Thị trường vàng: Nguy cấp! Điều hành vàng: Thất bại!

Góp ý nhân đợt Thanh tra Chính phủ tiến hành thanh tra công tác quản lý kinh doanh vàng của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), chuyên gia kinh tế - TS Nguyễn Thị Hiền cho rằng: Sự phê phán về tình trạng độc quyền trong nhập khẩu vàng nguyên liệu, chế tác và đấu giá vàng miếng và kiến nghị NHNN trả lại thị trường cho vàng đều có cơ sở, căn cứ và cần được lắng nghe thấu đáo. Và mức tăng giá vàng kéo theo giá USD những ngày qua là tín hiệu đáng lo ngại.

Không thể chấp nhận

Theo bà, NHNN đứng ra “bao sô” các hoạt động nhập nguyên liệu, đấu thầu vàng, chỉ chấp nhận một thương hiệu… là sai quy luật của thị trường, gây ra thiệt hại cho người dân có nhu cầu mua vàng. “Diễn biến này đã có từ năm 2012 nhưng NHNN phản ứng quá chậm để khắc phục. Đây là điều không thể chấp nhận được” - bà nhấn mạnh.

Nguyên nhân của tình trạng trên được bà Hiền cho là do nguồn cung không đáp ứng đủ. Đấu thầu vàng chỉ giúp các tổ chức kinh doanh vàng cân bằng trạng thái vàng chứ không nhằm cung cho thị trường. Chuyện thị trường vàng sẽ ổn định khi việc tất toán vàng hoàn thành sau 30-6-2013 là rất khó. Cũng không có hy vọng nào cho thấy chênh lệch giá vàng sẽ giảm. Mà chênh lệch vàng sẽ dẫn đến buôn lậu vàng, USD hút vào nhập vàng và tỉ giá thì tăng lên như hiện nay.

Theo TS Nguyễn Thị Hiền, đấu thầu vàng chỉ giúp các tổ chức kinh doanh vàng cân bằng trạng thái vàng chứ không nhằm cung cho thị trường. Ảnh: HTD

“Theo tôi, Thanh tra Chính phủ cần xác minh cái lợi - hại của đấu thầu vàng. Rất mong qua đợt thanh tra này sẽ tìm ra nguyên nhân gây nên sự biến động vô lý của thị trường vàng. Đấu thầu không giúp cải thiện thị trường vàng. Hãy trả lại vàng về đúng thị trường và tạo cơ hội cho các doanh nghiệp có nguồn ngoại tệ chính đáng tham gia chế tác, kinh doanh tăng cung thực chất cho thị trường” - bà gửi gắm.

Có lợi cho ai?

Trong khi đó, chuyên gia kinh tế - TS Lê Đăng Doanh nói thẳng: Thị trường vàng lúc này nguy cấp lắm rồi mà sao không thấy người có trách nhiệm của NHNN đứng ra giải thích? Có thể nói tất cả chính sách điều hành về thị trường vàng của NHNN áp dụng đến nay đã thất bại hoàn toàn.

“Quyết định của Thanh tra Chính phủ là chính xác và kịp thời. Tôi mong thanh tra làm rõ các vấn đề như lượng vàng nhập vào Việt Nam là bao nhiêu? Vàng lậu đi vào bằng con đường nào. Có ai bao che, tiếp tay hay không? Về điều hành của NHNN, thanh tra cần làm rõ việc tổ chức đấu thầu vàng để làm gì? Tại sao lại gây ra tình hình độc quyền? Các chính sách pháp luật quản lý thị trường vàng có lợi cho ai? Có “lợi ích nhóm” trong này hay không? Tôi ví cứ điều hành vàng theo cách đấu thầu thì Bộ Xây dựng có thể đấu thầu xi măng, Bộ NN&PTNT thì đấu thầu gạo… hay sao?” - ông nói rõ.

Trách nhiệm phát ngôn lung tung

TS Lê Đăng Doanh còn nhận xét phát ngôn của NHNN trong việc quản lý thị trường “cứ lung tung”, lúc thì bảo ổn định giá vàng, lúc lại nói bình ổn thị trường. “Như tôi biết bất cứ một mặt hàng nào mà có chênh lệch từ 5 triệu đồng trở lên thì không có lực lượng hải quan nào quản nổi. Tôi góp ý thanh tra cần làm rõ việc điều hành thị trường vàng của NHNN có nằm trong các chính sách tổng thể về kinh tế hay không, có đảm bảo lòng tin về tỉ giá hay không... Ai phải chịu trách nhiệm và trách nhiệm đến đâu trong chính sách điều hành này” - ông Doanh nói.