Sau khi giải tỏa trắng, đến nay toàn bộ mặt bằng đã bị bỏ hoang nhiều năm, gây ra thiệt hại lớn cho cả Nhà nước lẫn hàng trăm hộ dân tại đây. Cảm thông với sự mất mát của người dân khu 1 Bis - 1 Kép Nguyễn Đình Chiểu, năm 2001 UBND TPHCM đã ra Quyết định (QĐ) số 86/2001/QĐ-UB ngày 27-9-2001 nhằm hỗ trợ cho các hộ mua nhà tái định cư tại chỗ, trong đó ghi rõ: “giao chủ tịch UBND Q1 chỉ đạo chủ đầu tư chi trả bổ sung tiền đền bù, hỗ trợ thiệt hại cho các hộ bị ảnh hưởng của dự án đầu tư xây dựng khu nhà ở tại 1 Bis - 1 Kép đường Nguyễn Đình Chiểu, phường Đa Kao, Q1”; sau đó, ngày 19-7-2005 UBND TPHCM cũng đã ra QĐ số 124 áp dụng cho các hộ không tái định cư mà tự lo nơi ở mới.
Đập bỏ chung cư 1 Bis - 1 Kép cũ để làm dự án mới
Cả hai quyết định trên đã bị UBND Q1, Cty PT&DV nhà Q1, Cty PTN Bến Thành và Ban Bồi thường, giải phóng mặt bằng Q1 (Ban BTGPMT Q1) ém nhẹm suốt 13 năm qua, không một hộ bị giải tỏa nào được biết, vì vậy đến nay họ vẫn chưa nhận được tiền hỗ trợ. Khi người dân biết mình bị thiệt hại, khổ sở đòi quyền lợi chính đáng thì UBND Q1 lại cố lấp liếm, che đậy sự sai trái, bất minh của mình. Trong văn bản số 1728 ký ngày 31-7-2013, ông Lưu Trung Hòa, Phó Chủ tịch UBND Q1 lại nói: “chờ UBNDTP chấp thuận UBND Q1 sẽ chỉ đạo các đơn vị có liên quan thực hiện” (!?). Trong khi thành phố đã chỉ đạo bằng QĐ 86 từ năm 2001 mà đến hết năm 2013 quận 1 còn “chờ UBNDTP chấp thuận”! Kiểu làm việc của UBND Q1 cho thấy, trong việc này cấp quận đã ém nhẹm và không thực thi chỉ đạo của thành phố. Ông M., một chủ hộ bị giải tỏa ở khu 1 Bis - 1 Kép Nguyễn Đình Chiểu bức xúc: “Sự việc đã kéo dài hơn 14 năm, người dân ra đi nhanh gọn, Q1 thì chây ì việc trả tiền bổ sung”.
Sau 13 năm từ khi UBNDTP ban hành QĐ 86, mãi đến giữa năm 2013 người dân 1 Bis - 1 Kép Nguyễn Đình Chiểu mới tự “phát hiện” ra hai QĐ 86 và 124 và kéo nhau đến Ban BTGPMT Q1 đòi hỏi thì ban này lại giở đủ “chiêu” để hòng chiếm đoạt toàn bộ số tiền lẽ ra người dân bị giải tỏa phải được hưởng theo QĐ trên. Ban BTGPMT Q1 cố tình diễn giải sai QĐ 86 khiến người dân bị thiệt đơn nay lại thiệt kép, thậm chí nhiều người đã mua nhà tái định cư tại chỗ, theo cách suy diễn vô lối của Ban BTGPMT Q1, nay đột nhiên trở thành “con nợ” của chính Ban này, người “nợ” ít cũng vài chục triệu đồng, kẻ “nợ” nhiều có thể lên đến nửa tỷ đồng (!?). Đặc biệt trong số này, những hộ nguyên là CB-CNV Đài Tiếng nói Nhân dân TPHCM từng cư ngụ và có quyền sở hữu nhà đất tại khu 1 Bis - 1 Kép Nguyễn Đình Chiểu nay đột nhiên bị Ban BTGPMT Q1 “hô biến” thành các “con nợ” lên đến hàng trăm triệu đồng!
Nguyên vào năm 1999, Giám đốc Cty PT&DV nhà Q1 (lúc bấy giờ là ông Võ Hữu Thạnh) đã thương lượng và đi đến ký kết với hàng chục CB-CNV Đài TNND TPHCM ngụ tại khu 1 Bis - 1 Kép Nguyễn Đình Chiểu một “Bản thỏa thuận” về phương thức “hoán đổi” nhà. Trên cơ sở “Bản thỏa thuận”, tháng 5-2000 (hơn một năm trước khi Công văn số 4297/UB-ĐB của UBND phê duyệt giá bán chung cư 1 Bis - 1 Kép Nguyễn Đình Chiểu) các hộ này đã ký kết với Giám đốc Cty PT&DV nhà Q1 bản “Hợp đồng mua nhà tái định cư” tại lô C1 với số tiền từ khoảng 300 triệu đồng đến hơn 500 triệu đồng tùy vị trí và diện tích. Ngày 13-9-2011 ông Trần Minh Đạt - Phó TGĐ Cty PTN Bến Thành còn ký “Phiếu xác minh” nêu rõ các hộ này “đã thanh toán toàn bộ số tiền mua nhà tái định cư”. Phiếu xác minh này cho thấy đến năm 2011 Cty PTN Bến Thành vẫn chính thức công nhận bản “Hợp đồng bán nhà” và giá bán nhà ghi trong từng hợp đồng.
Thế nhưng, trong “Bảng chiết tính chi trả bổ sung tiền bồi thường, hỗ trợ theo QĐ 86/2001/QĐ-UB ngày 27-9-2001 của UBND TPHCM tại dự án 1 Bis - 1 Kép Nguyễn Đình Chiểu, P. Đa Kao, Q1” do Ban BTGPMT Q1 gửi đến các hộ dân tháng 11-2013 thì giá bán căn hộ mà họ đã mua từ năm 2000 bất ngờ bị đẩy lên gấp ba, bốn lần! Cụ thể như trường hợp ông T., một cán bộ Đài TNNDTP, ký Hợp đồng năm 2000 mua căn hộ tại lô C1 với giá hơn 360 triệu đồng thì nay, sau 13 năm, căn hộ này “được” Ban BTGPMT Q1 tự ý nâng giá lên thành hơn 1 tỷ đồng nhằm áp đặt giá mới này vào “Bảng chiết tính” với mục đích trừ vào số tiền bổ sung bồi thường, hỗ trợ giá đất theo QĐ 86 của UBNDTP! Việc tự ý nâng giá gấp ba lần một căn hộ đã bán cách nay... 13 năm khiến hộ ông T. lẽ ra phải được hưởng hơn 450 triệu đồng tiền chi trả bổ sung theo quyết định 86/2001/QĐ-UB thì toàn bộ số tiền này, theo cách tính vô lối của Ban BTGPMT Q1 (giá nhà mới Ban BTGPMT Q1 tự áp đặt - giá nhà cũ theo hợp đồng) trong “Bảng chiết tính” đã biến thành số âm, tức ông T. mặc nhiên trở thành “con nợ” gần nửa tỷ đồng (!?).
Ông Dương Văn Phước, Phó Trưởng ban BTGPMB Q1 đã ký công văn ngày 31-12-2013 trả lời các hộ dân, không nhắc đến tính pháp lý của các “Bản thỏa thuận” (1999) và các “Hợp đồng mua bán nhà” (2000), đã cho rằng các hộ “ký Hợp đồng mua bán nhà tái định cư với giá tạm phê duyệt của UBND Q1”. Người dân rà soát kỹ từng chữ trong “Hợp đồng mua bán nhà” ký với Cty PT&DV nhà Q1 năm 2000 thì không thấy một từ nào gọi là “giá tạm phê duyệt của UBND Q1”. Theo các chủ hộ trên thì giá bán nhà tái định cư không chỉ thể hiện trong “Hợp đồng mua bán” mà trước đó còn được đích thân GĐ Cty PT&DV nhà Q1 thương lượng suốt hơn một năm về giá cả với từng hộ và tất cả thể hiện trong những “Bản thỏa thuận” mà hai bên cùng ký vào tháng 9-1999, trong đó ghi rõ: “Các chủ hộ lô C1 thuộc chung cư Nguyễn Đình Chiểu Q1 không phải nộp thêm bất cứ khoản tiền nào khác”.
Công văn số 1728/UBND-BBT “về việc chi trả bổ sung tiền bồi thường, hỗ trợ theo QĐ 86” do Phó chủ tịch UBND Q.1 Lưu Trung Hòa ký ngày 31-7-2013 gửi Hội đồng thẩm định bồi thường TP và Sở Tài chính, đã liệt kê số tiền rất cụ thể: 14.114.169.348 đồng chi trả bổ sung cho 137 hộ theo QĐ 86 (!?). Khi người dân đến Cty PTN Bến Thành (là chủ đầu tư dự án 1 Bis - 1 Kép Nguyễn Đình Chiểu) khiếu nại thì Tổng Giám đốc Cty là ông Trần Thanh Xa cho biết đã chuyển cho Ban BTGPMT Q1 số tiền hơn 14 tỷ đồng để Ban này chi trả bổ sung cho người dân theo QĐ 86 của UBNDTP. Nếu ông Xa nói thật thì việc Ban BTGPMT Q1 tùy tiện nâng giá bán căn hộ tái định cư lên gấp đôi ba lần để cấn trừ vào tiền bổ sung bồi thường, hỗ trợ giá đất theo QĐ 86, khiến hầu như không có hộ nào nhận được một đồng từ số tiền hơn 14 tỷ trên là vi phạm pháp luật, nhằm tìm mọi cách chiếm giữ tiền lẽ ra người dân được hưởng theo QĐ 86.
Người dân mong mỏi cơ quan điều tra nhanh chóng vào cuộc để làm rõ hành vi của Ban BTGPMT Q1 ém nhẹm suốt 13 năm qua chủ trương về bổ sung bồi thường, hỗ trợ của TP và bây giờ là hành vi diễn giải sai lệch QĐ 86 hòng chiếm đoạt tiền tỷ của người dân 1 Bis - 1 Kép Nguyễn Đình Chiểu.