Nhà ở xã hội thành nhà ở…xa vời

Giá bán của nhiều dự án nhà ở xã hội đang có xu hướng tăng cao. Trong khi đó, cơ quan chức năng không khống chế giá khiến nhà ở xã hội đã vượt quá 15 triệu đồng/m2 khiến giấc mơ có nhà của nhiều người khó thành hiện thực.

Với mức giá 15,1 triệu đồng/m2 (giá dự kiến đã bao gồm thuế GTGT 5% và chưa có chi phí bảo trì 2%), nhà ở xã hội (NƠXH) Eurowindow River Park có mức giá đắt hơn cả những dự án NƠXH có vị trị "đất vàng", đắc địa ở khu vực gần trung tâm Hà Nội như dự án NƠXH Rice City Linh Đàm (Hoàng Mai) với tiện ích đồng bộ… nhưng mức giá chỉ 14 – 15 triệu đồng/m2.

Giá nhà nhảy múa

Trở lại quá trình phát triển NƠXH ngay từ đầu năm 2010, khi chưa có gói hỗ trợ 30.000 tỷ đồng, một số chủ đầu tư được vay ưu đãi, nhưng mức lãi suất vẫn khá cao do thời điểm đó, lãi suất thương mại lên tới gần 20%. Tuy nhiên, một số dự án NƠXH vẫn bán với giá chỉ 8,6-9 triệu đồng/m2, điển hình là khu đô thị Đặng Xá (Gia Lâm) và Ngô Thì Nhậm (Hà Đông).

Từ khi gói 30.000 tỷ đồng được triển khai đến khi kết thúc, mặc dù được vay ưu đãi nhưng NƠXH đã có sự chênh lệch về mức giá và xu hướng tăng giá diễn ra ở nhiều dự án.

Cụ thể, dự án NƠXH Phúc Đồng (Long Biên, Hà Nội) đã bao gồm VAT và chưa có chi phí bảo trì là 16,039 triệu đồng/m2. Trong khi đó, ở một dự án thương mại cách đó khoảng 2km vừa xây dựng xong và khách hàng có thể nhận nhà ở ngay, giá bán chỉ từ 16 đến 19 triệu đồng mỗi m2.

Thậm chí, có dự án NƠXH bán với giá cao hơn hẳn nhà thương mại như dự án NƠXH Kiến Hưng bán giá chưa bao gồm thuế VAT và 2% phí bảo trì là 13 triệu đồng/m2, trong khi cách đó không xa, dự án Thanh Hà bán với giá 10,5 triệu đồng/m2.

Dự án NƠXH 143 Trần Phú (quận Hà Đông, Hà Nội) nằm ngay trên đường Trần Phú, được coi như một trong những dự án sở hữu vị trí "đất vàng" hiếm hoi tại Hà Nội, mức giá 14 triệu đồng/m2.

Có thể thấy, các dự án NƠXH tại quận Hà Đông, Hoàng Mai nêu trên lại rẻ hơn NƠXH thuộc huyện Đông Anh khoảng 1 triệu đồng/m2.

NƠXH là một chủ trương đúng đắn của cơ quan quản lý nhà nước nhằm giúp những người thu nhập thấp, người thuộc diện chính sách có thể có nơi an cư lạc nghiệp nhưng có lẽ việc đưa ra mức giá thế nào hợp lý, các đơn vị liên quan cũng nên xác định kỹ lưỡng.

Dự án nhà ở xã hội được hưởng rất nhiều ưu đãi từ chính sách của Nhà nước

Thiếu nguồn vốn ưu đãi

Trong khi đó, dự án nhà ở xã hội được hưởng rất nhiều ưu đãi từ chính sách của Nhà nước như được hỗ trợ, ưu đãi theo quy định tại Điều 58 của Luật nhà ở: miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; miễn thực hiện thủ tục thẩm định thiết kế cơ sở; được dành 20% đất trong dự án để đầu tư xây dựng công trình kinh doanh thương mại…

Nói về mức giá NƠXH từ 14 đến 16 triệu đồng/m2, ông Nguyễn Chí Dũng, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội, cho biết không có quy định nào khống chế giá NƠXH dưới 15 triệu/ m2, chỉ có quy định lợi nhuận chủ đầu tư không được vượt quá 10% tổng mức đầu tư dự án. Tuy nhiên, NƠXH có những ưu đãi về thuế, đất nên giá sẽ thấp hơn so với giá nhà ở thương mại có suất đầu tư tương ứng.

Theo ông Dũng, trước đây, với gói 30.000 tỷ đồng quy định những nhà ở thương mại đáp ứng điều kiện như căn hộ dưới 70 m2, giá dưới 15 triệu/m2, người mua nhà có thể được hỗ trợ vay gói tín dụng này.

Vì vậy, người mua nhà vẫn cho rằng NƠXH buộc phải dưới 15 triệu đồng/m2. Tuy nhiên, ông Dũng cho rằng giá bán NƠXH do chủ đầu tư xây dựng nhưng thành phố duyệt giá theo suất đầu tư khống chế của Bộ Xây dựng.

Sau khi kết thúc gói tín dụng cho vay ưu đãi 30.000 tỷ đồng, Chính phủ tiếp tục phân bổ gói 2.000 tỷ đồng cho NƠXH (trong đó dành 800 tỷ đồng xây nhà cho người có công, 1.200 tỷ đồng cho các đối tượng còn lại).

Với 1.200 tỷ đồng còn lại, Chính phủ ưu tiên Hà Nội và Tp. HCM mỗi thành phố 50 tỷ đồng. Tuy nhiên, gói tín dụng này kể từ khi Chính phủ phân bổ đến nay các địa phương mới nhận được để giải ngân.

Tính trung bình, chỉ khoảng 150 người ở Thủ đô có thể tiếp cận được nguồn vốn vay ưu đãi này. Đây là con số nhỏ so với hàng ngàn hộ gia đình thuộc đối tượng được vay đang có nhu cầu vay vốn ưu đãi trên địa bàn Hà Nội.

Giá cao, nguồn vốn ít, tiếp cận khó đang là những trở ngại khiến mơ ước về chốn an cư của nhiều người dân có thu nhập thấp, trung bình càng ngày càng… xa vời.