Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU có thể ký trong tháng 10

Tiếp xúc báo giới nhân dịp thăm Việt Nam, ông Bernd Lange, Chủ tịch Ủy ban Thương mại quốc tế thuộc Nghị viện châu Âu, cho biết, việc ký kết hiệp định sớm hay muộn phụ thuộc trách nhiệm cả 2 phía trong quá trình xem xét phê chuẩn.

Một vấn đề quan trọng khiến thời gian chờ đợi kéo dài là việc phiên dịch văn kiện thành 24 ngôn ngữ chính thức để gửi đến 28 quốc gia châu Âu nhằm xem xét văn kiện từ đó quyết định nhất trí hay không.

Cá nhân ông Bernd Lange hi vọng việc ký kết sẽ ra trong tháng 10 tại hội nghị ASEM, diễn ra vào ngày 19/10 tại Bỉ, hoặc muộn hơn vào tháng 11.

"ASEM sẽ là dịp để 2 bên tiếp tục trao đổi những vấn đề còn khúc mắc nhằm giúp quá trình xem xét và thông qua hiệp định được thuận lợi", ông cho biết.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tiếp Chủ tịch INTA, ông Bernd Lange. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Vị nghị sĩ đến từ châu Âu thông tin EU và Việt Nam đều đang hợp tác cùng nhau để giải quyết các vấn đề còn tồn đọng trước khi ký kết và phê chuẩn hiệp định. Trong đó, 8 công ước cốt lõi của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) đang là mối quan tâm của các nghị sỹ Châu Âu. Việt Nam vẫn còn tới 3 công ước cốt lõi chưa phê chuẩn.

"Việc Việt Nam đưa ra những cam kết rõ ràng và mang tính ràng buộc sẽ góp phần thuyết phục các nghị sỹ sớm thông qua hiệp định", ông Bernd Lange cho biết.

Ông nói thêm phía Nghị viện châu Âu vốn yêu cầu hết sức nghiêm ngặt trong vấn đề tiêu chuẩn lao động trong các hiệp định thương mại tự do. Các công ước không nhất thiết phải được phê chuẩn toàn bộ nhưng quan trọng là ít nhất Việt Nam phải có cam kết ràng buộc như lộ trình thực thi và giám sát quá trình thực thi.

Ông Bernd Lange cho biết bản thân chưa nghe ý kiến từ bất kì quốc gia EU nào liên quan tới khả năng trì hoãn hiệp định này.

Một lý do khiến EU muốn đẩy nhanh tiến độ ký kết là việc Nghị viện châu Âu sẽ có bầu cử tháng 5/2019. Vị đại diện Nghị viện châu Âu mong việc ký kết có thể hoàn thành ngay trong nhiệm kì hiện tại sẽ kết thúc vào tháng 3/3019. "Nếu vì lí do nào đó mà việc kí kết bị trì hoãn sang nhiệm kỳ tiếp theo thì mọi chuyện đều là không thể biết trước", ông nói.

Ông Bernd Lange cũng giải thích thêm về cơ chế thông qua Hiệp định này. Hiện tại, Hiệp định EVFTA được chia thành 2 Hiệp định riêng là FTA (gồm những vấn đề về thương mại, lao động, tiêu chuẩn...) và IPA (gồm nội dung bảo hộ đầu tư và cơ chế giải quyết tranh chấp giữa nhà nước và nhà đầu tư).

FTA bao hàm 95% nội dung của Hiệp định. Toàn bộ phần này thuộc phạm vi Nghị viện EU phụ trách. Vì vậy, Nghị viện có thể trực tiếp thông qua FTA.

5% còn lại liên quan đến đầu tư và bảo hộ đầu tư là IPA, lại thuộc thẩm quyển của cả Nghị viện EU lẫn Nghị viện các nước thành viên. Do đó, để được thông qua, IPA cần cái gật đầu của cả 28 nước thành viên.

“Hãy coi đây là một cánh cửa đang rộng mở, cơ hội sẽ mở ra trong thời gian tới”, ông Bernd Lange nói. “Thời gian không còn nhiều, cả Việt Nam và Liên minh châu Âu cần tập trung nỗ lực giải quyết các vấn đề còn tồn đọng”.

Tại EU, theo ông Bernd Lange, phiên điều trần sẽ diễn ra 10/10 để thảo luận đến các vấn đề xung quanh hiệp định thương mại tự do với Việt Nam.