai muốn làm để làm. Điều quan trọng là doanh nghiệp được hoạt động vì cộng đồng, kinh doanh thế nào thì vẫn phải gắn với vai trò của xã hội. Một doanh nghiệp muốn phát triển được thì giá trị của nó trong xã hội phải được gắn chặt với người dân.

Việc chọn phân khúc nhà ở giá rẻ cũng đã giúp chúng tôi thâm nhập thị trường bất động sản một cách hài hòa và được khách hàng đón nhận. Điều này thể hiện ở các dự án mà tập đoàn đã triển khai như khu đô thị Định Công, Xa La, Đại Thanh, Kim Văn Kim Lũ, HH Linh Đàm và bây giờ là khu đô thị Thanh Hà.

Nguyên tắc của ông khi làm phân khúc này nói riêng và trong kinh doanh bất động sản là gì, thưa ông?

Như đã nói ở trên, chúng tôi chọn việc kinh doanh phải gắn được với cộng đồng và được xã hội đón nhận một cách thân tình. Có nghĩa là mỗi sản phẩm mà chúng tôi đưa ra thị trường đều được đón nhận tích cực. Chính vì thế, kể cả thời điểm thị trường bất động sản không sôi động thì các dự án nhà ở do chúng tôi tạo ra cũng được quan tâm đặc biệt. Và như đã thấy, độ lấp đầy ở các dự án nhà ở của Mường Thanh trong thời gian qua luôn được đảm bảo.

Với tôi, dù thị trường có thế nào đi nữa chúng tôi vẫn kiên định với định hướng ban đầu. Vì thế, Mường Thanh không đầu tư vào các dự án có phân khúc khác để cân bằng lợi nhuận.

Với các đơn vị cung cấp vật liệu xây dựng và các đơn vị liên quan, ông kết nối và làm việc với họ như thế nào để có mức giá tốt? Ông được biết đến là chủ đầu tư xây dựng dự án bằng tiền thật. Đó có phải một trong những lý do giá nhà ông bán cũng rẻ hơn?

Trong kinh doanh, mỗi doanh nghiệp đều có cách làm việc riêng của mình, chúng tôi thấy hợp lý và tin tưởng đối tác thì sẽ bàn bạc và thống nhất để đi đến việc hợp tác. Tất nhiên để đầu tư xây dựng một dự án thì phải có tiền, chúng tôi xác định được giá trị từng sản phẩm và phân bổ nguồn vốn đầu tư hợp lý. Điều quan trọng nhất đối với các doanh nghiệp làm dự án hiện nay là quản lý nguồn vốn làm

sao để không bị thất thoát và lãng phí thì sẽ tiết kiệm được chi phí mà chất lượng thì không thay đổi. Việc đầu tư kinh doanh nhà ở giá rẻ là tôn chỉ mục đích của tập đoàn ngay từ đầu, và chúng tôi giữ quan điểm này.

Luôn nghĩ về mảnh đất quê hương

Ông hướng các con của ông kế nghiệp mình, có đặt kỳ vọng gì cho từng người không? Nếu các con ông hướng đến việc thay đổi chiến lược, phân khúc kinh doanh mà ông theo đuổi từ trước đến nay thì ông có đồng ý?

Tôi nghĩ bất kỳ ai cũng mong muốn các con mình sẽ kế nhiệm và giúp doanh nghiệp phát triển hơn. “Con hơn cha nhà có phúc”. Tuy nhiên, tôi luôn tôn trọng các quyết định của các con trong gia đình.

Mỗi thời điểm có những quy luật khác nhau, đặc biệt là trong kinh doanh, để giúp doanh nghiệp phát triển thì người chèo lái phải biết hướng nó đi đúng đích, chứ không thể bất di bất dịch.

Ông từng nói làm xong khu đô thị Thanh Hà ông sẽ nghỉ. Vì mệt, vì tuổi cao sức yếu, vì đã có các con lo hay vì “giận hờn”, là lời nói lẫy vì các lùm xùm thời gian qua?

Nhiều năm lăn lộn để có được một thương hiệu, hiện nay tôi cũng đã có tuổi, độ tuổi không cho phép làm việc liên tục với cường độ cao như trước đây, nên cần được nghỉ ngơi an dưỡng tuổi già.

Trong kinh doanh thì không thể tránh được việc này, việc kia xảy ra, những việc đó là ngoài ý muốn của chúng tôi. Cũng cần phải khẳng định rằng, chúng tôi thực hiện các dự án bằng tâm huyết với những gìđãcó,điềunàythểhiệnởviệccácdựán chúng tôi làm được khách hàng đón nhận rất tích cực.

Trong các dự án của tập đoàn, dự án nào với ông có nhiều ý nghĩa, kỷ niệm nhất?

Tôi đã thực hiện nhiều dự án lớn nhỏ khác nhau ở trên mọi miền tổ quốc, thậm chí có cả nước ngoài. Tuy nhiên những dự án tôi tâm đắc nhất là thực hiện trên chính mảnh đất quê hương Diễn Châu.

Trong đó có bệnh viện, trường học và đặc biệt là Công viên Safari Trại bò. Đây là những dự án mang tính cộng đồng giúp cho địa phương phát triển. Hiện nay, các em nhỏ ở quê tôi có thể nói tiếng Anh lưu loát nhờ tiếp xúc với người nước ngoài. Tôi tuyển nhiều bác sĩ giỏi về làm việc tại bệnh viện ở quê, giúp cho người dân bớt vất vả hơn khi đau ốm.

Tinh gọn bộ máy, tập trung vào hiệu quả

Dự án HH Linh Đàm của ông bị chê khá nhiều. Nhiều ý kiến cho rằng dự án đó phá vỡ quy hoạch khu đô thị kiểu mẫu, và được ví như “tổ kiến”. Ông có buồn không?

Đây là dự án chúng tôi mua lại của đối tác khác và thực hiện theo những gì trong hợp đồng mua bán giữa hai bên. Khi triển khai dự án HH Linh Đàm cũng đã được các cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy hoạch chung, nên không thể nói chúng tôi phá vỡ quy hoạch này.

Nếu ai đó cho rằng việc thực hiện dự án HH Linh Đàm phá vỡ quy hoạch thì nên tìm lại hiểu các thông tin quy hoạch cũng như các căn cứ pháp lý của dự án. Điều quan trọng là dự án đã giúp giải quyết được nhu cầu nhà ở giá rẻ cho xã hội, hàng nghìn người dân được về sinh sống an cư lạc nghiệp tại đây. Đó mới là việc làm có ý nghĩa. Đa số người dân về đây sinh sống đều cảm thấy hài lòng. Hơn nữa, nếu doanh nghiệp không đầu tư thì nơi đây sẽ là chỗ hoang hóa, rất lãng phí.

Bất kỳ một doanh nghiệp nào cũng có những nguyên tắc, văn hóa doanh nghiệp riêng cho mình, và Mường Thanh không ngoại lệ. Với chúng tôi nhân sự rất quan trọng, để xây dựng và phát triển doanh nghiệp. Nhân sự vào làm việc ở tập đoàn đòi hỏi sự chuyên nghiệp và tuân thủ mọi chính sách, kế hoạch cũng như nội quy đã xây dựng từ trước đến nay của Mường Thanh.

Ông từng nói, có vị trí và niềm tin sẽ không phải vay ngân hàng. Điều nay đối với khách hàng và trên thị trường hiện nay có vẻ hơi xa xôi. Rất ít doanh nghiệp xây dựng được điều đó. Quan điểm của ông về thực tế này như thế nào?

Không phải không vay ngân hàng là có nhiều tiền đâu, quan điểm của tôi là hết sức cân nhắc khi vay. Trên thực tế, có nhiều chủ đầu tư chết vì vay vốn ngân hàng quá nhiều. Dự án thì bán chậm, thậm chí không bán được nên không có tiền trả nợ.

Có nhiều nguồn vốn để huy động, như các nhà cung cấp nguyên vật liệu chẳng hạn. Nhưng mình phải làm ăn có uy tín, trả tiền đúng hẹn lần đầu thì lần sau họ có thể cho mình nợ đến5-6 tháng. Còn nếu làm ăn không có uy tín, không đúng hẹn, đòi vài lần mà không trả thì ai dám cho mình nợ lần sau.

Chính vì Mường Thanh làm ăn uy tín nên nhiều nhà cung cấp nguyên vật liệu muốn bán hàng cho tôi. Và khi bán được nhà, có tiền tôi thanh toán cho họ ngay. Nhiều chủ đầu tư không làm được như vậy, vì nhà bán chậm. Còn tôi, vì phân khúc nhà giá rẻ nên thanh khoản tốt, bán hết nhanh và có tiền trả cho nhà cung cấp.

Thứ nữa, đó là khâu tổ chức bộ máy điều hành dự án cần phải gọn nhẹ. Thay vì phải lập ra cả một phòng vật tư, tôi chỉ cần một người kiêm nhiệm hết. Không giống như ở nhiều nơi khác có rất nhiều phòng ban như Phòng vật tư, Phòng kế hoạch, Phòng tổng hợp, Phòng pháp lý... Chính những chi phí cho bộ máy hành chính cũng gián tiếp làm tăng giá thành căn hộ. Còn tôi thì bớt được chi phí đó nên cũng góp phần giảm giá thành.

Ông có thể chia sẻ về nguyên tắc trong tuyển dụng nhân sự và cách thức quản trị của Mường Thanh? Nếu ông nghỉ, ông định xây dựng đội ngũ lãnh đạo kế tiếp như thế nào?

Bất kỳ một doanh nghiệp nào cũng có những nguyên tắc, văn hóa doanh nghiệp riêng cho mình, và Mường Thanh không ngoại lệ. Với chúng tôi nhân sự rất quan trọng, để xây dựng và phát triển doanh nghiệp. Nhân sự vào làm việc ở tập đoàn đòi hỏi sự chuyên nghiệp và tuân thủ mọi chính sách, kế hoạch cũng như nội quy đã xây dựng từ trước đến nay của Mường Thanh.

Chúng tôi xây dựng một môi trường làm việc cạnh tranh và công bằng mà bất kỳ ai cũng có thể trở thành người chủ chốt trong tập đoàn nếu làm việc chăm chỉ và hiệu quả.

Xin cảm ơn ông!