Nguy cơ nhiều doanh nghiệp bị phá sản vì công nợ lớn

Lý giải về nguyên nhân , ông Hoàng Chí Cường – Tổng giám đốc Vinaincon cho biết, việc chủ đầu tư chậm thanh toán cho nhà thầu chủ yếu là do mất cân đối, không đủ vốn để giải ngân khi thanh, quyết toán cho các hợp đồng. Tình trạng này phổ biến bởi khâu chuẩn bị chủ đầu tư thực hiện không chu đáo, kéo theo việc khảo sát lơ là chất lượng, làm thay đổi dự toán, chậm tiến độ thi công, phải phá đi làm lại...Từ đây, dẫn tới không có vốn thanh toán hoặc chậm trễ trong quá trình thực hiện thanh toán cho nhà thầu do phải hoàn tất phương án điều chỉnh tổng mức đầu tư, tổng dự toán, kế hoạch đấu thầu, hợp đồng kinh tế…

Cũng theo đại diện Tổng công ty Sông Đà, việc gắn trách nhiệm của nhà thầu thi công cùng với chủ đầu tư trong vấn đề phê duyệt quyết toán vốn đầu tư với các dự án sử dụng vốn nhà nước là chưa phù hợp với thông lệ quốc tế. Điều này, làm tình trạng dở dang công nợ của nhà thầu lớn, kéo dài, không thanh lý được hợp đồng, nhà thầu phụ thuộc vào quyết định của cơ quan thẩm quyền trong quá trình phê duyệt quyết toán vốn đầu tư của chủ đầu tư . Do vậy, về nội dung này đề nghị các cơ quan chức năng xem xét lại các quy định có thể theo hướng hồ sơ thanh toán từng đợt được dùng làm hồ sơ quyết toán để giảm bớt khó khăn cho nhà thầu, giảm bớt sự khác biệt giữa các dự án có nguồn vốn đầu tư khác nhau.

Ở góc nhìn khác, ông Nguyễn Xuân Bắc – Trưởng phòng tín dụng Ngân hàng Nhà nước cho rằng nợ đọng xây dựng cơ bản cũng là một tác nhân khiến nợ xấu ngân hàng tăng lên. Với khuyến nghị, nên áp dụng bắt buộc chủ đầu tư cung cấp chứng thư bảo lãnh dự án từ ngân hành hay nghĩa vụ của chủ đầu tư với nhà thầu đều nằm trong hệ thống pháp luật của ngân hàng. Tuy nhiên, quan trọng nhất vẫn là quá trình đàm phán giữa hai nhân tố: chủ đầu tư và nhà thầu. Trong khi đó, vị thế bai bên vẫn chưa ngang bằng, dẫn tới cơ chế xin – cho còn phổ biến.