Vụ cưỡng chế chung cư D2 Giảng Võ, TP Hà Nội: Vội vã, trái pháp luật, để lại hậu quả nặng nề

Cưỡng chế trái phép, một cán bộ đột tử

Trong đơn gửi đến Báo Người cao tuổi, bà Cao Thị Đức Phúc, hộ khẩu thường trú tại phòng 418, nhà D2 Giảng Võ, Ba Đình, Hà Nội trình bày: Sáng 26-10-2012, UBND quận Ba Đình và UBND phường Giảng Võ tiến hành cưỡng chế một số hộ dân tại tòa nhà D2 Giảng Võ, trong đó có căn hộ của gia đình bà, khiến chồng bà là ông Trần Văn Đình, 59 tuổi, Tổng Biên tập ấn phẩm Mật mã và Thông tin liên lạc, Ban Cơ yếu Chính phủ bị sốc, nhồi máu cơ tim chết tại phòng làm việc.

Quyết định số 3965/QĐ-UBND của UBND quận Ba Đình về việc áp dụng biện pháp cưỡng chế, di dời chủ căn hộ số 418, D2 Giảng Võ, do ông Đình, bà Phúc đang là chủ sở hữu hợp pháp, nhưng lại ghi tên chủ cũ là cụ Nguyễn Xuân Mẫn (mất năm 2007) và cụ Bùi Thị Thảo Hiền, không còn liên quan gì đến việc sở hữu căn hộ số 418... Về việc này, gia đình bà Phúc nhiều lần có đơn kiến nghị UBND thành phố, UBND quận, UBND phường và Ban Quản lí dự án khẳng định gia đình bà mới là chủ nhân thực thụ của căn hộ này, song đều nhận được câu trả lời: “Không có tên ông Trần Văn Đình trong danh sách chủ sở hữu căn hộ, nên không có cơ sở để bồi thường, hỗ trợ, tái định cư”.

Gia đình bà Cao Thị Đức Phúc mua căn hộ số 418 của hai cụ Mẫn, Hiền từ năm 2001, được Sở Địa chính Nhà đất Hà Nội đăng kí sang tên ngày 14-6-2001 tại Quyển số 20, tờ số 74, số thứ tự 389. Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất số 4546-NĐ, tại Mục III - Thay đổi về chủ ghi rõ: “Ông Trần Văn Đình và vợ là bà Cao Thị Đức Phúc mua toàn bộ căn hộ số 418, nhà D2, tập thể Giảng Võ, theo Hợp đồng mua bán nhà được chứng nhận tại Phòng Công chứng Nhà nước số 1 TP Hà Nội ngày 12-6-2001”. Bà Phúc đã chuyển toàn bộ hộ khẩu gia đình đến đăng kí tại địa chỉ này.

Như vậy, việc ban hành quyết định và thông báo cưỡng chế, di dời với tên chủ cũ của UBND quận Ba Đình là trái pháp luật, sai sót thuộc về các thành viên trong Hội đồng bồi thường tái định cư của quận, trong đó có Chủ tịch UBND phường Giảng Võ Nguyễn Xuân Điều, với cương vị Tổ trưởng tổ công tác giúp việc cho Hội đồng. Gia đình bà Phúc là một trong bốn hộ không có nhu cầu tái định cư tại chỗ, mà muốn chủ đầu tư mua lại căn hộ tái định cư. Yêu cầu này của các hộ phù hợp với quy định tại điểm c, Điều 5 Nghị quyết số 34/2007/NQ-CP của Chính phủ; điểm 3, Điều 7 Quy chế cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ... ban hành kèm theo Quyết định số 48/2008/QĐ-UBND ngày 28-7-2008 của UBND thành phố Hà Nội. Theo đó, chủ đầu tư buộc phải mua lại căn hộ của các gia đình theo giá thỏa thuận, trước khi tiến hành phá dỡ công trình.

Nhà D2 Giảng Võ đã bị phá thành bình địa.

Trong bối cảnh các hộ đang thương thuyết với nhà đầu tư về giá mua, bán căn hộ chưa ngã ngũ, lẽ ra UBND quận Ba Đình và phường Giảng Võ phải đứng ra làm trọng tài, để các bên thực hiện việc thỏa thuận. Song, thay vì làm như vậy, UBND quận Ba Đình lại ban hành quyết định và thông báo cưỡng chế các hộ dân là sự vội vã, có biểu hiện tích cực thái quá. Việc tiến hành cưỡng chế của UBND quận Ba Đình, vô hình trung tạo điều kiện cho doanh nghiệp có thể “ép giá” với người dân. Hệ lụy đã gián tiếp gây ra cái chết của một cán bộ, đảng viên, cần phải xem xét trách nhiệm của người kí ban hành văn bản.

Thực hiện dự án không đúng quy định của pháp luật

Các tài liệu có trong hồ sơ thể hiện: Ngày 15-8-2007, UBND thành phố Hà Nội có Công văn số 1476/VP-XDĐT chấp thuận cho Công ty CP Đầu tư và Phát triển nhà Gia Bảo (Công ty Gia Bảo) khảo sát điều tra xã hội học nhà D2 Giảng Võ. Ngày 4-12-2007, UBND thành phố Hà Nội có Công văn số 6849/UBND-KHĐT, chấp thuận cho Công ty Gia Bảo nghiên cứu lập dự án cải tạo, xây dựng lại nhà D2 Giảng Võ; Công văn số 10931/UBND-GT, chấp thuận giao Công ty Gia Bảo làm chủ đầu tư nghiên cứu lập dự án cải tạo xây dựng mới nhà D2 Giảng Võ...

Ngày 29-4-2010, UBND thành phố Hà Nội có Quyết định số 1948/QĐ-UBND chấp thuận Công ty Gia Bảo làm chủ đầu tư dự án xây dựng lại nhà tập thể cũ D2 Giảng Võ, với chiều cao 21 tầng, khởi công quý II-2010. Trước đó, ngày 9-12-2009, Văn phòng Chính phủ ra Thông báo số 348/TB-VPCP, truyền đạt kết luận của Thủ tướng Chính phủ về đồ án Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050, có đoạn: “Yêu cầu UBND thành phố Hà Nội chỉ đạo dừng ngay việc phá các nhà biệt thự cũ và xây dựng các tòa nhà cao tầng trong khu vực trung tâm. Đối với các khu chung cư cũ, khi cải tạo cần thực hiện chủ trương bảo đảm nghiêm ngặt các yêu cầu về quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng đô thị...”. Ngày 14-5-2010, UBND thành phố Hà Nội có Công văn hỏa tốc số 3376/UBND-GT yêu cầu rà soát lại trình tự của dự án, chờ ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Mặc dù Thủ tướng Chính phủ yêu cầu thành phố Hà Nội chỉ đạo dừng việc xây dựng nhà cao tầng trong khu trung tâm, UBND thành phố yêu cầu rà soát lại dự án, UBND quận Ba Đình vẫn tiến hành các thủ tục nhằm tiến hành giải phóng mặt bằng, giúp Công ty Gia Bảo thực hiện dự án... Ngày 11-6-2010, UBND thành phố Hà Nội ban hành Quyết định số 2640/QĐ-UBND thu hồi 5.116m2 đất tại nhà D2 Giảng Võ, giao cho Công ty Gia Bảo thực hiện Dự án đầu tư xây dựng lại nhà tập thể D2 Giảng Võ. Ngày 13-7-2010, UBND thành phố Hà Nội ra Thông báo số 249/TB-UB, truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Văn Khôi yêu cầu đình chỉ thực hiện dự án. Tại văn bản này, UBND thành phố phê bình nhà đầu tư không thực hiện đúng quy trình, thủ tục theo quy định; tự ý thỏa thuận, di dời một số hộ khi chưa trình duyệt dự án...

Ngày 19-7-2010, Văn phòng Chính phủ lại có Văn bản số 202/TB-VPCP truyền đạt ý kiến của Thủ tướng, trong đó chỉ cho phép triển khai các dự án đã được cấp phép xây dựng, hoặc thành phố Hà Nội đã chấp thuận đầu tư trước ngày 9-12-2009. Như vậy, Dự án đầu tư xây dựng lại nhà tập thể D2 Giảng Võ không nằm trong diện được Chính phủ cho phép triển khai. Ngày 11-9-2010, UBND thành phố Hà Nội có Công văn số 7200/UBND-TNMT, chỉ đạo các sở, ngành thành phố; UBND quận Ba Đình và chủ đầu tư tạm dừng triển khai dự án, lấy ý kiến các hộ dân về chính sách bồi thường, hỗ trợ, tạm cư và tái định cư khi thực hiện dự án...

Tuy nhiên, từ đó đến nay nhà đầu tư vẫn chưa thực hiện xong chỉ đạo của UBND thành phố Hà Nội. Vậy mà UBND quận Ba Đình vẫn tiến hành cưỡng chế, phá dỡ nhà D2 Giảng Võ là cố tình làm sai với chỉ đạo của Chính phủ và UBND thành phố.