Tạo điều kiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư

2018 phải hoàn thành bồi thường, hỗ trợ, tái định cư

Qua 20 năm thực hiện Nghị quyết 18/NQ-TU của Ban Thường vụ Thành ủy về công tác quy hoạch, đền bù khi Nhà nước thu hồi đất và bố trí tái định cư trên địa bàn TP, công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã đạt được kết quả tích cực, hiệu quả quản lý nhà nước về đất đai được tăng cường, góp phần đầu tư phát triển hạ tầng đô thị của TP.

Tuy nhiên, công tác này cũng gặp nhiều khó khăn, hạn chế như tiến độ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và bàn giao mặt bằng nhiều dự án còn chậm. Trong thực hiện tái định cư, vấn đề đảm bảo nơi ở mới cho người dân phải bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ, nhìn chung vẫn chưa thực hiện tốt.

Cơ chế quản lý về tài chính và đầu tư chưa đồng bộ để đáp ứng yêu cầu; có sự khác biệt trong bồi thường, hỗ trợ, tái định cư giữa dự án có vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước và vốn của tư nhân. Việc phát triển quỹ nhà ở, đất ở tái định cư chưa đáp ứng yêu cầu và chính sách, trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư chưa đầy đủ, phải bổ sung, điều chỉnh nhiều lần gây khó khăn rất lớn trong tổ chức thực hiện.

Bên cạnh đó, tình trạng khiếu nại, tố cáo liên quan vẫn diễn biến phức tạp.

Một số cơ quan, đơn vị, địa phương còn để xảy ra tình trạng sai phạm nghiêm trọng trong công tác quản lý nhà nước về đất đai và bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, gây thiệt hại cho Nhà nước và nhân dân, ảnh hưởng đến vai trò, uy tín của các cấp ủy đảng.

Nguyên nhân chủ yếu do những mâu thuẫn, bất cập phát sinh liên quan đến việc thực hiện các quy định của pháp luật trong công tác bồi thường, tái định cư. Có nơi buông lỏng vai trò lãnh đạo cấp ủy, trách nhiệm quản lý về đất đai, chưa minh bạch, công khai tổ chức thực hiện; chưa xử lý dứt điểm những vấn đề nổi cộm khi có nhiều dư luận, đơn thư khiếu nại trong lĩnh vực đất đai…

Để tăng cường lãnh đạo, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong công tác giai đoạn 2018-2020, Ban Thường vụ Thành ủy yêu cầu công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện trên cơ sở phối hợp chặt chẽ giữa công tác quản lý nhà nước trên nhiều lĩnh vực như đầu tư, tài chính, xây dựng, đất đai...

Đây là nhiệm vụ trọng tâm trước mắt và lâu dài của hệ thống chính trị từ TP đến cơ sở. Phấn đấu trong năm 2018 hoàn thành công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và thu hồi đất các dự án có phương án được cư phê duyệt trước ngày 1-7-2014; hoàn thành bàn giao mặt bằng đúng tiến độ đối với các dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phê duyệt theo Luật Đất đai 2013.

Tập trung hoàn thành sớm công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư các dự án, công trình trọng điểm, cấp bách thuộc 7 chương trình đột phá của TP. Rà soát, bổ sung, điều chỉnh hoặc kiến nghị với Chính phủ, bộ ngành Trung ương, khắc phục những bất cập, mâu thuẫn trong các quy định pháp luật liên quan theo hướng thiết thực, hiệu quả phù hợp với quy hoạch chung, quy hoạch phát triển đô thị và tình hình thực tiễn của TP.

Năm 2018 sẽ quyết liệt hơn trong việc giải tỏa, bồi thường và hỗ trợ tái định cư. Ảnh: P.LONG

Đảm bảo lợi ích các bên

Về cơ chế vốn và đầu tư, trình HĐND TP xem xét chấp thuận thông qua danh mục dự án có thu hồi đất với các dự án đạt yêu cầu về tính hợp lý và khả thi trong việc chuẩn bị, cân đối 6 điều kiện phải đảm bảo trong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Sử dụng vốn nhà nước và huy động các nguồn lực xã hội hợp pháp để bồi thường hỗ trợ tái định cư thực hiện dự án.

Tạo quỹ đất sạch chuẩn bị mặt bằng thực hiện dự án, nhất là các dự án trọng điểm, cấp bách thuộc 7 chương trình đột phá của TP; các dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP), dự án đấu giá quyền sử dụng đất tạo nguồn lực cho TP; các dự án có quy mô sử dụng đất lớn, công trình theo tuyến; xem xét tách và phê duyệt phần bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành tiểu dự án để thực hiện trước công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và bàn giao mặt bằng trước khi tổ chức thi công.

Chỉ thị 17 yêu cầu việc thực hiện ứng vốn từ Quỹ phát triển đất TP, hoặc Công ty Đầu tư Tài chính nhà nước TPHCM (HFIC) để thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, tạo quỹ đất sạch, sau đó đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư hoặc đấu giá quyền sử dụng đất tạo nguồn vốn. Khi đấu giá quyền sử dụng đất, có cơ chế tài chính linh hoạt đề sử dụng một phần tiền thu được tiếp tục đầu tư hạ tầng kỹ thuật, tạo quỹ đất đấu giá.

Về quỹ nhà, đất tái định cư yêu cầu đảm bảo về chất lượng, đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và môi trường, đa dạng hình thức tái định cư, tạo điều kiện cho người bị thu hồi đất được lựa chọn hình thức tái định cư phù hợp; phân cấp, xác định trách nhiệm của UBND quận huyện trong việc chuẩn bị, đầu tư xây dựng về số lượng nhà ở thương mại, nhà ở xã hội và nền đất phục vụ nhu cầu tái định cư trên địa bàn.

Rà soát, điều chỉnh, bổ sung những quy định không phù hợp, chồng chéo, không rõ ràng về chức năng nhiệm vụ, những vấn đề vướng mắc về pháp lý dẫn đến khó khăn trong lãnh đạo; bảo đảm lợi ích hài hòa giữa Nhà nước - người bị thu hồi đất - chủ đầu tư.

Quan tâm quyền lợi chính đáng của người bị thu hồi đất, đồng thời có chính sách hỗ trợ các trường hợp không đủ điều kiện bồi thường về đất, nhà, tài sản và công trình gắn liên với đất không đủ thanh toán toàn bộ giá trị nhà ở, đất ở tái định cư. Tăng cường đối thoại, gặp gỡ giữa cấp ủy, người đứng đầu chính quyền với nhân dân nhằm giải quyết kịp thời những bức xúc của người dân.