Bộ trưởng TN&MT: Mùi hôi xuất phát từ Đa Phước

Chưa hoàn thành bể chứa nước từ rác thải

- Vừa qua, cư dân phía nam TP HCM liên tục phản ánh về tình trạng bị tra tấn bởi mùi hôi. Nhiều người dân đặt nghi ngờ mùi hôi xuất phát từ khu liên hợp xử lý rác Đa Phước. TP HCM đã báo cáo gì về hiện trạng này? Chính phủ có chỉ đạo gì về tình trạng ô nhiễm không khí tại khu vực này?

- Hiện nay tại TP HCM, mùi hôi thối gây khó khăn cho người dân ở các huyện Nhà Bè, Bình Chánh, và quận 7.

Tôi được biết UBND TP HCM, trực tiếp là Sở TN&MT đã khảo sát, kiểm tra về việc này. Qua ý kiến ban đầu, Sở nhận định hoạt động của toàn bộ khu liên hợp xử lý rác thải Đa Phước là nguyên nhân chính. Bên cạnh đó còn công ty TNHH Công nghệ sinh học Sài Gòn Xanh, công ty TNHH đô thị Hòa Bình cũng được bố trí gần khu vực này, cũng gây ra ô nhiễm về không khí.

- Hiện Sở TN&MT TP HCM đang xem xét, có đánh giá kỹ, đặc biệt liên quan đến công nghệ xử lý rác thải của Công ty xử lý rác thải Việt Nam (VWS).

Bộ cũng biết ở đây việc xử lý rác vẫn chủ yếu là chôn lấp với quy trình công nghệ và quy chuẩn được áp dụng ở Mỹ. Tuy nhiên, qua thanh kiểm tra phát hiện nhiều hạng mục liên quan đến xử lý nước thải, nước rác đơn cử như cần có các bể chứa, thì chưa hoàn thành.

Quá trình xử lý rác còn liên quan đến quy trình nhận rác, việc sử dụng chế phẩm sinh học để xử lý mùi và áp dụng công nghệ sinh học hợp lý. Một việc chính nữa là thu được khí phân hủy từ rác và nước phân hủy để xử lý. Hiện nay, Bộ đã giao Sở TN&MT TP HCM kiểm tra và tiếp tục đề xuất.

Về giá, công nghệ, quan điểm của bộ là dù trên thế giới, nhiều nước vẫn chấp nhận chôn lấp, nhưng công nghệ chôn lấp không triệt để, không giải quyết hoàn toàn bài toán môi trường. Quá trình thu gom khí, quản lý bãi rác sau này có nhiều vấn đề lớn. Công nghệ chôn lấp chỉ là giải pháp mang tính trước mắt, nhưng cũng được sử dụng phổ biến trên thế giới.

Vấn đề là cần kiểm tra, đánh giá thật kỹ xem họ đã áp dụng đúng, đủ quy trình đó chưa.

Về giá, UBND và các sở, ngành hẳn đã cân nhắc kỹ tính toán lựa chọn doanh nghiệp và giá. TP sẽ có báo cáo riêng, thông tin cho các bạn.

5 năm trước, bãi rác Đa Phước là vùng hoang sơ

- Các chuyên gia cho rằng vị trí bãi rác không phù hợp với quy hoạch phát triển của TP HCM. Vậy các bộ ngành hữu quan như Thanh tra Chính phủ, Bộ Kế hoạch & đầu tư, Bộ Tài chính nhận định thế nào về các đánh giá trên?

- Về quy hoạch, phải thừa nhận như TP HCM đã nói, 5 năm trước đó là vùng hoang sơ, việc bố trí là hợp lý. Nhưng với mức phát triển của TP, bài toán xử lý rác thải, chất thải rắn nói riêng, cần nhìn xa, rộng hơn, tính toán theo vùng. Cần cơ chế phối hợp giữa thành phố này với địa phương khác, quy hoạch mang tầm nhìn dài hạn.

Quy hoạch bãi chôn lấp rồi thì đương nhiên bố trí dân cư, đô thị luôn có xung đột trên thực tế. Các nước luôn cố gắng quy hoạch tốt nhất, tầm nhìn xa nhất. Bài toán lâu dài vẫn ở chỗ sử dụng công nghệ hiện đại nhất: thiêu đốt và phát điện, ứng dụng công nghệ hiện đại.

- Bộ Kế hoạch đầu tư từng nhiều lần bác dự án xử lý rác thải Đa Phước. Bên cạnh lý do giá thành xử lý rác cao, thì còn có nghi ngờ năng lực cạnh tranh yếu của California Waste Solution dù có hơn 20 năm kinh nghiệm hoạt động ở Mỹ nhưng chỉ có thế mạnh về thu gom và xử lý rác tái chế. Thành phố và nhà đầu tư đã thuyết phục như thế nào về năng lực của cty để được chấp thuận dự án?

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư Đào Quang Thu: Về việc Bộ KH&ĐT đã nhiều lần can ngăn nhưng TP thuyết phục được Bộ cho phép và giờ phải lãnh hậu quả, tôi sẽ kiểm tra và trả lời trực tiếp phóng viên.

Nhưng cũng phải nói thêm, từ khi có Luật Đầu tư năm 2005, Bộ KH&ĐT không can dự trực tiếp vào dự án nào ở địa phương. Các dự án ở địa phương sẽ do chính quyền địa phương đó quyết định, theo đúng tinh thần của Luật Đầu tư năm 2005, không có chuyện Bộ lên tiếng dự án này nên, dự án kia không nên.