“Đục nước béo cò”

Thị trường bất động sản Nga không hẳn là kênh đầu tư dài hạn tốt và an toàn, nhưng chí ít trong suốt thập niên qua, giá bất động sản Nga không ngừng tăng lên, đặc biệt tập trung tại những khu vực kinh doanh sầm uất.

Lấy thí dụ ở thủ đô Mátxcơva, bình quân giá bất động sản năm 2000 khoảng 700USD/m², đã vọt lên trên 5.000USD/m² vào năm 2008, trước khi những tác động của cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu bắt đầu giáng xuống thị trường nhà ở tại Nga.

Tương tự, giá bất động sản ở Ulyanovsk năm 2002 là 300USD/m² đã thăng thiên lên 1.100USD/m² vào năm 2007. Sự gia tăng lớn trong giá trị tài sản đã nâng cấp mức độ giàu có của cộng đồng doanh nghiệp Nga.

Và từ những phi vụ làm ăn thu lợi cực cao đã nổi lên những tay trùm bất động sản ở Nga. Nếu như trước năm 2000, trở thành triệu phú đôla là cả một danh tiếng lớn lao thì đến thời điểm này, dường như chỉ có tỷ phú mới được coi là thành công.

Đảo Ngôi Sao ở Miami, Hoa Kỳ, “địa chỉ đỏ” cho các tỷ phú Nga đầu tư bất động sản.

Vào đầu thiên niên kỷ mới, nền kinh tế Nga đã chuyển mình thoát khỏi giai đoạn khó khăn, bắt đầu được cải thiện. Mối quan hệ thân thiện hơn với phương Tây đã mở cửa các thị trường Nga đón nhận các công ty nước ngoài giàu sụ. Thị trường bất động sản bùng nổ ở nhiều khu vực như Mátxcơva - nơi tiếp tục giữ vai trò trung tâm trong nền kinh tế Nga.

Trong những năm đen tối trước khi hồi phục kinh tế, lạm phát tại Nga có lúc lên tới 86%, người giàu càng giàu hơn trong lúc người nghèo càng túng quẫn hơn. Điều đáng nói, nhiều tay buôn bất động sản ở Nga đã dùng những thủ đoạn để cướp đất của người dân. Trong số này phải kể đến tỷ phú gốc Azerbaijan, Aras Agalarov, đã vung tiền đầu tư khu bất động sản với vị trí tuyệt đẹp, chỉ cách Mátxcơva 15 dặm về phía Đông Bắc.

Khu bất động sản này rộng đến 800 mẫu, dự kiến dành để xây nhà ở, trong đó mỗi tòa nhà sẽ có bể bơi riêng, trung tâm thể thao gồm 3 sân tennis trong nhà. Mỗi tòa nhà sẽ có giá khoảng 10 triệu USD. Những khu bất động sản theo kiểu này đang mọc lên như nấm dọc các đường cao tốc tại ngoại ô Mátxcơva, nằm ngay sát nhà cửa của các gia đình nghèo, những người hầu như không có đủ tiền để thanh toán các loại hóa đơn.

Một nhóm dân cư tại làng Voronino, cạnh khu bất động sản của Agalarov, gửi thư phản ánh tới chính quyền rằng Agalarov đang tìm cách ép họ phải bán nhà cửa của mình. Những người dân này cho hay, các gia đình không đồng ý bán nhà đều bị điện thoại đe dọa, rồi một con chó của một gia đình bị bắn chết, một con khác bị cắt cổ và nhà vệ sinh của một gia đình bị đốt rụi.

Tiến ra nước ngoài

Trong 241 người giàu mới gia nhập danh sách tỷ phú Forbes năm 2011, có 31 người đến từ nước Nga. Mátxcơva đã soán ngôi New York để trở thành thành phố có số lượng tỷ phú đông đảo nhất: 79 người, nhiều hơn New York tới 21 người.

Trong bối cảnh bất động sản trong nước dù đang hồi phục nhưng không còn dễ ăn như những năm đầu khi Liên bang Xô viết tan rã, các trùm tài phiệt Nga chuyển sang đầu tư bất động sản hạng sang trên khắp thế giới. Giới đầu tư bất động sản Nga cũng tích cực săn lùng những món hời, chẳng hạn ở Calabria của Italia và đặc biệt là ở Hoa Kỳ.

Giá bất động sản tại 20 thành phố lớn của Hoa Kỳ đã giảm tới 32% so với đỉnh cao năm 2006. Trong khi đó, trong số tiền tệ của các nền kinh tế đang nổi lên, tỷ giá ruble Nga so với USD đã tăng 7,7%, tăng mạnh hơn nhân dân tệ (5,2%).

Đối với giới tỷ phú Nga, đầu tư dinh thự siêu sang là những thương vụ đắc ý, vừa có thể đánh bóng tên tuổi, vừa là tài sản có giá trị, thời nào cũng có người muốn mua lại nên tính thanh khoản không đáng lo ngại.

Có thể kể ra đây tên tuổi vài tỷ phú Nga tung tiền đầu tư nhà, đất ở nước ngoài. Như mới đây, tỷ phú Yuri Milner chi 100 triệu USD mua tòa dinh thự Silicon Valley Mansion có tầm nhìn vào loại tốt nhất vịnh San Francisco. Các tỷ phú đồng hương của ông cũng đua nhau tậu bất động sản.

Tháng 4-2011, Roustam Tariko, chủ nhân Standard Bank và Standard Vodka hoàn tất hợp đồng mua cơ ngơi trị giá 25,5 triệu USD (giá rao bán 32 triệu USD) ở đảo Ngôi Sao khu vực bãi biển Miami, trở thành láng giềng với Vladislav Doronin - Chủ tịch Công ty phát triển bất động sản Capital Group có trụ sở tại thủ đô nước Nga.

Năm 2009, ông Doronin chi 16 triệu USD mua lại dinh thự trên đảo Ngôi Sao từ tay cầu thủ bóng rổ chuyên nghiệp (đã về vườn) Shaquille O’Neal. Khu trượt tuyết Aspen ở Colorado cũng là một địa chỉ đầu tư bất động sản hấp dẫn người Nga.

Tim Estin, tay môi giới của Công ty Bất động sản Mason Morse ở Aspen, tiết lộ: Aspen là thương hiệu khu nghỉ dưỡng miền núi mang tầm quốc tế, mà giá cả các bất động sản hạng sang tại đây đang giảm khoảng 30% so với thời đỉnh cao trước khi xảy ra cuộc khủng hoảng địa ốc Hoa Kỳ.

Craig Morris, Chủ tịch Công ty Morris & Fyrwald Sotheby’s International Realty, cho biết 4 năm trước chẳng có người Nga nào dòm ngó đến vùng này, nhưng trong 3 năm trở lại đây, Aspen đã thu hút được ít nhất 5 thương vụ mua bán giá trị trên 10 triệu USD với khách hàng là giới tỷ phú Nga.