Từ tháng 3.2014 đến nay, bà Phạm Thị Hồng Tự (58 tuổi, ngụ Q.Ngô Quyền, TP.Hải Phòng) đã 8 lần làm đơn gửi Bộ Tư pháp, Đoàn đại biểu Quốc hội Hải Phòng và nhiều cơ quan chức năng yêu cầu giải quyết trả lại nhà và tố cáo hành vi sai phạm của cơ quan thi hành án dân sự (THADS) Hải Phòng.
Hơn 8 tháng qua, bà Phạm Thị Hồng Tự không thể vào được nhà của mình vì đã bị khóa kín - Ảnh: Thái Sơn
Sai phạm sau chồng lên sai phạm trước
Tháng 5.2001, Trung tâm đấu giá thuộc Sở Tư pháp Hải Phòng thông báo bán tài sản gồm nhà và 975 m2 đất tại thôn Thư Trung, xã Đằng Lâm, H.An Hải, Hải Phòng; gia đình bà Tự tham gia và đấu giá trúng. Sau khi hoàn tất các thủ tục pháp lý, được nhà nước cấp sổ đỏ năm 2003, gia đình bà Tự cải tạo lại nhà và ở tới nay.
Tuy nhiên, từ ngày 20 đến 27.2.2014, gia đình bà Tự nhận liên tiếp 2 thông báo của Cục THADS Hải Phòng với nội dung: “Yêu cầu vợ chồng ông Khoát, bà Tự hợp tác trong việc thi hành án, nhận tiền bồi thường và tự nguyện bàn giao tài sản cho đại diện gia đình bà Tý” và trong vòng 15 ngày phải có trách nhiệm bàn giao lại nhà, đất. “Hết thời hạn nói trên, ông Đỗ Khắc Khoát và bà Phạm Thị Hồng Tự không bàn giao lại nhà đất, Cục THADS TP.Hải Phòng sẽ áp dụng biện pháp theo quy định của pháp luật”. Cả hai thông báo này đều do chấp hành viên Bùi Đức Tiến ký tên, đóng dấu Cục THADS Hải Phòng. Đúng 15 ngày sau, sáng 13.3.2014, một số người đã kéo đến đuổi gia đình bà Tự ra khỏi nhà rồi khóa cổng bằng khóa khác, dùng dây thép gai vây kín phong tỏa xung quanh tường rào không cho ai vào.
“Khách hàng thì phải coi như thượng đế nhưng tôi thì khổ sở trăm bề, hơn 8 tháng nay tôi không vào được nhà. Tôi làm đơn đến nhiều nơi nhưng hình như không ai thấu”, bà Tự nói và cho biết sở dĩ xảy ra sự việc trên là do chủ cũ của lô đất bà đấu trúng vi phạm pháp luật và bị kê biên phát mại tài sản (gia đình bà Tý - PV), trong quá trình thi hành án sự việc này có sai phạm của lực lượng thi hành án. “Chúng tôi không biết và không liên quan đến việc này, tôi mua tài sản sạch và được nhà nước đứng ra bảo đảm nhưng khi quan chức sai lại coi dân như là vi phạm pháp luật, bị đuổi ra đường thì rõ là chuyện phi lý”, bà Tự bức xúc nói.
Trao đổi với PV Thanh Niên, ông Bùi Văn Dũng, Chánh văn phòng kiêm người phát ngôn của Cục THADS Hải Phòng, xác nhận lô đất trúng đấu giá của bà Tự có nhiều tình tiết phức tạp kéo dài hơn 10 năm qua. Tuy nhiên, lỗi không phải do bà Tự mà do sai phạm của cơ quan thi hành án thời kỳ trước đây. Ông Dũng cũng thừa nhận trong giải quyết vụ việc đã có tình trạng sai phạm sau chồng lên sai phạm trước, việc “đuổi khách hàng ra khỏi nhà” không phải là chủ trương hay chỉ đạo của lãnh đạo Cục THADS mà là do chấp hành viên tự ý làm. Ông Dũng cho biết trước các việc làm của chấp hành viên Bùi Đức Tiến, Cục THADS Hải Phòng đã phải “phanh lại” bằng cách “kiểm điểm, yêu cầu rút kinh nghiệm đối với ông Tiến”.
Rắc rối chuyện bồi thường
Ông Dũng cho rằng do vụ việc có tính chất phức tạp vượt tầm của Cục THADS nên hiện phải chờ ý kiến từ thành phố và Bộ Tư pháp theo hướng bồi thường trách nhiệm nhà nước đối với gia đình bà Tự. Tuy nhiên, sự việc vẫn gặp bế tắc vì chưa nhận được sự đồng thuận của các bên liên quan.
Theo tìm hiểu của PV, ngày 30.10.2014, Tổng cục THADS, Bộ Tư pháp đưa ra hướng giải quyết theo đề xuất của Cục THADS Hải Phòng là “trả nhà cho gia đình bà Tý, bồi thường/hỗ trợ cho gia đình bà Tự”. Đáng chú ý, đi kèm phương án này, Tổng cục THADS nhận định: “Quá trình tổ chức thi hành án đối với vụ việc có nhiều vi phạm nghiêm trọng (...). Tuy cơ sở pháp lý để hủy kết quả bán đấu giá tài sản ở thời điểm đó không có, nhưng trên thực tế đã có những vụ việc bị hủy kết quả đấu giá”.
Trong khi đó, bà Tự cho rằng phương án trên là không có cơ sở pháp lý bởi “gia đình tôi không rơi vào trường hợp bị thu hồi nào để nhà nước phải thực hiện chính sách bồi thường. Nếu cơ quan thi hành án muốn có lại tài sản nhà đất đó để sửa sai thì phải cách khác chứ không thể để quýt làm cam chịu”, bà Tự nói và cho biết trong vụ việc này, bà chỉ chấp nhận 3 phương án: trả lại nhà; nhà nước lựa chọn một diện tích, giá trị tương đương để đổi ngang hoặc mua đấu giá lại.