Công ty luật ở Panama đã tạo ra hàng nghìn công ty nước ngoài, giúp người giàu toàn cất giữ hàng tỷ USD như thế nào?

Các nhà lãnh đạo thế giới, những người nổi tiếng và nhiều công ty khác đã sử dụng các công ty vỏ bọc ở Panama để che giấu tài sản của họ và lợi dụng các lỗ hổng kế toán và thuế. Ảnh: Reuters

Vì vậy, vị luật sư tốt nghiệp trường luật Đại học Duke, Mỹ này đã tập hợp những người đứng đầu các công ty luật hàng đầu của đất nước để ủng hộ luật pháp lấy cảm hứng từ các quy định ủng hộ các quỹ tư nhân của công quốc Liechtenstein ở Châu Âu.

Câu chuyện, được Aleman kể lại trong cuốn tự truyện mang tên "Honesty Is Priceless" (Tạm dịch: Trung thực là vô giá), là khởi đầu của một cuộc bùng nổ các thực thể offshore (công ty vỏ bọc ở nước ngoài), mà ở đó các nhà lãnh đạo thế giới, những người nổi tiếng và những người khác đã sử dụng hàng trăm nghìn công ty vỏ bọc ở Panama để che giấu tài sản, cũng như lợi dụng các kẽ hở kế toán và thuế.

Giờ đây, công ty luật của ông Aleman - công ty Cordero, Galindo & Lee hay Alcogal đang là trung tâm của cuộc điều tra “Hồ sơ Pandora” (Pandora Papers) do Hiệp hội Nhà báo Điều tra Quốc tế (ICIJ) thực hiện. Hồ sơ hé lộ việc tạo ra hàng nghìn công ty ở nước ngoài để gửi tiền vào các thiên đường thuế cho các chính trị gia và những nhân vật của công chúng. Về quy mô dữ liệu, việc rò rỉ Hồ sơ Pandora, đã làm lu mờ Hồ sơ Panama được công bố vào năm 2016.

Hồ sơ Pandora cho biết: “Trong ba thập kỷ qua, công ty luật Alcogal đã trở thành một thỏi nam châm thu hút những người giàu có và quyền lực từ Mỹ Latinh và xa hơn nữa là tìm cách che giấu sự giàu có ở nước ngoài. Công ty đã đóng vai trò là người trung gian cho hơn 160 chính trị gia và quan chức nhà nước”.

Các khách hàng của công ty luật nói trên bao gồm Quốc vương Jordan Abdullah II, cựu tổng thống Panama, tổng thống Ecuador và một ứng cử viên tổng thống ở Honduras. Gần một nửa số chính trị gia có tên xuất hiện trong hồ sơ bị rò rỉ và gần 2 triệu trong số 11,9 triệu tài liệu trong Pandora Papers có liên quan đến công ty luật Alcogal. Tổng cộng, ICIJ đã điều tra 14.000 tổ chức ở Belize, Quần đảo Virgin thuộc Anh, Panama và các thiên đường thuế khác được tạo ra với sự hỗ trợ của Alcogal như một phần trong nỗ lực che giấu tiền để tránh sự giám sát của công chúng đối với khoảng 15.000 khách hàng trong hơn 25 năm.

Alcogal cho biết trong một lá thư gửi ICIJ rằng việc thành lập công ty chỉ là một khía cạnh của các dịch vụ pháp lý và công ty hoạt động “tuân thủ đầy đủ tất cả các yêu cầu hiện hành ở mọi khu vực tài phán mà chúng tôi hoạt động”. Công ty “thực hiện trách nhiệm giải trình nâng cao đối với một khách hàng được xác định là khách hàng có rủi ro cao, bất kể bản chất của mối quan hệ hoặc dịch vụ như thế nào”.

Được đồng thành lập vào những năm 1980 bởi Aleman, cựu Đại sứ Panama tại Washington, DC, công ty đã làm việc với các nhân vật từ một số vụ tham nhũng lớn nhất trong lịch sử gần đây, bao gồm cả cái gọi là vụ bê bối Carwash liên quan đến gã khổng lồ xây dựng Brazil Odebrecht SA, Hồ sơ Pandora cho biết.

Hồ sơ cũng cho thấy Alcogal đã thành lập hơn 200 công ty vỏ bọc ở Panama và các khu vực pháp lý khác cho Banca Privada d’Andorra, một ngân hàng có trụ sở tại một công quốc châu Âu giữa Pháp và Tây Ban Nha, mà chính phủ Hoa Kỳ đã đưa vào danh sách đen vào năm 2015 vì là “rửa tiền”.

Ông Aleman, 71 tuổi, cho biết trong cuốn tự truyện của mình rằng ông đã giúp tạo ra luật của Panama về quỹ tư nhân cùng với các công ty khác, bao gồm cả Mossack Fonseca, công ty luật là trung tâm của Hồ sơ Panama năm 2016. Công ty đó đã đóng cửa vào năm 2018 sau khi phải đối mặt với các cuộc tấn công và bắt giữ như một phần của vụ bê bối Carwash.

Cuốn sách của Aleman cũng đề cập đến Morgan & Morgan, cũng như Icaza, Gonzalez-Ruiz & Aleman và Arias, Fabrega & Fabrega như một phần của nhóm đã định hình luật nền tảng của Panama vào những năm 1990. Các công ty Panama đó không nằm trong danh sách top các công ty luật nước ngoài toàn cầu hàng đầu của Chambers and Partner, danh sách bao gồm Maples and Walkers ở Cayman Islands, Harneys ở British Virgin Islands, Mourant ở Jersey và Appleby ở Bermuda.

Đó có thể là lý do tại sao Panama cảm thấy như thể quốc gia này đang bị nhắm tới. Cựu chủ tịch Ricardo Martinelli, người được nêu tên trong báo cáo của ICIJ vì các công ty vỏ bọc của Alcogal có liên quan đến hai con trai của ông, đã viết trên mạng xã hội Twitter rằng báo cáo của ICIJ nhằm “phá hủy đất nước”. Các con trai của ông đã bị giam giữ ở Guatemala vào năm ngoái sau khi đối mặt với các cáo buộc của Hoa Kỳ về vai trò bị cáo buộc của họ trong vụ án hối lộ liên quan đến Odebrecht.

Một tuyên bố từ văn phòng tổng thống Panama cho biết chính phủ đang làm việc để "chống lại những hậu quả tiêu cực" của vụ rò rỉ dữ liệu này.

Tổng thống Laurentino Cortizo Cohen nói: “Nhiệm vụ của chúng tôi là bảo vệ lợi ích của quốc gia và đấu tranh để tên tuổi của đất nước không gắn liền với các hoạt động mà chúng tôi từ chối”.