Ồ ạt cấp phép
Chỉ trong 10 năm trở lại đây, cùng với việc kiến tạo hạ tầng đô thị, giao thông thì hệ thống các tòa nhà cao tầng bao gồm cả trung tâm thương mại, siêu thị, nhà ở chung cư trên địa bàn TP. Vinh phát triển rất mạnh mẽ.
Tốc độ phát triển chung cư ồ ạt khiến hạ tầng giao thông bị quá tải
Đặc biệt, sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 30/7/2013 xây dựng Vinh trở thành trung tâm kinh tế - văn hóa vùng Bắc Trung bộ đến năm 2020 thì việc quan tâm, hoạch định phát triển thành phố theo hướng văn minh, hiện đại đã có nhiều chuyển biến. Thị trường bất động sản trên địa bàn TP. Vinh có nhiều biến động do nhiều nhà đầu tư tiến hành “gom đất vàng” để xây dựng các tòa nhà chung cư cao tầng. Chính vì vậy, các thương vụ mua-bán đất nền tại các vị trí đắc địa trên địa bàn thành phố để xây dựng chung cư cũng trở nên “nóng” trong những năm gần đây.
Qua thống kê của Sở KH&ĐT tỉnh Nghệ An cho thấy, tính đến nay, trên địa bàn tỉnh hiện có 72 dự án đầu tư xây dựng khu dân cư, khu đô thị, khu nhà ở có quy hoạch cho hạng mục nhà ở chung cư cao tầng với 130 nhà chủ yếu tập trung tại TP. Vinh. Ngoài ra, UBND tỉnh Nghệ An cũng đã giao đất, cấp giấy chứng nhận được 104/130 nhà chung cư; có 59 nhà chung cư đã được giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với tổng số 5.631 căn hộ/6.057 căn hộ; đã giao đất cho 79 dự án có quy hoạch các lô đất xây dựng nhà liền kề, biệt thự và đã cấp 9.535 giấy chứng nhận.
Sự phát triển của hệ thống các chung cư cao tầng đã phần nào giải phóng nhu cầu về nhà ở chung người dân đang sinh sống, học tập và làm việc trên địa bàn. Theo đánh giá của Phòng Quản lý đô thị TP. Vinh, với dân số gần 500 nghìn người thì hiện nay nhu cầu nhà ở cho người dân trên địa bàn rất lớn. Các hệ thống chung cư cao tầng mới chỉ đáp ứng được một phần nhỏ so với nhu cầu nhà ở hiện nay.
Điều này cũng đồng nghĩa với việc để gỡ áp lực cho vấn đề này, Nghệ An cũng đã tạo nhiều chính sách thông thoáng cho các doanh nghiệp được phép đầu tư, xây dựng các toà nhà chung cư cao tầng.
Tuy nhiên, hệ thống các chung cư cao tầng mọc lên ở TP. Vinh hiện nay cũng đang đặt ra nhiều thách thức cho việc phát triển hạ tầng đô thị. Bằng chứng là sau khi hoàn thiện, đưa vào sử dụng, nhiều toà nhà chung cư đã lộ rõ nhiều bất cập về cơ sở vật chất như điện – nước – trường học… không đảm bảo như cam kết ban đầu. Thậm chí nhiều chung cư đã cố tình “bớt xén” không gian sinh hoạt cộng đồng khiến người dân rơi vào cảnh “tiến thoái lưỡng nan”.
Do việc cấp phép “ồ ạt” cho doanh nghiệp xây dựng các chung cư cao tầng ở các vị trí trung tâm, đất “vàng” của TP. Vinh đã gây ra tình trạng quá tải về cơ sở hạ tầng đô thị.
Phá vỡ không gian quy hoạch
Việc chung cư tập trung ở các vị trí trung tâm sẽ khiến cho tình hình giao thông tắc nghẽn, nhất là vào giờ tan tầm. UBND TP. Vinh cũng đã nhiều lần phải xin ý kiến cấp có thẩm quyền để điều chỉnh quy hoạch đô thị cho phù hợp hơn.
Qua khảo sát một số chung cư cao tầng hiện nay, hệ thống bãi đỗ xe không có, khu vui chơi, cây xanh, trường học… hầu như bị bỏ ngỏ. Chưa kể, nhiều tòa nhà chung cư hiện nay đang được xây dựng trong tận những ngõ hẻm, đường giao thông chật hẹp đã ảnh hưởng không nhỏ tới việc di chuyển của người dân. Đơn cử như chung cư Kim Thi tại phường Quán Bàu, chung cư Đệ Nhất ở phường Hưng Bình, Chung cư CT1… bị “bớt xén” không gian sinh hoạt cộng đồng, tầng hầm để xe khiến người dân sinh sống ở đây bức xúc.
Theo ông Nguyễn Việt Đức – Phó Trưởng phòng quản lý đô thị TP. Vinh, trong những năm gần đây, việc xây dựng các toà nhà chung cư cao tầng đã góp phần giải quyết rất lớn về nhu cầu nhà ở trên địa bàn TP. Vinh. Bên cạnh đó, tốc độ phát triển chung cư cũng đặt ra cho thành phố gánh nặng về hệ thống hạ tầng đô thị. Mặt khác, các chung cư hiện nay đang được xây dựng chưa đúng với quy hoạch so với cam kết ban đầu. Ngoài ra, xét về góc độ đô thị, nó đã thể hiện nhiều thiếu sót, bất cập khiến công tác quản lý nhà nước gặp khó khăn.
Ngoài ra, vấn đề cơ sở vật chất hạ tầng không đảm bảo sẽ khiến cho không gian đô thị, hạ tầng xã hội ở các khu chung cư trên địa bàn TP. Vinh thu hẹp lại. Có nghĩa là, nếu như trước đây, không gian quy hoạch về cơ sở hạ tầng đô thị chỉ đảm bảo với một mật độ dân cư cố định thì nay phải gánh thêm cả người dân đến ở tại các khu chung cư cao tầng nữa. Điều này cũng khiến cho tình trạng ngập lụt, hệ thống xả thải ứ đọng cục bộ tại các địa điểm có mật độ tập trung các toà nhà chung cư cao tầng trong khu vực nội thị TP. Vinh xảy ra liên tục trong thời gian qua.
Kỹ sư Nguyễn Xuân Dũng, Phó viện trưởng Viện Quy hoạch & Xây dựng (Sở Xây dựng Nghệ An) chia sẻ, việc thẩm định, đánh giá hạ tầng đô thị là vấn đề quan trọng để xây dựng không gian đô thị một cách khoa học, hướng tới phát triển bền vững trong tương lai. Trên thực tế, không gian quy hoạch đô thị cũng đã được các cơ quan chức năng phản biện rất kỹ và phê duyệt ban đầu để làm các thủ tục cần thiết cấp phép cho nhà đầu tư vào xây dựng.
Tuy nhiên, sau khi được cấp phép, thẩm định thì nhiều doanh nghiệp lại cố tình phá vỡ quy hoạch ban đầu. Nhà đầu tư khi tiến hành xây dựng xong, họ chỉ quan tâm tới việc sinh lợi trước mắt chứ chưa quan tâm, chú trọng tới các công trình phúc lợi, dân sinh đi kèm với quy hoạch cam kết ban đầu. Nghĩa là, họ xây dựng chung cư xong miễn sao bán thật nhanh để thu hồi vốn chứ các hạng mục đi kèm chưa quan tâm. Điều này đã khiến cho hạ tầng đô thị, hạ tầng xã hội bị ảnh hưởng nghiêm trọng dẫn đến quá tải.
Cũng theo kỹ sư Nguyễn Xuân Dũng, nếu vấn đề hạ tầng đô thị không được quan tâm kịp thời thì hệ lụy liên quan đến không gian sống của người dân sẽ bị ảnh hưởng rất lớn trong tương lai gần. Thực tế không gian quy hoạch cây xanh, trường học, khu vui chơi cộng đồng... trên địa bàn TP. Vinh đang bộc lộ nhiều bất cập chưa được giải quyết. Chính vì vậy, công tác giám sát, kiểm tra quá trình xây dựng của nhà đầu tư đối với các cơ quan quản lý nhà nước cần sớm phải thực hiện, nhất là hệ thống công trình chung cư cao tầng hiện nay.