Bộ Tài chính bác lập quỹ “cứu” các dự án BOT

Trong một kiến nghị gửi Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện các dự án BOT gần đây, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đề nghị giao Bộ Tài chính thành lập Quỹ bảo đảm an toàn nguồn vốn đầu tư cho các dự án BOT (xây dựng - kinh doanh - chuyển giao) đường bộ.

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nguồn thu của quỹ được trích từ phí sử dụng đường bộ. Mục đích dùng vào việc thanh toán cho nhà đầu tư và nguồn vay của những dự án BOT mà nhà nước cần mua lại hoặc không có khả năng thu hồi vốn.

Tuy nhiên, sau khi nghiên cứu Bộ Tài chính cho rằng kiến nghị của Bộ Kế hoạch và Đầu tư không phù hợp với quy định hiện hành nên kiến nghị Thủ tướng Chính phủ không nghiên cứu thành lập quỹ.

Bộ Tài chính phân tích, với quy định hiện hành, các dự án đường bộ theo hình thức BOT phải bảo đảm phương án thu hồi vốn và lợi nhuận của nhà đầu tư. Nếu dự án không có khả năng thu hồi vốn, nhà nước sẽ xem xét sử dụng ngân sách để hỗ trợ, bảo đảm phương án tài chính. Đồng thời, pháp luật chưa quy định bảo lãnh doanh thu cho nhà đầu tư. Vì vậy, khi đề xuất thực hiện dự án giao thông đường bộ theo hình thức BOT, doanh nghiệp phải nghiên cứu cẩn trọng phương án thu hồi vốn và chịu rủi ro về doanh thu.

Về nguồn vốn hình thành quỹ, Bộ Tài chính cho rằng số tiền phí nhà đầu tư thu được là doanh thu hoạt động kinh doanh của đơn vị. Đơn vị thu phí có nghĩa vụ kê khai, nộp thuế theo quy định. Vì vậy, nếu trích từ tiền thu phí để lập Quỹ Bảo đảm an toàn nguồn vốn dự án BOT, để chi trả bảo đảm an toàn vốn của một số dự án khác là không hợp lý.

Một số ý kiến chuyên gia cho rằng, các hợp đồng BOT xây dựng, cải tạo nâng cấp những tuyến đường bộ hiện nay có quá nhiều điều khoản ưu ái, bảo vệ nhà đầu tư nên khi đầu tư BOT thì doanh nghiệp hiếm khi gặp rủi ro.

Còn trên thực tế, những công trình đầu tư theo hình thức BOT thời gian gần đây được xây dựng khá nhiều. Phải nộp quá nhiều phí giao thông khi đi qua những trạm thu phí khiến người dân bức xúc.