Rối việc bồi thường cho nhà cấp phép tạm

Cùng là được cấp phép tạm nhưng có trường hợp được bồi thường, có trường hợp chỉ hỗ trợ và nhiều trường hợp chưa rõ có được áp dụng các chính sách này hay không.

Đó là vướng mắc tại Quyết định 28/2018 về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn TP.HCM vừa có hiệu lực hôm 19-8.

Trước năm 2017: Được bồi thường hoặc hỗ trợ

Theo Quyết định (QĐ) 28, nhà ở riêng lẻ được cấp phép xây dựng (CPXD) có thời hạn sẽ được bồi thường, hỗ trợ tùy thuộc vào thời điểm xây dựng. Cụ thể là có bốn mốc thời gian, căn cứ bốn văn bản quy định về CPXD tạm từ trước đến nay.

Theo đó, nếu nhà xây tạm theo hiện trạng cũ hoặc đất có mục đích sử dụng là đất ở theo QĐ 68/2010 thì hỗ trợ bằng 80%. Các trường hợp CPXD tạm trên các loại đất khác thì hỗ trợ bằng 60%.

Công trình xây tạm theo các QĐ 21/2013 và 27/2014 thì sẽ được hỗ trợ bồi thường nếu sau thời hạn năm năm kể từ ngày công bố quy hoạch mà Nhà nước không thực hiện.

Tuy nhiên, những trường hợp được CPXD tạm theo QĐ 26/2017 (đang là quy định hiện hành) thì QĐ 28 không nói rõ. QĐ 28 chỉ nêu việc hỗ trợ được thực hiện theo quy định tại QĐ 26 do TP ban hành năm 2017 về CPXD.

Trong khi đó, QĐ 26 chỉ nêu chung chung “khi giấy phép xây dựng (GPXD) hết thời hạn mà quy hoạch vẫn chưa thực hiện thì cơ quan đã cấp GPXD phải thông báo cho chủ sở hữu công trình hoặc người được giao sử dụng công trình về điều chỉnh quy hoạch xây dựng và thực hiện gia hạn GPXD có thời hạn”. QĐ 26 không nói rõ nhà cấp phép tạm có được bồi thường, hỗ trợ hay không như ba QĐ về CPXD tạm trước đó.

Những căn nhà được cấp phép tạm trong dự án ga đường sắt Bình Triệu quy hoạch từ năm 2002. Ảnh: V.Hoa

Nhà xây dựng tạm: Phải cho hoàn công, bồi thường

Theo ông Lại Phú Cường, Trưởng ban Bồi thường giải phóng mặt bằng quận Bình Tân, nguyên tắc của bồi thường là hễ có giấy tờ pháp lý đầy đủ thì bồi thường, ngược lại thì xem xét hỗ trợ. Theo ông, việc được CPXD có thời hạn chưa phải là pháp lý chính thức nên sẽ chuyển qua hình thức hỗ trợ.

Các trường hợp cấp phép tạm trước năm 2017 (theo QĐ 21 và 27) có quy định sau năm năm Nhà nước không thực hiện quy hoạch, người dân mà đi cập nhật tài sản lên giấy chứng nhận thì được bồi thường. Trong trường hợp không cập nhật thì được hỗ trợ.

Đây là những cơ sở pháp lý để xem xét bồi thường, hỗ trợ cho nhà cấp phép tạm. Tuy nhiên, từ năm 2017 thì QĐ 26 về CPXD không đề cập bồi thường, hỗ trợ đối với trường hợp cấp phép tạm.

“Như vậy công trình tạm sẽ không được bồi thường và chủ đầu tư buộc phải tháo dỡ công trình. Còn việc hỗ trợ thì sẽ phải xem xét từng trường hợp cụ thể” - ông Cường cho hay.

Quan điểm này tương tự ý kiến của Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng quận Thủ Đức: Không bồi thường nhưng xem xét hỗ trợ cho trường hợp cấp phép tạm theo quy định hiện hành. “Theo tôi, vẫn phải hỗ trợ mới công bằng với người dân sống trong quy hoạch” - đại diện Ban Bồi thường giải phóng mặt bằng cho hay.

Trong khi đó, huyện Nhà Bè thì cho rằng nhà xây tạm theo QĐ 26 thì người dân sẽ phải tự tháo dỡ mà không được bồi thường lẫn hỗ trợ. “Chắc chắn rằng người dân sẽ có nhiều tâm tư, thậm chí khiếu nại và cũng không công bằng. Tuy nhiên, đối chiếu theo quy định của QĐ 28 là không được bồi thường, hỗ trợ” - một lãnh đạo huyện Nhà Bè giải thích.