Thiếu công bằng khi dự án dưới 2 ha "né" dành 20% diện tích cho nhà ở xã hội

Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) vừa có kiến nghị gửi Thủ tướng, Bộ Xây dựng và UBND TP.HCM xem xét sửa đổi một số vướng mắc, bất cập tại Nghị định số 49/2021 ngày 1/4 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 100/2015 về phát triển và quản lý nhà ở xã hội.

Trong quy định trước đây, tất cả các dự án nhà ở thương mại không phân biệt quy mô diện tích đều phải dành quỹ đất trong dự án để phát triển nhà ở xã hội.

Trong đó, dự án từ 10 ha trở lên phải xây dựng nhà ở xã hội trong dự án; dự án dưới 10 ha được lựa chọn thực hiện theo một trong 03 phương thức, hoặc xây dựng nhà ở xã hội trong dự án, hoặc hoán đổi bằng quỹ nhà ở xã hội khác có giá trị tương đương, hoặc trị giá bằng tiền để nộp ngân sách nhà nước.

Còn trong Nghị định mới quy định tất cả các dự án nhà ở thương mại từ 2 ha trở lên đối với đô thị đặc biệt và đô thị loại I; từ 5 ha trở lên đối với đô thị loại II, loại III phải dành 20% quỹ đất ở trong dự án để xây dựng nhà ở xã hội.

Đối với dự án dưới 02 ha ở đô thị đặc biệt và đô thị loại I, hoặc dưới 5 ha đối với đô thị loại II, loại III không phải dành 20% quỹ đất ở trong dự án để xây dựng nhà ở xã hội.

Theo HoREA, quy định mới kể trên không phù hợp với Luật Nhà ở 2014 và có thể dẫn tới tình trạng không công bằng giữa các dự án bất động sản.

Cụ thể, Khoản 2 Điều 16 Luật Nhà ở 2014 quy định, tại các đô thị loại đặc biệt, loại I, loại II và III, chủ đầu tư phải dành một phần diện tích đất dự án đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để xây dựng nhà ở xã hội.

Với các loại đô thị còn lại, UBND cấp tỉnh căn cứ vào điều kiện cụ thể của địa phương để yêu cầu chủ đầu tư phải dành một phần diện tích đất dự án xây dựng nhà ở xã hội.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA lấy ví dụ một dự án nhà ở thương mại có quy mô diện tích 1,9 ha (dưới mức 2 ha) tại khu vực trung tâm TP.HCM có tổng mức đầu tư hàng ngàn tỷ đồng, có khả năng đạt tỷ suất lợi nhuận cao, nhưng không phải thực hiện nghĩa vụ dành 20% đất ở của dự án để phát triển nhà ở xã hội.

Trong khi đó, một dự án khác có quy mô 2,1 ha (thuộc trường hợp có từ 2 ha trở lên) tại huyện ngoại thành, có tổng mức đầu tư chỉ khoảng vài trăm tỷ đồng, tỷ suất lợi nhuận thấp hơn rất nhiều, nhưng phải thực hiện nghĩa vụ dành 20% đất ở của dự án để phát triển nhà ở xã hội.

Đại diện HoREA cho rằng Luật Nhà ở 2014 đã rất đúng và công bằng, khi quy định tất cả các chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại tại các đô thị loại đặc biệt, loại 1, loại 2 và loại 3 đều phải dành một phần diện tích đất ở trong dự án đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để xây dựng nhà ở xã hội theo quy định.

Vì vậy, cơ quan này kiến nghị sửa đổi, bổ sung Nghị định số 49/2021 theo hướng chủ đầu tư các dự án nhà ở thương mại dưới 2 ha tại các đô thị loại đặc biệt và loại I hoặc nhỏ hơn 5 ha tại các đô thị loại II và III phải lựa chọn hình thức dành quỹ đất 20% để xây dựng nhà ở xã hội hoặc nộp bằng tiền tương đương giá trị quỹ đất 20% và xác định giá trị tiền sử dụng đất phải nộp đối với quỹ đất 20% tại dự án theo đúng quy định.