15 năm lạc giữa ... “rừng” văn bản

Hộ bà Bình tiến hành lắp đặt, xây dựng ngay sát xưởng sản xuất của Cty Quê hương (phần diện tích tường có cửa sổ)

Sau gần 15 năm, với nhiều lần giải quyết và sự tham gia vào cuộc của các cấp, các ngành có liên quan với một “rừng” văn bản hướng dẫn chỉ đạo, vụ việc tranh chấp quyền sử dụng 76,8m2 đất nông nghiệp giữa Cty CP bánh đậu xanh Quê Hương với hộ bà Định Thị Bình và hộ ông Nghiêm Trọng Bảy ở phường Bình Hàn TP Hải Dương đã dần đi đến hồi kết. Tuy nhiên, trong quá trình chờ một cái “ kết rõ ràng” từ cơ quan chức năng, phía người dân đã có những hành vi trái pháp luật, gây ảnh hưởng đến DN.

Một mảnh đất - hai chủ

Năm 1998, UBND tỉnh Hải Dương ra Quyết định số 1454/1998/QĐ/UB cho phép Cty TNHH Quê Hương (nay là Cty CP Quê Hương) thuê 7.240 m2 đất nông nghiệp và đất hoang hóa tại phường Bình Hàn, TP Hải Dương để xây dựng NM chế biến bánh đậu xanh. Trong đó có 3.557 m2 đất thuộc phạm vi hành lang QL5 được sử dụng tạm thời, khi nào nhà nước thu hồi sẽ phải trả lại. Tại tờ bản đồ số thể hiện: 3 thửa 198, 197, 177 thuộc vào diện tích lưu không, nằm trong khuôn viên đất được giao cho Cty Quê Hương quản lý.

Nhưng không hiểu sao, UBND phường Bình Hàn khi tiến hành bàn giao đất đã trừ 3 thửa này ra, và giao cho Cty Quê Hương thiếu 599 m2. Mặc dù thế, trong quá trình giải quyết đền bù, DN giao khoán hết cho UBND phường và tổng số tiền đền bù tương ứng với diện tích 7.240 m2.

Việc này đã khiến xảy ra tranh chấp với 2 hộ là gia đình bà Đinh Thị Bình, ông Nghiêm Trọng Bảy ( sau này, ông Bảy đã chuyển nhượng đất của mình cho gia đình bà Bình) và Cty Quê hương. Năm 2000, UBND TP Hải Dương đã phải ra quyết định tháo dỡ nhà xây trái phép của bà Bình trên thửa đất 197.

Năm 2004, UBND tỉnh Hải Dương lấy lại phần đất cho DN mượn tạm để thực hiện dự án đường gom quốc lộ 5. Theo đó, DN phải trả lại diện tích 3.557 m2 đất không lưu, bao gồm cả thửa 197, 198. Cũng tại thời điểm này, UBND phường Bình Hàn xác nhận và UBND TP cấp GCNQSD đất 2 thửa nói trên cho 2 hộ ông Bảy và bà Bình. Việc cấp đất này không chỉ nằm trong diện tích lưu không mà lẽ ra do Cty Quê hương quản lý, mà chính quyền còn cấp đè lên ranh giới của Cty Quê Hương 76 m2 đã thuê.

Buông lỏng quản lý?

Từ hồ sơ đất này, năm 2005 Sở KHĐT tỉnh Hải Dương tham mưu cho UBND tỉnh chuyển mục đích sử dụng đất và đề nghị cấp dự án cho hộ bà Bình thực hiện dự án Đông Nam Dược - cửa hàng điện máy. Tuy nhiên, với diện tích thực tế chỉ còn lại 38,4 m2 đất hợp pháp. Trong kết luận số 268/KL-TTr ngày 16/4/2009 của Thanh tra tỉnh Hải Dương ghi: diện tích để thực hiện dự án không khả thi và Sở KH-ĐT làm chưa đúng quy trình thẩm định dự án.

Mặt khác, tại thời điểm 2010, UBND tỉnh đã có quyết định phê duyệt dự án đường gom quốc lộ 5 trong đó có diện tích của 2 hộ trên. Khi Thanh tra tỉnh tiến hành thanh tra việc cấp giấy CNQSDĐ ( thời gian năm 2010) cho 2 hộ nói trên thì diện tích thực chỉ còn 38,4 m2/thửa/hộ nhưng trên giấy CNQSDĐ vẫn ghi thửa 197 có 147m2, thửa 198 có 147m2. Lúc đó, UBND phường Bình Hàn lý giải rằng: khi UBND tỉnh Hải Dương có quyết định xây dựng các nút giao thông và tổ chức giao thông trên quốc lộ 5 thuộc địa bàn tỉnh Hải Dương. Theo đó tại biên bản kiểm kê khối lượng đền bù đất nông lập ngày 20/05/2000 có thể hiện một phần của thửa đất 197, 198. Tuy nhiên cả hai hộ chưa có tên trong phương án bồi thường bằng đất (hai hộ được bồi thường chung bằng thửa đất 177 - phần tiếp giáp với hai thửa đất 197,198) dẫn đến đất của hai hộ tiếp giáp với phần đất của Cty Quê Hương đã thuê. Những biến động đất nêu trên chưa được điều chỉnh trên hồ sơ địa chính theo quy định và chưa được thông báo cho hộ bà Đinh Thị Bình. Thực tế đến nay, gia đình bà Bình vẫn chưa nhận tiền đền bù.

Song sự điều chỉnh này lại không được bà Bình chấp thuận, tại đơn khiếu nại của bà Bình về kết luận của Thanh tra tỉnh số 268/KL-TTr, bà khẳng định: “phần đất thuộc quyền sở hữu của bà là thửa 197, 198 (mua lại của ông Bảy) và không đồng ý UBND phường đền bù bằng thửa 177”. Tuy vậy, Quyết định của Thanh tra tỉnh số 208/QĐ-TTr ngày 30/3/2010 bác bỏ khiếu nại của bà Bình và vẫn yêu cầu Cty Quê Hương trả lại 76m2 thuộc thửa 177 cho hộ bà Bình. Thế nên, mọi việc vẫn rối như canh hẹ. Và mới đây, tháng 8/2014, DN mới được cấp GCNQSDĐ trên diện tích 4.110 m2. Phần đất còn lại vẫn đang “lửng lơ” chờ “khổ chủ”.

Sự việc trở nên án binh bất động được gần 1 năm. Mới đây, vì “quá nóng ruột và mệt mỏi” trong khi chờ các cơ quan có thẩm quyền giải quyết, gia đình bà Bình đã có những hành động trái pháp luật (đập phá Cty, chửi mắng CBCNV Cty) ảnh hưởng tới an toàn và ổn định sản xuất của Cty CP Bánh đậu xanh Quê Hương. Gia đình bà Bình tự ý ra xây dựng xưởng sản xuất trái quy định (vị trí xưởng sản xuất này chắn ngay trước mặt tiền xưởng sản xuất của Cty Quê Hương). Trao đổi với DĐDN, Chủ tịch phường Bình Hàn, ông Lê Thanh Bình cho biết: Tôi mới về đây nhận công tác, phía UBND phường kiên quyết cho dừng việc thi công trái phép của gia đình bà Bình lại. UBND phường đã ra quyết định cưỡng chế không cho thi công, chờ cơ quan cấp trên giải quyết.

Một vụ tranh chấp đất đai với diện tích không lớn nhưng kéo dài tới gần 15 năm khiến dư luận buộc phải đặt câu hỏi về sự buông lỏng trong quản lý đất đai của chính quyền địa phương. Để tránh phức tạp phát sinh khi giải quyết những bước cuối cùng của vụ việc, đảm bảo lợi ích của cả DN và người dân, chính quyền địa phương cần sát sao, gấp rút, cân nhắc kỹ trong việc giải quyết triệt để vấn đề, tránh lại cho ra đời những công văn, chỉ thị mang tính “ngắn hạn” - giải quyết tình thế trước mắt lại khiến cho việc khiếu kiện tiếp tục kéo dài, gây thiệt hại cho tất cả các bên liên quan.