Trở về từ Diễn đàn Kinh tế thế giới tại Davos (Thụy Sĩ) với tư cách thành viên sáng lập, Chủ tịch FPT Trương Gia Bình chia sẻ những tư tưởng mới mẻ về kinh doanh và trách nhiệm xã hội của doanh nhân.
Trở về từ Thụy Sĩ, ấn tượng sâu sắc nhất của ông về diễn đàn kinh tế lớn nhất thế giới là gì?
-
Trên thực tế thì WEF là nơi hội tụ nhiều chính trị gia, lãnh đạo các tổ
chức, doanh nghiệp lớn của thế giới. Không chỉ bàn bạc về kinh doanh,
tại Davos, người ta dành nhiều thời gian để trao đổi xung quanh các vấn
đề xã hội, lao động - việc làm, giáo dục hay nông nghiệp... Tôi rất ấn
tượng với những phát minh, ý tưởng mới được các đại biểu khắp thế giới
mang đến. Từ ý tưởng chế tạo những chiếc máy kê đơn thuốc phục vụ cho
riêng mỗi cá nhân đến những tư tưởng mới mẻ của các doanh nhân xã hội
(social entrepreneur) - những người mà tôi rất bất ngờ khi được gặp tại
đây.
Tôi rất ngạc nhiên khi hỏi một doanh nhân
Ấn Độ xem anh ta làm gì và nhận được câu trả lời là "làm cho thế giới
tốt đẹp hơn". Tôi hỏi tiếp xem anh ta làm thế nào thì được biết anh kết
nối những người nghèo với cơ hội phát triển bằng cách mở trường dạy nghề
với học phí thấp, bằng một phần năm mức thông thường, cho hàng trăm
nghìn người nghèo Ấn Độ.
Tìm hiểu kỹ hơn, tôi
được biết anh ta đại diện cho nhóm doanh nhân mới tại Davos, những người
chấp nhận kinh doanh với lợi nhuận thấp (chỉ khoảng 8% so với mức 25%
thông thường) để đóng góp cho xã hội, mang lại lợi ích cho nhiều người.
Tôi cho rằng đây là một tinh thần doanh nhân rất mới mẻ, hiện đại, đúng
với cam kết của WEF là thay đổi thế giới theo hướng tốt đẹp hơn.
- Những tư tưởng mới mẻ này được thể hiện như thế nào tại diễn đàn?
-
Theo tôi cảm nhận cũng như phát biểu tại diễn đàn thì quá trình này bắt
đầu từ chính tinh thần doanh nhân (entrepreneurship). Tôi nghĩ trong xã
hội cần ít nhất 3% những người có tinh thần như thế này, họ luôn phải
nung nấu suy nghĩ phải làm thế nào để doanh nghiệp, xã hội phát triển.
Tôi
cũng tiếp xúc với một doanh nghiệp lớn khác của Ấn Độ, dù đã rất thành
công trong những lĩnh vực khác nhưng giờ đây chỉ chuyên tâm phát triển
giáo dục. Họ đào tạo cho khoảng 500.000 người mỗi năm. Sau 20 năm thành
lập, đã có 35 triệu người được họ đã đào tạo. Những mô hình như vậy, nếu
được nhân rộng sẽ rất có ích cho những quốc gia đang phát triển, trong
đó có Việt Nam.
-
Một vấn đề khác cũng được bàn thảo sôi nổi tại Davos là cuộc khủng
hoảng nợ và kinh tế châu Âu. Ông nhìn nhận câu chuyện này như thế nào?
-
Những gì được bàn thảo tại WEF cho thấy kinh tế thế giới sẽ tiếp tục
trải qua nhiều khó khăn trong năm 2012, mà tâm điểm vẫn là châu Âu. Vấn
đề này được bàn thảo nhiều nhất và cũng ghi nhận nhiều quan điểm trái
chiều. Phía Âu - Mỹ kiên quyết bảo vệ khu vực này bằng cách sử dụng các
biện pháp tài chính toàn cầu, nhờ cứu trợ từ IMF hay ECB. Tuy nhiên, quá
trình này chắc chắn sẽ tốn kém, trong khi các đại diện châu Á và các
nền kinh tế mới nổi lại đòi hỏi sự công bằng.
Đại
diện của các nền kinh tế như Nhật, Hong Kong (Trung Quốc) đặt câu hỏi
tại sao lại phải bỏ tiền cứu Eurozone. Họ dẫn chứng Trung Quốc tăng
trưởng 60% trong 5 năm qua, mức tăng trung bình của châu Á cũng đạt đến
40%. Trong khi châu Âu không hề tăng trưởng. Tại Tây Ban Nha, 50% thanh
niên dưới 25 tuổi không có việc làm.
Nhìn chung
thì WEF đã phần nào thể hiện mâu thuẫn Á - Âu, giàu - nghèo và chưa có
một giải pháp cụ thể nào được thống nhất. Cá nhân tôi tin rằng với cam
kết của những nước có thực lực tại Âu - Mỹ thì đồng euro sẽ khó tan rã.
Tuy nhiên, những gì được nói ở hội thảo đã chứng minh đây là một vấn đề
trầm trọng và để giải quyết, cần một quá trình lâu dài và đau đớn.
-
Trong bối cảnh kinh tế thế giới như vậy, cơ hội đối với châu Á, Việt
Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp, đã được nhìn nhận như thế nào tại
Davos?
Trong bối cảnh châu Âu trì trệ, châu Mỹ còn nhiều khó khăn thì rõ
ràng cả thế giới đang nhìn về châu Á, trong đó có Việt Nam. Tôi có tiếp
xúc với nhiều tập đoàn lớn tại Davos thì thấy rằng Việt Nam luôn nằm
trong chính sách Trung Quốc hoặc Ấn Độ "cộng một". Chúng ta có dân số
trẻ, thị trường lớn, lao động thông minh và ở góc độ nào đó là "máu kinh
doanh" - đây là điều mà nhiều nước khác nằm mơ cũng không thấy được. Đó
là lợi thế.
Nhưng thách thức cũng không phải
không có, nhất là sự trỗi dậy của các nền kinh tế đang lên khác trong
khu vực như Indonesia hay Myanmar. Đặc biệt là Myanmar. Tại các diễn
đàn, tôi thấy mắt ai cũng sáng lên khi nhắc đến tên quốc gia này.
Thứ
hai và quan trọng hơn là lạm phát. Nhà đầu tư quốc tế rất quan ngại về
lạm phát tại Việt Nam. Tôi có gặp một đối tác lớn và thuyết phục ông ấy
vào đầu tư thì gặp nhiều e ngại từ ông ấy về tình hình lạm phát tại Việt
Nam. Tuy vậy, khi tôi chia sẻ thông tin Chính phủ Việt Nam quyết đưa
lạm phát về một con số trong năm 2012 thì nhà đầu tư này hứa sẽ tới Việt
Nam vào tháng 4 tới để xem xét khả năng hợp tác.